Einsatzkommando zur besonderen Verwendung

Einsatzkommando zur besonderen Verwendung

Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	czerwiec 1941
Rozformowanie	sierpień 1941
Komendanci
Pierwszy	Eberhard Schöngarth
Konflikty zbrojne
II wojna światowa atak Niemiec na ZSRR
Organizacja
Dyslokacja	Dystrykt Galicja
Rodzaj sił zbrojnych	paramilitarny
Formacja	Sicherheitspolizei[1]
Rodzaj wojsk	szwadron śmierci

Einsatzkommando zur besonderen Verwendung (Einsatzkommando Galizien), także Einsatzkommando Lemberg^[1] – niemiecka jednostka policyjna specjalnego przeznaczenia utworzona w 1941 przed atakiem Niemiec na ZSRR, w celu „oczyszczenia terenu ze szczególnie niebezpiecznych osób”^[2].

Eufemizm nazwy oznaczał eksterminację części polskiej elity intelektualnej (uczonych, pedagogów, działaczy kultury), działaczy komunistycznych oraz Żydów.

Einsatzkommando liczyło ok. 230 osób. Dowódcą oddziału był Brigadeführer dr Karl Eberhard Schöngarth. Oddział kwaterował we Lwowie przy ulicy Pełczyńskiej (w gmachu Gestapo), jednak działał nie tylko w dystrykcie galicyjskim Generalnego Gubernatorstwa, ale i na terenie Wołynia (Komisariat Rzeszy Ukraina). Dzielił się na dwie komendantury:

• Gebiet 213 – obejmującą Kowel, Równe, Łuck
• Gebiet 444 – obejmującą Lwów, Rawę Ruską-Przemyśl, Drohobycz, a później również Tarnopol

W oddziale działali między innymi SS-Hauptsturmführer Hans Krüger, SS-Untersturmführer Walter Kutschmann, SS-Sturmbannführer Kurt Stawizki, SS-Hauptscharführer Felix Landau.

Oddział odpowiedzialny jest za mord profesorów lwowskich, wymordowanie personelu dydaktycznego Liceum Krzemienieckiego, oraz wiele masowych zbrodni na Żydach (około 4000 ofiar), w tym egzekucje podczas tzw. Dni Petlury^[3].

W sierpniu 1941 Einsatzkommando Galizien zakończyło swoją działalność, kierowników operacyjnych odwołano do Krakowa i w ciągu października nastąpiło przekształcenie tej jednostki na regularne urzędy komendanta Sicherheitspolizei dystryktu Galicja.

Przypisy

1. Struve 2016 ↓, s. 266.
2. Rozkaz nr 6 Abt. – II Gen St d H. nr 1299/39 g Kds; stwierdził, że „zadaniem Einsatzkommando policji bezpieczeństwa jest zwalczanie wszystkich wrogich wobec Rzeszy i Niemców elementów w kraju wroga na zapleczu frontu”.
3. Struve 2016 ↓, s. 274.

Bibliografia

• Zygmunt Albert: Kaźń profesorów lwowskich – lipiec 1941 / studia oraz relacje i dokumenty zebrane i oprac. przez Zygmunta Alberta Wrocław 1989, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, ISBN 83-229-0351-0 wersja elektroniczna
• Kai Struve: Einsatzkommando Lemberg, ukraińska milicja i „dni Petlury” 25 i 26 lipca 1941 roku. W: Andrzej A. Zięba: OUN, UPA i zagłada Żydów. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2016. ISBN 978-83-7638-682-9.

• Ryszard Torzecki: Polacy i Ukraińcy. Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej, Warszawa 1993, Wyd. PWN, ISBN 83-01-11126-7.