Dwór w Zakrzowie – zabytkowy dwór znajdujący się w Zakrzowie, w gminie Stryszów, w powiecie wadowickim, w województwie małopolskim.
Dwór, park, brama wjazdowa i budynek gospodarczy zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[1].
Historia
Dwór wzniesiony został na początku XIX wieku dla Montléartów – dziedziców majątku w Zakrzowie[2]. Przed 1927 rokiem Zakrzów przejął Karol Lewakowski (1895–1976), syn Zygmunta Lewakowskiego[3]. W okresie okupacji 1939–1945 w zabudowaniach dworskich funkcjonowało niemieckie gospodarstwo rolne, produkujące wódki gatunkowe dla hitlerowskich dygnitarzy[4] . Po 1945 roku majątek został znacjonalizowany. Następnie obiekt służył jako dom wypoczynkowy dla kombatantów i byłych więźniów obozów koncentracyjnych, później funkcjonował w nim ośrodek zdrowia oraz dom dziecka[5] . W latach 80. dwór został przejęty przez Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną „Chełm” ze Stryszowa. Po modernizacji na parterze dworu funkcjonuje restauracja, a na piętrze hotel[6] .
Architektura
Dwór późnoklasycystyczny, murowany z cegły i kamienia, otynkowany, częściowo podpiwniczony, piętrowy, nakryty dachem naczółkowym z dachówki ceramicznej. W części środkowej fasady – skierowanej na stronę południową – duży trójkątny szczyt z półkolistym świetlikiem w tympanonie. Prawdopodobnie w okresie międzywojennym dobudowano ganek wsparty na czterech kanelowanych filarach podtrzymujących taras ograniczony tralkową balustradą[3][2][6] .
Pomieszczenia na parterze są nakryte sklepieniem żaglastym lub stropem drewnianym. W jednej z sal znajduje się drewniany portal zwieńczony puttami podtrzymującymi tarczę monogramową[3]. Na belce stropowej wyryty jest łaciński napis[6] :
„Renovatum + A.D. MCM XXVII Sibi Amicis ET Posterimati” („Odnowiony 1927. Sobie, Przyjaciołom i Przybyłym”)
Park krajobrazowy
W parku o powierzchni 4,5 ha okalającym dwór widoczne są pozostałości dawnego ogrodu tarasowego. Rosną tam m.in. brzozy, dęby, jawory, jesiony, modrzewie i świerki[6] [4] .
Galeria
Przypisy
Bibliografia
