Elektrownia Bełchatów

PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA Oddział Elektrownia Bełchatów

Elektrownia z lotu ptaka
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Adres	Wola Grzymalina 3 97-406 Bełchatów[1]
Data założenia	17 stycznia 1975
Forma prawna	samodzielny oddział
Dyrektor	Michał Banaszczyk (dyrektor oddziału)[2]
Udziałowcy	Polska Grupa Energetyczna SA
Nr KRS	0000032334
Zatrudnienie	4081 (31.12.2011)[3]
Dane finansowe
Kapitał zakładowy	6 450 307 050 zł w pełni wpłacony
Położenie na mapie gminy Kleszczów Elektrownia Bełchatów
Położenie na mapie Polski Elektrownia Bełchatów
Położenie na mapie województwa łódzkiego Elektrownia Bełchatów
Położenie na mapie powiatu bełchatowskiego Elektrownia Bełchatów
51°16′03″N 19°19′33″E
Strona internetowa

Elektrownia Bełchatów

PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. – Oddział Elektrownia Bełchatów – największa w Europie^[4] elektrownia węglowa wytwarzająca energię elektryczną z węgla brunatnego. Produkuje około 20% energii elektrycznej w Polsce^[5][a] i jest fundamentem bezpieczeństwa energetycznego^[6]. W ramach transformacji energetycznej planowane jest zmniejszenie produkcji energii elektrycznej o blisko połowę do 2026 r., w stosunku do poziomu z 2020 r.^[7]

Elektrownia emituje najwięcej gazów cieplarnianych spośród wszystkich elektrowni w UE^[8], jednocześnie będąc mało efektywną pod względem emisji CO₂ na jednostkę wytwarzanego prądu^[9]. W 2018 roku wyemitowała 37,6 mln ton CO₂^[10].

Położona jest na terenie gminy Kleszczów w powiecie bełchatowskim w województwie łódzkim w miejscowości Rogowiec. W latach 2003–2007 Elektrownia Bełchatów wchodziła w skład holdingu BOT SA. Obecnie jest oddziałem spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA będącej częścią PGE Polskiej Grupy Energetycznej SA.

Dane techniczne

W Elektrowni Bełchatów eksploatowanych jest 12 bloków energetycznych zlokalizowanych w dwóch budynkach kotłowni i hali maszynowni:

• bloki energetyczne nr 2–12 o mocy 370–390 MW każdy^[11], oddane do użytku w latach 1981–1988, w których podstawowymi urządzeniami są: kotły parowe BB-1150, turbiny 18K370 i generatory GTHW360 oraz
• blok energetyczny nr 14 o mocy 858 MW^[12], oddany do użytku w październiku 2011, w którym podstawowymi urządzeniami są: kocioł typu BB-2400, turbina parowa typu STF-100 i generator 50WT25E-138.

W II połowie 2019 roku z eksploatacji wycofany został najstarszy blok elektrowni – blok nr 1. W numeracji bloków pominięto numer 13, dlatego ostatni blok ma numer 14.

Łączna moc maksymalna elektrowni wynosi 5298 MW^[13].

Moc z bloków 2–12 jest wyprowadzona do Stacji Elektroenergetycznej 400/220 kV „Rogowiec” (5,4 km na północ od elektrowni, na obrzeżach wsi Kurnos Drugi).

Natomiast z bloku nr 14 – 858 MW wyprowadzona jest z elektrowni do krajowego systemu elektroenergetycznego poprzez dwa równolegle pracujące transformatory blokowe każdy o mocy 700 MVA i napięciu 27/400 kV, stację przyblokową 400 kV oraz jednotorową linię blokową 400 kV o długości 42,5 km do Stacji Elektroenergetycznej 400/110 kV „Trębaczew” (1,7 km na północny zachód od wsi Trębaczew, powiat pajęczański)^[14].

Roczna produkcja energii wynosi przeciętnie 27–28 TWh, co stanowi ponad 1/6 produkcji krajowej.

Węgiel pozyskiwany jest z pobliskiej Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów do elektrowni transportowany jest za pomocą przenośników taśmowych.

Rozbudowa

W 2011 uruchomiony został nowy blok energetyczny nr 14, którego moc znamionowa wynosi 858 MW^[12]. W swojej konstrukcji blok wyróżnia się brakiem komina – spaliny kierowane są po oczyszczeniu w instalacjach odsiarczania do chłodni kominowej. Na rozwój technologii tzw. „czystego węgla” w postaci instalacji CCS (ang. Carbon Capture and Storage) elektrowni przyznano w 2009 180 mln € z funduszy UE^[15]. Ze względu na nieopłacalność technologii CCS, władze spółki wycofały się z realizacji projektu^[16].

Wpływ na środowisko i na zdrowie publiczne

Pod względem bezwzględnej emisji dwutlenku węgla Bełchatów zajmuje pierwsze miejsce na liście najbardziej szkodliwych emitentów w Unii Europejskiej^[17] (Raport Europe’s Dirty 30 z lipca 2014). W 2018 skumulowana roczna emisja CO₂ wyniosła 37,6 mln ton^[8]. W raporcie z 2007 Bełchatów został również uznany za elektrownię emitującą największe po Elektrowni Turów względne (w przeliczeniu na produkcję energii elektrycznej) ilości gazów cieplarnianych do atmosfery w Polsce – 1090 kg CO₂/MWh.

Zaawansowane systemy oczyszczania spalin pozwoliły na znaczną redukcję wytwarzanych zanieczyszczeń. W 2012 wielkość emisji względnej dla bloków 1–12 kształtowała się na następujących poziomach^[18]:

• CO₂ – 1080 kg/MWh,
• SO₂ – 2,839 kg/MWh,
• NO_x – 1,346 kg/MWh,
• CO – 0,332 kg/MWh,
• pył – 0,044 kg/MWh.

W 2015 roku Elektrownia Bełchatów była obiektem budowlanym emitującym najwięcej w UE dwutlenku węgla (37 mln ton), tlenków azotu (34 mln kg) oraz tlenków siarki (75 mln kg)^[19].

Planowana likwidacja

Plany wygaszania elektrowni w ramach transformacji energetycznej zostały opisane w Terytorialnym Planie Sprawiedliwej Transformacji (TPST) Województwa Łódzkiego^[20]. Przewiduje on zmniejszenie produkcji energii elektrycznej z poziomu 27,4 TWh w 2020 r. (18% energii wyprodukowanej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym) do 6,9 TWh w 2030 r. W pośrednich etapach planowane jest ograniczenie do 14,2 TWh w 2026 r. oraz do 11,8 TWh w 2028 r., według zaktualizowanej w styczniu 2024 r. wersji TPST^[7].

Tempo wyłączeń bloków może być niższe niż spadku wytwarzanej energii, gdyż moce te będą w coraz większym stopniu miały charakter uzupełniający źródła zeroemisyjne jako stabilne źródła zabezpieczające pewność i stabilność dostaw energii. Planowane jest wyłączanie następującej liczby bloków energetycznych w kolejnych latach: 2030 – 1, 2031 – 1, 2032 – 2, 2033 – 2, 2034 – 3, 2035 – 2, 2036 – 1^[13].

Wygaszaniu będzie towarzyszyć zmniejszenie wydobycia węgla w Kopalni Bełchatów. W porównaniu do 34,8 mln ton w 2020 r., ma ono spaść w kolejnych latach do: 2026 – 17,3 mln ton, 2028 – 14,4 mln ton, 2030 – 8,4 mln ton^[7]. Do 2028 r. planowane jest zakończenie wydobycia w Polu „Bełchatów”^[20]. Koncesja dla Pola „Bełchatów” obowiązuje do 31 grudnia 2026 r., zaś dla Pola „Szczerców” do 17 września 2038 r^[21]. Nie przewiduje się eksploatacji kolejnego złoża, Złoczew^[20]; w 2021 roku przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska została wydana decyzja odmowna w tej sprawie.^[13]

Uwagi

1. W 2017 roku 32,3 TWh, co stanowiło prawie 21% wg PGE, ale ok. 19% udziału w krajowej produkcji prądu, która wg GUS wyniosła 170,465 TWh.

Przypisy

1. Kontakt. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddział Elektrownia Bełchatów. [dostęp 2015-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-10)]. (pol.).
2. Władze oddziału. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddział Elektrownia Bełchatów. [dostęp 2019-07-11]. (pol.).
3. Pracownicy. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddział Elektrownia Bełchatów. [dostęp 2015-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-06)]. (pol.).
4. Belchatow Power Plant, Poland - the biggest coal power plant in Europe [online] [dostęp 2020-12-04]  (ang.).
5. Nasze oddziały – Elektrownia Bełchatów [online], PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. [dostęp 2020-04-27] .
6. Elektrownia Bełchatów gwarantuje pewne dostawy energii podczas upałów [online], www.wnp.pl [dostęp 2020-02-27]  (pol.).
7. Dzień Dobry Bełchatów, PGE ograniczy produkcję prądu i wydobycie węgla, a później wygasi kompleks. Co dalej z regionem?
8. Grant, Don, Zelinka, David, Mitova, Stefania. Reducing CO2 emissions by targeting the world’s hyper-polluting power plants. „Environmental Research Letters”. DOI: 10.1088/1748-9326/ac13f1. ISSN 1748-9326. (ang.). 
9. Interia.pl: Raport: Polska w czołówce CO2. 15-02-2022. [dostęp 2022-02-15]. (pol.).
10. Alex Fox: Just 5 Percent of Power Plants Release 73 Percent of Global Electricity Production Emissions. 04-08-2021. [dostęp 2021-08-10]. (ang.).
11. Opis działania elektrowni (bloki 1-12). PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddział Elektrownia Bełchatów. [dostęp 2015-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (pol.).
12. Blok energetyczny 858 MW. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddział Elektrownia Bełchatów. [dostęp 2015-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-14)]. (pol.).
13. DariuszD. Ciepiela DariuszD., Nadchodzi koniec największej polskiej elektrowni [online], 28 września 2021 [dostęp 2021-10-01] .
14. Wyprowadzenie mocy. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddział Elektrownia Bełchatów. [dostęp 2015-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (pol.).
15. Ireneusz Chojnacki: Elektrownia Bełchatów: 180 mln euro na składowanie CO2. GazetaPrawna.pl, 2013-05-20. [dostęp 2015-09-12]. (pol.).
16. Arek Kowalczyk: CCS-u w Bełchatowie nie będzie. Rynek Infrastruktury, 2013-03-20. [dostęp 2015-09-12]. (pol.).
17. Kathrin Gutmann, Julia Huscher, Darek Urbaniak, Adam White, Christian Schaible, Mona Bricke: Europe’s Dirty Thirty. CAN Europe, WWF European Policy Office, HEAL, EEB i Climate Alliance Germany, 07 2014. s. 10. [dostęp 2015-09-12]. (ang.).
18. Wielkości emisji zanieczyszczeń. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddział Elektrownia Bełchatów. [dostęp 2015-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-06)]. (pol.).
19. Releases of pollutants to the environment from Europe’s industrial sector – 2015. [dostęp 2017-08-18].
20. Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji Województwa Łódzkiego (TPST). 2023-04-14. [dostęp 2024-05-12].
21. Lista koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie metanu z pokładów węgla kamiennego

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie satelitarne elektrowni Bełchatów
• Oddział Elektrownia Bełchatów PGE GiEK SA
• Galeria Podwórkowa Freba – Elektrownia Bełchatów

Widok na Elektrownię Bełchatów.

Widok z lotu ptaka na Elektrownię Bełchatów

Kontrola autorytatywna (elektrownia zasilana węglem brunatnym):

• VIAF: 136588771
• GND: 6014526-2
• NUKAT: n99071019