František Palacký

František Palacký
Ilustracja
Litografia przedstawiająca Palackego w 1855 roku
Data i miejsce urodzenia

14 czerwca 1798
Hodslavice

Data i miejsce śmierci

26 maja 1867
Praga

Zawód, zajęcie

historyk, polityk

Narodowość

czeska

podpis

František Palacký (ur. 14 czerwca 1798 w Hodslavicach[1], zm. 26 maja 1876 w Pradze[1]) – czeski historyk, polityk, współtwórca i główny propagator austroslawizmu. Główny przedstawiciel czeskiego odrodzenia narodowego. Jeden z organizatorów Zjazdu Słowiańskiego w Pradze w 1848 i współautor jego manifestu.

Życiorys

Urodził się w Hodslavicach (niem. Hotzendorf) na Morawach w odwołującej się do tradycji braci czeskich rodzinie nauczyciela[1]. Rodzina z racji prześladowań religijnych oficjalnie wyznawała luteranizm[2]. Od 1809 uczęszczał do szkoły łacińskiej w Trenczynie, gdzie jednym z jego nauczycieli był ojciec Ľudovíta Štúra, Samuel. Od 1812 uczył się w protestanckim gimnazjum w Preszburgu (dzisiejsza Bratysława), gdzie zetknął się z Pawłem Šafárikiem i zainteresował slawistyką[1]. W 1823 wrócił do Pragi i dzięki wsparciu Josefa Dobrovskiego mógł dalej prowadzić studia slawistyczne, źle widziane przez władze austriackie[1].

W 1825 został pierwszym redaktorem pisma Časopis českého Musea, które początkowo wychodziło zarówno po niemiecku jak i czesku a wkrótce urosło do roli najważniejszego czeskiego pisma literackiego[1]. W 1831 w ramach Muzeum Czeskiego zainicjował powstanie Macierzy Czeskiej[1].

Za sprawą Šafárika rozpoczął pracę jako archiwista księcia Kaspara von Sternberga, a w 1829 desygnowano go na stanowisko historyka Królestwa, co władze wiedeńskie zatwierdziły dopiero po 10 latach[1]. W tym czasie ukazywały się poszczególne tomy jego głównego dzieła Dzieje narodu czeskiego w Czechach i na Morawach, które w oparciu o badania archiwów czeskich i innych krajów opisywało historię Królestwa do utraty suwerenności w roku 1526[1]. Pierwszy tom wydano po niemiecku w 1836. Ostatni, piąty w 1867 w języku czeskim. Po zniesieniu cenzury w 1848 tomy poddane jej ingerencji ze względu na treści poświęcone dziejom husytyzmu zostały ponownie wydane w oryginalnym brzmieniu[1].

W czasie Wiosny Ludów zaangażował się politycznie. Deklarując narodowość czeską, odmówił wzięcia udziału w obradach niemieckiego parlamentu frankfurckiego[1]. Brał udział w praskim Zjeździe Słowiańskim w 1848 i był głównym twórcą jego „Manifestu do narodów Europy”. Jesienią tego roku był posłem obradującego w Kromieryżu parlamentu austriackiego[1]. Jako zwolennik austroslawizmu opowiadał się za federacją krajów południowoniemieckich oraz ludów krajów habsburskich[1]. Idee te spotykały się z akceptacją Wiednia, czego wynikiem była propozycja teki w rządzie Franza von Pillersdorfa[1].

Wobec zwycięstwa w Wiedniu centralistycznego neoabsolutyzmu i odrzuceniu idei federalistycznych wycofał się z polityki[1]. Po upadku rządów absolutystycznych w 1861 został mianowany członkiem Izby Panów[1]. Jednak nie uczestniczył w jej pracach, nie godząc się z odmową nadania podmiotowości Królestwu Czeskiemu w ramach monarchii, realizując politykę bojkotu partii staroczeskiej, prowadzonej przez jego zięcia Františka Riegra. Zasiadał w sejmie krajowym Czech, gdzie współpracował ze stronnictwem Leopolda von Thun[1].

W 1867 brał udział w zjeździe słowiańskim w Moskwie[1].

Prace

  • Anfänge der böhmischen Dichtkunst (Bratysława 1818, razem z Šafárikiem)
  • Würdigung der alten böhmischen Geschichtschreiber (Praga 1830),
  • Dějiny národu českého v Čechách a v Moravě (5 tomów, 1836–1867),
  • Die ältesten Denkmäler der böhmischen Sprache (Praga 1840, z Šafárikiem)
  • Archiv česky (6 tomów, Praga 1840–1872),
  • Documenta magistri Johannis Hus vitam, doctrinam, causam… illustrantia (Praga 1869),
  • Urkundliche Beiträge zur Geschichte des Hussitenkriegs (2 tomy, Praga 1872–1874)
Portret Palackiego na czeskim banknocie 1000 koron

Upamiętnienie

W Pradze znajduje się zbudowany w latach 1876–1878 most Palackiego[3]. W 1912 na placu jego imienia wzniesiono jego pomnik[4]. Imię Palackiego nosi od 1946 uniwersytet w Ołomuńcu[5]. Jego portret zdobi czeski banknot 1000-koronowy.

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Palacký, František, [w:] Encyclopædia Britannica, t. 20, Wikiźródła, 1911 (ang.).
  2. František Alexandr Zach - Profil osobnosti. Encyklopedie dějin Brna. [dostęp 2021-10-28]. (cz.).
  3. Palackého most, Praga w OpenStreetMap
  4. Palackého náměstí, Praga w OpenStreetMap
  5. Historie univerzity. Univerzita Palackého v Olomouci. [dostęp 2022-11-27]. (cz.).

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Larissa Ribeiro Ramos TramontinMiss Earth 2009LahirLarissa Ribeiro Ramos04 Februari 1989 (umur 34)Manaus, Amazonas, BrasilTinggi5 ft 10 in (1,78 m)Pemenang kontes kecantikanGelarMiss Terra Amazonas 2009Miss Terra Brasil 2009Miss Earth 2009Warna rambutBlackWarna mataBrownKompetisiutamaMiss Terra Amazonas 2009(Pemenang)Miss Terra Brasil 2009(Pemenang)Miss Earth 2009(Pemenang) Larissa Ribeiro Ramos Tramontin (kelahiran 4 Februari 1989, di Manaus, Amazonas, Brasil) adalah seor...

 

جزء من سلسلة مقالات حولالبحث التربوي تخصصات تقييم تاريخ منظمات فلسفة علم النفس (المدرسة) تكنولوجيا (علامات إلكترونية) تعليم دولي استشارات مدرسية تربية خاصة تعليم الإناث تعليم المدرس أفكار جوهرية تعليم مجاني حق التعلم مجالات منهجية فنون أعمال علم الحاسوب طفولة مبكرة ه

 

قصر نصراط تقسيم إداري البلد المغرب  الجهة درعة تافيلالت الإقليم زاكورة الدائرة زاكورة الجماعة القروية تاكونيت المشيخة نصراط السكان التعداد السكاني 148 نسمة (إحصاء 2004)   • عدد الأسر 17 معلومات أخرى التوقيت ت ع م±00:00 (توقيت قياسي)[1]،  وت ع م+01:00 (توقيت صيفي)[1]  ت...

Esta página cita fontes, mas que não cobrem todo o conteúdo. Ajude a inserir referências. Conteúdo não verificável pode ser removido.—Encontre fontes: ABW  • CAPES  • Google (N • L • A) (Novembro de 2021) Centro Federal de Educação Tecnológica de Minas Gerais Centro Federal de Educação Tecnológica de Minas Gerais Logotipo do Centro Federal de Educação Tecnológica de Minas Gerais. CEFET-MG Lema Rumo à transformaç...

 

Intercollegiate basketball season 2016–17 UMass Minutewomen basketballConferenceAtlantic 10 ConferenceRecord9–21 (3–14 A-10)Head coachTory Verdi (1st season)Assistant coaches Sheila Roux Danny Hughes Candice Walker Home arenaWilliam D. Mullins Memorial CenterSeasons← 2015–162017–18 → 2016–17 Atlantic 10 women's basketball standings vte Conf Overall Team W   L   PCT W   L   PCT Dayton † 13 – 3   .813 22 –...

 

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: List of Russia–United States summits – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2018) (Learn how and when to remove this template message) Russia–United States summits are held from 1991 to present. The topics discussed at the summits between ...

Train in India Malgudi ExpressOverviewService typeExpressLocaleKarnatakaCurrent operator(s)Southern RailwaysRouteTerminiMysore Junction(MYS)Yelahanka Junction(YNK)Stops8Distance travelled143 km (89 mi)Average journey time3 hoursService frequencyDailyTrain number(s)16023 / 16024On-board servicesClass(es)AC 2 Tier, AC 3 Tier, General UnreservedSeating arrangementsYesSleeping arrangementsYesCatering facilitiesNo Pantry car coach attachedObservation facilitiesRake Sharing with 16021/160...

 

Турнір першої ліги третього чемпіонату України з футболу 1993—1994 проводився з 15 серпня 1993 по 3 липня 1994 року. Переможцем стала команда «Прикарпаття» (Івано-Франківськ). Зміст 1 Учасники турніру 2 Підсумкова таблиця 3 Результати матчів 4 Найкращі бомбардири 5 Примітки 6 Див. та...

 

Mike BerlandBornMichael J. Berland (1968-04-06) April 6, 1968 (age 55)Alma materUniversity of Massachusetts AmherstOccupation(s)Founder and CEO of Decode_MSpouseMarcela BerlandChildren1 daughter, 1 sonWebsitemichaelberland.com Mike Berland (born April 6, 1968) is founder and CEO of Decode_M, an insights and strategy firm. Prior to founding Decode_M in 2016, he was CEO of Edelman Berland, the global intelligence, research, and analytics division of Edelman. Before joining Edelman Ber...

Village and civil parish in Lincolnshire, England For people named Manby, see Manby (surname). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Manby – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2013) (Learn how and when to remove this template message) Human settlement in EnglandManbyGuy Gibson Ha...

 

Pour les articles homonymes, voir Le Soleil. Pays Canada Langue Français Périodicité Quotidien Genre Généraliste Diffusion 77 890[1] ex. (2006) Date de fondation 1896 Ville d’édition Québec Propriétaire Coopérative nationale de l'information indépendante Rédactrice en chef Valérie Gaudreau ISSN 0319-0730 Site web lesoleil.com modifier  Le Soleil est un journal quotidien distribué numériquement du lundi au samedi et publié en papier le samedi à Québec. Il est distribué...

 

American stock car racing crew chief Todd ParrottParrott in 1997Personal informationBirth nameTodd T. ParrottNationality AmericanBorn (1964-02-09) February 9, 1964 (age 59)Charlotte, North CarolinaSpouseBillie Kiser-ParrottSportCountryUnited StatesSportNASCAR Cup Series Todd T. Parrott (born February 9, 1964) is an American stock car racing crew chief. He last worked for B. J. McLeod Motorsports and Rick Ware Racing as a crew chief in the NASCAR Cup Series. He is most well-known for...

2023 American thriller drama film FinestkindOfficial release posterDirected byBrian HelgelandWritten byBrian HelgelandProduced by Gary Foster Russ Krasnoff Taylor Sheridan David C. Glasser Starring Ben Foster Toby Wallace Jenna Ortega Tommy Lee Jones CinematographyCrille Forsberg[1]Edited by Stuart Levy[2] Claudia Castello[3] Music byCarter BurwellProductioncompanies Krasnoff/Foster Entertainment Bosque Ranch Productions 101 Studios MTV Entertainment Studios Distribute...

 

Moleteado de una superficie cilíndrica. Moleteado de una superficie es la terminación que se le da a la misma para facilitar el agarre Puede realizarse por deformación, extrusión o por corte, este último de mayor profundidad y mejor acabado. La norma DIN 82 regula los diferentes tipos de mecanizado que se pueden efectuar. Proceso de moleteado con torno Es un proceso de conformado en frío del material mediante unas moletas que presionan la pieza mientras da vueltas. Dicha deformación ge...

 

American movie-focused pay television network This article is about the American premium channel. For other uses, see Cinemax (disambiguation). Not to be confused with Max (streaming service). This article may contain an excessive amount of intricate detail that may interest only a particular audience. Please help by spinning off or relocating any relevant information, and removing excessive detail that may be against Wikipedia's inclusion policy. (July 2021) (Learn how and when to remove thi...

Airport in Morocco Tangier Ibn Battuta Airportمطار طنجة ابن بطوطة (Arabic)IATA: TNGICAO: GMTTSummaryAirport typePublicOperatorONDALocationTangier, MoroccoFocus city forAir Arabia MarocRoyal Air MarocElevation AMSL62 ft / 19 mCoordinates35°43′37″N 005°55′01″W / 35.72694°N 5.91694°W / 35.72694; -5.91694Websiteonda.maMapTNGLocation of airport in MoroccoRunways Direction Length Surface m ft 10/28 3,500 11,483 Asphalt 7/25 (CL...

 

Springfield, Illinois Kota Illinois State Capitol di Springfield, Illinois. Flag Seal Moto: Home of President Abraham Lincoln [1] Negara Amerika Serikat Negara bagian Illinois County Sangamon Elevasi 597 ft (182 m) Area 60,3 sq mi (156 km2)  - land 54,0 sq mi (140 km2)  - water 6,3 sq mi (16 km2), 10.45% Population 116,250 (2010)  - metro 208.182 Density 2.064 / sq mi (...

 

University of Florida dazzlersThe Dazzler performing in IndianapolisTypeDance teamHeadquartersGainesville, FloridaLocation United StatesMembership 20-22 a yearDazzlers Head CoachMadeline Soave [1]WebsiteOfficial website The Dazzlers are the official dance team for the University of Florida. They perform at various athletics and community events including men's and women's basketball games and home football games.[2] The squad, made up of 20 to 22 women, also performs at the sc...

VOGUE NederlandEditorYeliz ÇiçekCategoriesFashionFrequencymonthlyFounded2012; 11 years ago (2012)CountryNetherlandsWebsitewww.vogue.nl Vogue Nederland is the Dutch version of the American fashion and lifestyle magazine Vogue, published by Condé Nast. The magazine has been published since March 2012,[1] which is over a hundred years later than the original Vogue, which has been published since 1892. The magazine's first cover featured the Dutch models Romée Strijd...

 

Turkish politician Koray AydınMPKoray Aydın in 2016 while a member of the Nationalist Movement Party (MHP)Deputy Speaker of the Grand National AssemblyIn office9 July 2015 – 17 November 2015Speakerİsmet YılmazServing withNaci BostancıŞafak PaveyYurdusev ÖzsökmenlerPreceded byMeral AkşenerSucceeded byAyşe Nur BahçekapılıMinister of Public Works and HousingIn office28 May 1999 – 5 September 2001Prime MinisterBülent EcevitPreceded byAli IlıksoySucceeded byAbd...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!