PROFILBARU.COM

Doktor Mabuse
Dr. Mabuse, der Spieler
	; Rosyjski plakat autorstwa Kazimierza Malewicza
Gatunek	kryminał; fantastyka naukowa; horror; thriller
Data premiery	27 kwietnia 1922 (część I); 1923 (Polska)
Kraj produkcji	Rzesza Niemiecka
Język	niemiecki
Czas trwania	157 min (część I) 114 min (część II)
Reżyseria	Fritz Lang
Scenariusz	Fritz Lang; Thea von Harbou
Główne role	Rudolf Klein-Rogge; Bernhard Goetzke
Muzyka	Osmán Pérez Freire (1922); Konrad Elfers (1964); Robert Israel (2001); Aljoscha Zimmermann (2001)
Zdjęcia	Carl Hoffman
Produkcja	Erich Pommer
Wytwórnia	Uco-Film GmbH
Dystrybucja	Universum Film AG

Doktor Mabuse (niem. Dr. Mabuse, der Spieler) – niemiecki film niemy z 1922 roku w reżyserii Fritza Langa.

Tło powstania filmu

Fritz Lang, który bez powodzenia starał się o reżyserię filmu Gabinet doktora Caligari, zrekompensował to sobie realizacją filmu sensacyjnego, odwołującego się do popularnego opowiadania policyjnego Doktor Mabuse Norberta Jacques’a, a także do cyklu filmowego o Fantomasie autorstwa Louis Feuillade’a. Lang unikał w swoim filmie odwołań do nurtu ekspresjonistycznego, stawiając na realizm w analizie psychicznej bohaterów. Niemniej jednak w Doktorze Mabuse widoczne są cechy charakterystyczne dla ekspresjonizmu, na przykład operowanie kontrastem czerni i bieli oraz eksponowanie cieni; reżyser zastosował też symbole, między innymi formy koliste symbolizujące chaos czy powtórzenia wątków będące analogią do ówczesnej hiperinflacji w Niemczech^[1]^[2].

Doktor Mabuse jest uznawany za pierwowzór kina kryminalnego. Lang wielokrotnie powracał do wątków tytułowej postaci: w 1932 roku ukazała się kontynuacja filmu pod nazwą Testament doktora Mabuse, a w 1960 roku Tysiąc oczu doktora Mabuse^[2].

Obsada

Część I – Der Grobe Spieler. Ein Bild der Zeit

Rudolf Klein-Rogge – dr Mabuse
Bernhard Goetzke – prokurator Norbert von Wenk
Aud Egede-Nissen – Cara Carozza
Paul Richter – Edgar Hull
Robert Forster-Larrinaga – Spörri
Hans Adalbert von Schlettow – Georg
Karl Huszar-Puffy – Hawasch
Georg John – Pesch
Gertrude Welcker – hrabina Tusy Told
Alfred Abel – hrabia Told
Julius Falkenstein – Karsten
Lidia Potechina – Rosjanka
Julius Herrmann – Emil Schramm

Część II – Inferno. Ein Spiel von Menschen unserer Zeit

Rudolf Klein-Rogge – dr Mabuse
Bernhard Goetzke – prokurator Norbert von Wenk
Gertrude Welcker – hrabina Tusy Told
Alfred Abel – hrabia Told
Robert Forster-Larrinaga – Spörri
Hans Adalbert von Schlettow – Georg
Karl Huszar-Puffy – Hawasch
Georg John – Pesch
Grete Berger – Fine
Aud Egede-Nissen – Cara Carozza
Karl Platen – kamerdyner Toldów

Fabuła

Bohaterem filmu jest tytułowy doktor Mabuse – hazardzista i hipnotyzer, a także przywódca potężnego gangu zajmującego się mordem i praniem pieniędzy, który wykorzystuje chaos panujący w Republice Weimarskiej do poszerzenia swojej strefy wpływów. Do rozbicia gangu dąży prokurator von Wenk, któremu udaje się osiągnąć swój cel. Pojmany Mabuse popada w obłęd i zostaje osadzony w szpitalu psychiatrycznym^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b Garbicz i Klinowski 1981 ↓, s. 72–73.
↑ ^a ^b Wojnicka i Katafiasz 2005 ↓, s. 224.

Bibliografia

Adam Garbicz, Jacek Klinowski: Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. T. 1: Podróż pierwsza 1913–1949. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1981. ISBN 83-08-00298-6.
Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz: Słownik wiedzy o filmie. Bielsko-Biała: Park, 2005. ISBN 83-7266-325-4.

Linki zewnętrzne

Doktor Mabuse w bazie Filmweb
Doktor Mabuse w bazie IMDb (ang.)
Doktor Mabuse (pierwsza część) dostępny do bezpłatnego pobrania z Internet Archive
Doktor Mabuse – plakaty w bazie Filmweb

[CITEREFGarbiczKlinowski198172–73-1] Garbicz i Klinowski 1981 ↓, s. 72–73.

[CITEREFWojnickaKatafiasz2005224-2] Wojnicka i Katafiasz 2005 ↓, s. 224.

[1]

[2]