Dniepr (rakieta)
Dniepr (ukr. Дніпро, ros. Днепр) – ukraińsko -rosyjska rakieta nośna będąca zmodyfikowanym wycofanym z użytku pociskiem balistycznym R-36M2 (oznaczenie NATO: SS-18 SATAN). Usługi transportowe tą rakietą oferuje firma ISC Kosmotras .
Rakieta Dniepr w silosie startowym O komercyjnym zastosowaniu około 150 pocisków R-36M i R-36M2, mających zostać zniszczonych do 2007 na mocy układu START II , myślano już od lat 90. XX wieku. Pierwsze wersje rozważane do użytku cywilnego i komercyjnego (Frakht, Lift) posiadały jeszcze pojemniki MIRV . Pierwszą oferowaną wersją była oznaczona jako RS-20K „Konwersija” – pocisk prawie nie zmieniony. Pod nazwą „Dniepr” opracowano silnie zmodyfikowaną wersję rakiety mającej startować z platform startowych i używać mieszanki nafta -ciekły tlen . Zainteresowanie nią było jednak minimalne. Nazwę „Dniepr” przejęła więc prawie niezmieniona rakieta R-36M2 wystrzeliwana tradycyjnie, czyli z silosów.
Zanim pocisk wszedł do użytku cywilnego, rosyjskie Strategiczne Siły Rakietowe wystrzeliły ponad 160 rakiet typu „Dniepr”. Ich bezawaryjność sięgała wtedy 97%.
Aby zwiększyć nośność rakiety, kosztem wielkości i masy ładunku, opracowuje się dla niego 4. i 5. człon o wspólnej nazwie SpaceTug. Umożliwi on osiąganie wyższych orbit, nawet międzyplanetarnych.
21 kwietnia 1999 , 04:59:12 GMT; s/n 6703542509; miejsce startu : Bajkonur (LC109/95), Kazachstan Ładunek : UoSAT-12 ; Uwagi : start udany 26 września 2000 , 10:05:00 GMT; s/n ?; miejsce startu : Bajkonur (LC109/95), Kazachstan Ładunek : Tiungsat 1 , MegSat 1 , UniSat , SaudiSat 1A , SaudiSat 1B ; Uwagi : start udany 20 grudnia 2002 , 17:00:00 GMT; s/n ?; miejsce startu : Bajkonur (LC109/95), Kazachstan Ładunek : LatinSat 1 , LatinSat 1 , SaudiSat 1S , UniSat 2 , Rubin 2 ; Uwagi : start udany 29 czerwca 2004 , 06:30:06 GMT; s/n ?; miejsce startu : Bajkonur (LC109/95), Kazachstan Ładunek : LatinSat C , LatinSat D , DEMETER , SaudiComSat 1 , SaudiComSat 2 , SaudiSat 2 , UniSat 3 , AO-51 ; Uwagi : start udany 23 sierpnia 2005 , 21:09:59 GMT; s/n ?; miejsce startu : Bajkonur (LC109/95), Kazachstan Ładunek : Kirari , Reimei ; Uwagi : start udany 12 lipca 2006 , 14:53:36 GMT; s/n ?; miejsce startu : Dombarowskij , Rosja Ładunek : Genesis I ; Uwagi : start udany 26 lipca 2006 , 19:43:05 GMT; s/n ?; miejsce startu : Bajkonur , Kazachstan Ładunek : BiełKA , Baumanets , UniSat 4 , PICPOT , Illinois Observing Nanosatellite , SACRED , KUTESat , ICECube 1 , ICECube 2 , RINCON , SEEDS , HAUSAT 1 , NCUBE 1 , MEROPE , CalPoly 1 , CalPoly 2 AeroCube 1 , Mea Huaka'i ; Uwagi : start nieudany – z powodu nienormalnej pracy pompy hydraulicznej czwartej komory spalania 1. członu rakiety, jej silniki zostały wyłączone w 73,89 sekundy po starcie, po przekroczeniu granicznego odchylenia od toru lotu. Szczątki rakiety spadły ok. 150 km na południe od kosmodromu, powodując skażenie niezamieszkanego terenu. Kazachstan domagał się 330 mln USD odszkodowania. W efekcie zmieniono procedury startowe, aby uniknąć powtórzenia się podobnego wypadku.17 kwietnia 2007 , 06:46 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Bajkonur , Kazachstan Ładunek : Egyptsat 1 , Saudisat-3 , Saudicomsat-3-7 , AKS-1 , AKS-2 , Aerocube-2 , Polysat 3 , Polysat 4 , CSTB-1 , MAST , CAPE-1 , Libertad 1 ; Uwagi : start udany 15 czerwca 2007 , 02:14 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Bajkonur , Kazachstan Ładunek : TerraSAR-X ; Uwagi : start udany 28 czerwca 2007 , 15:02 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Dombarowskij , Rosja Ładunek : Genesis II ; Uwagi : start udany 29 sierpnia 2008 , 07:15:53,783 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Bajkonur , Kazachstan Ładunek : RapidEye -1, -2, -3, -4, -5; Uwagi : start udany 1 października 2008 , 06:37:21 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Dombarowskij , Rosja Ładunek : THEOS ; Uwagi : start udany 29 lipca 2009 , 18:46:29 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Bajkonur , Kazachstan Ładunek : Deimos-1 , DubaiSat-1 , UK DMC-2 , NanoSat-1B , AprizeSat-3 , AprizeSat-4 ; Uwagi : start udany 8 kwietnia 2010 , 13:57 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Bajkonur , Kazachstan Ładunek : CryoSat-2 ; Uwagi : start udany 15 czerwca 2010 , 14:42 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Dombarowskij , Rosja Ładunek : Prisma , Picard , BPA-1 ; Uwagi : start udany 21 czerwca 2010 , 02:14 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Bajkonur , Kazachstan Ładunek : TanDEM-X ; Uwagi : start udany 17 sierpnia 2011 , 07:12:20 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Dombarowskij , Rosja Ładunek : Sicz-2 , NigeriaSat-2 , NX , Rasat , EduSat , AprizeSat-5 , AprizeSat-6 , BPA-2 ; Uwagi : start udany 22 sierpnia 2013 , 14:39:20 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Dombarowskij , Rosja Ładunek : Arirang-5 ; Uwagi : start udany 21 listopada 2013 , 07:10 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Dombarowskij (LC-370), Rosja Ładunek : DubaiSat-2 , STSAT-3 , SkySat 1 , WNISAT-1 , BRITE-PL "Lem" , AprizeSat-7 , AprizeSat-8 , UniSat-5 , Delfi-n3xt , Dove 3 , Dove 4 , Triton 1 , KHUSat-1 , KHUSat-2 , CubeBug 2 , GOMX-1 , NEE-02 Krysaor , FUNCube-1 , HiNCube , ZACube , ICube-1 , HumSat-D , PUCPSat-1 , Pocket-PUCP , UWE-3 , BeakerSat 1 , QubeScout 1 , WREN , $50Sat , First-MOVE , Velox-P2 , OPTOS , BPA-3 ; Uwagi : start udany 19 czerwca 2014 , 19:11:11 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Dombarowskij (LC-370), Rosja Ładunek : KazEOSat-2, Hodoyoshi-4, Unisat-6, Deimos-2, Tita, Hodoyoshi-3, Saudisat 4, TabletSat-Aurora, AprizeSat-9, AprizeSat-10, BRITE-Toronto , Duchifat-1, PACE, Flock 1c-10, NanoSatC-Br 1, QB50P1, Flock 1c-7, Flock 1c-1, POPSAT-HIP1, Flock 1c-2, DTUSat-2, Flock 1c-4, QB50P2, Flock 1c-11, ANTELSAT, Flock 1c-9, Flock 1c-6, Perseus-M 2, Flock 1c-5, Perseus-M 1, Flock 1c-8, Flock 1c-3, PolyITAN 1, Tigris, Lemur-1, Aerocube 6A, Aerocube 6B, BRITE-Montreal ; Uwagi : start udany 6 listopada 2014 , 07:35:55 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Dombarowskij (LC-370), Rosja Ładunek : ASNARO-1 , Hodoyoshi-1, Kinshachi 1, Tsukushi, Tsubame; Uwagi : start udany 25 marca 2015 , 22:08:53 GMT ; s/n ?; miejsce startu : Dombarowskij (LC-370), Rosja Ładunek : Arirang-3A ; Uwagi : start udany
Przypisy
Bibliografia
Kosmotras (ang. • ros. ) Mark Wade: Dnepr . [w:] Encyclopedia Astronautica [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-30)]. (ang. ) . Jonathan McDowell: Launchlog . Jonathan's Space Home Page. [dostęp 2017-06-11]. (ang. ) .
