Fort II Twierdzy Toruń

Fort II Stefan Czarniecki
Fort I Friedrich von Bülow

nr rej. A/1365 z 1 lutego 1971
Widok ogólny fortu
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Miejscowość	Toruń
Adres	ul. Leszczynowa 55
Architekt	Hans von Biehler
Rozpoczęcie budowy	1879
Ukończenie budowy	1882
Położenie na mapie Torunia Fort II
Położenie na mapie Polski Fort II
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Fort II
53°01′27,88″N 18°39′18,77″E

Fort II Twierdzy Toruń – główny fort artyleryjski, od 1907 roku imienia Friedricha von Bülowa^[1]. Znajduje się przy ul. Leszczynowej 55^[2].

Powierzchnia fortu wynosi 3,91 ha^[3].

Historia

Został zbudowany w latach 1878–1882 jako pierwszy obiekt w pierścieniu fortów toruńskich^[1][2]. Został wzniesiony od strony ówczesnej granicy prusko-rosyjskiej^{[potrzebny przypis]} i miał strzec dworzec Toruń Mokre^[4]. Razem z fortem Przyczółek Mostowy, Fortem Kolejowym i fortem XI stanowił pierwszy luźny pierścień ochrony miasta. Ogień artyleryjski z fortu II miał zasięg do 7,5 kilometra^{[potrzebny przypis]}. Koszt budowy fortu wyniósł 2 327 155 marek niemieckich^[5].

W 1877 roku zakupiono grunt pod budowę fortu. Budowa warowni zaczęła się w 1878 roku, zakończyła w 1882 roku^[1]. Fort został wzniesiony według projektu standardowego małego fortu głównego na planie pięciokąta. Jego uzbrojenie stanowił zespół 26 dział, a po późniejszych modyfikacjach także dwie baterie skrzydłowe na przedłużeniu szyi fortu oraz schrony z czterema punktami obserwacyjnymi. Całość fortu otacza wał przeciwskarpy^{[potrzebny przypis]}.

Po powrocie Torunia do Polski fort został przejęty przez wojsko polskie, które w 1921 roku urządziło w nim szpital Obozu Internowanych nr 15. W 1922 roku zakwaterowano w forcie 8. oddział służby artylerii^[6].

Obiekt należy do prywatnego właściciela^[2].

Przypisy

1. Giętkowski, Karpus i Rezmer 2004 ↓, s. 170.
2. Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 20.
3. Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 12.
4. Giętkowski, Karpus i Rezmer 2004 ↓, s. 171.
5. Giętkowski i Kowalkowski 2023 ↓, s. 13.
6. Giętkowski, Karpus i Rezmer 2004 ↓, s. 173.

Bibliografia

• Mirosław Giętkowski, Zbigniew Karpus, Waldemar Rezmer: Twierdza Toruń. Toruń: Dom Wydawniczy Duet, 2004. ISBN 83-89706-12-1.
• Mirosław Giętkowski, Adam Kowalkowski: Forty artyleryjskie Twierdzy Toruń. Toruń: Muzeum Twierdzy Toruń, 2023. ISBN 978-83-66208-29-2.