Danuta Ciesielska

Danuta Ciesielska – polska uczona badająca matematykę i historię nauki, z doktoratem w pierwszej z tych dziedzin i habilitacją w drugiej z nich, profesor instytutu. Zatrudniona w Instytucie Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk (IHN PAN), a wcześniej w innych placówkach, jako nauczycielka akademicka. Jej specjalności to historia matematyki w wiekach XIX i XX, zwłaszcza matematyki polskiej oraz geometrii.

Autorka lub współautorka kilku książek i kilkudziesięciu artykułów o matematyce i jej historii. Otrzymała kilka wyróżnień, w tym Nagrodę Dicksteina od Polskiego Towarzystwa Matematycznego za rok 2020^[1][2][3].

Życiorys naukowy

Absolwentka matematyki na Uniwersytecie Jagiellońskim (1987). Także tam w 2002 roku uzyskała stopień doktora nauk matematycznych na podstawie dysertacji Relatywne stożki styczne zbiorów analitycznych; jej promotorem był prof. Piotr Tworzewski^[4][5][6][7].

W latach 1987–2015 zatrudniona na Uniwersytecie Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (UKEN), wówczas nazywanym inaczej, a jej jednostką był Instyut Matematyki na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Technicznym. W 2015 roku została zatrudniona w Instytucie Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk (IHN PAN), najpierw jako adiunkt, a następnie profesor PAN^[4][5][7][8]. W 2023 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dyscyplinie historia. Jedną z podstaw była książka W świątyni nauki, mekce matematyków. Studia i badania naukowe polskich matematyków, fizyków i astronomów na Uniwersytecie w Getyndze 1884–1933^[5][9][10].

Nauczała na kilku polskich uczelniach^[7]:

• Uniwersytet Warszawski;
• Politechnika Warszawska;
• Uniwersytet Jagielloński,
• Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (1987–2015), wówczas nazywany inaczej;
• Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera.

Zastępca redaktora naczelnego Kwartalnika Historii Nauki i Techniki^[11]. Członkostwa:

• redakcja czasopisma PTM „Antiquitates Mathematicae” (2014–2017), gdzie odpowiadała za dział Historia matematyki polskiej;
• Komisja Historii Nauki PAU^[12];
• Komisja do Oceny Podręczników Szkolnych PAU^[13];
• Komisja Dydaktyki Matematyki Komitetu Matematyki PAN^[14].

Miała znaczący udział w postawieniu na krakowskich Plantach ławki z figurami Stefana Banacha i Ottona Nikodyma w setną rocznicę ich spotkania z Hugonem Steinhausem^[15].

Publikacje

Prace Danuty Ciesielskiej dotyczą m.in. takich postaci jak Stefan Banach, Stanisław Zaremba, Otton Nikodym, Alfred Rosenblatt, Władysław Kretkowski, Stanisława Nikodymowa.

Książki

• 2002: Danuta Ciesielska, Krzysztof Ciesielski, Zdzisław Pogoda, Epsilon, Wydawnictwo Szkolne Omega, ISBN 978-83-7267-062-5.
• 2003: Danuta Ciesielska, Armen Edigarian, Anna Kordyka, Bożena Witecka, Słownik szkolny. Matematyka, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków, ISBN 978-83-7435-592-6.
• 2019: Danuta Ciesielska, Krzysztof Ciesielski, Matematyka na znaczkach pocztowych, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Matematyki i Informatyki, Biblioteka Jagiellońska, Kraków, ISBN 978-83-954680-2-5.
• 2019: Danuta Ciesielska, Krzysztof Ciesielski, Matematyczna wędrówka po Krakowie, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Matematyki i Informatyki, Kraków, ISBN 978-83-954680-0-1.
• 2021: Danuta Ciesielska, Lech Maligranda, Joanna Zwierzyńska: W świątyni nauki, mekce matematyków. Studia i badania naukowe polskich matematyków, fizyków i astronomów na Uniwersytecie w Getyndze 1884-1933, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, ISBN 978-8-301-22041-9 (wyróżnienie w 10. edycji konkursu o Nagrodę Naukową im. Jana Jędrzejewicza na najlepszą polską książkę z dziedziny historii nauki i techniki^[16].

Artykuły

• 2013: Danuta Ciesielska, Teoria Galois w spuściźnie Kretkowskiego, [w:] J. Bečvář, M. Bečvář (red.), 34 mezinarodne konference „Historie Matematiky”, Univerzita Karlovy v Praze, Praha, s. 81–88.
• 2014: DanutaD. Ciesielska DanutaD., Władysław Kretkowski (1840–1910), „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 59 (4), s. 17–54 ..
• 2018: DanutaD. Ciesielska DanutaD., KrzysztofK. Ciesielski KrzysztofK., Equidecomposability of Polyhedra: A Solution of Hilbert’s Third Problem in Kraków before ICM 1900, „The Mathematical Intelligencer”, 40 (2), s. 55–63, DOI: 10.1007/s00283-017-9748-4 [dostęp 2022-02-08]  (ang.)..
• 2019: DanutaD. Ciesielska DanutaD., LechL. Maligranda LechL., Alfred Rosenblatt (1880–1947). Polish–Peruvian mathematician, „Banach Center Publications”, 119, s. 57–108, DOI: 10.4064/bc119-4 [dostęp 2022-02-08]  (ang.)..
• 2020: Danuta Ciesielska, Stanisława and Otton Nikodym, [w:] Against All Odds. Women’s Ways to Mathematical Research Since 1800, red. Eva Kaufholz-Soldat, Nicola M.R. Oswald, Springer Nature, s. 151-175. ISBN 978-3-030-47610-6.
• 2021: DanutaD. Ciesielska DanutaD., KrzysztofK. Ciesielski KrzysztofK., Banach’s Doctorate: A Case of Mistaken Identity, „The Mathematical Intelligencer”, 43 (3), s. 1–7, DOI: 10.1007/s00283-020-10033-x [dostęp 2022-02-08]  (ang.)..

Odznaczenia i nagrody

• 2003: Medal Komisji Edukacji Narodowej^[8]
• 2005: Srebrny Krzyż Zasługi^[8]
• 2020: Nagroda Główna Polskiego Towarzystwa Matematycznego im. Samuela Dicksteina^[8]

Przypisy

1. D. Ciesielska laureatką Nagrody Głównej PTM
2. Wręczenie Nagród Głównych Polskiego Towarzystwa Matematycznego za 2019 i 2020 rok [dostęp 2022-11-24].
3. Wykład laureatki Nagrody Głównej Polskiego Towarzystwa Matematycznego Danuty Ciesielskiej [dostęp 2022-11-24].
4. Dr Danuta Ciesielska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-09-19] .
5. Dr hab. Danuta Halina Ciesielska, [w:] portal „Ludzie Nauki”, MNiSW / OPI PIB [dostęp 2024-09-19] .
6. Danuta Ciesielska. Mathematics Genealogy Project. [dostęp 2021-08-12].
7. dr hab. Danuta Ciesielska prof. PAN [online], IHN PAN [dostęp 2024-09-19] .
8. DanutaD. Ciesielska DanutaD., Autoreferat [online], IHN PAN, 29 sierpnia 2022 [dostęp 2024-09-19] .
9. DanutaD. Ciesielska DanutaD., Wniosek z dnia 29 sierpnia 2022 roku o przeprowadzenie postępowania w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego w dziedzinie nauk humanistycznych dyscyplinie historia (historia nauki) [online], IHN PAN, 29 sierpnia 2022 [dostęp 2024-09-19] .
10. Uchwała nr 53/2023, Rada Naukowa Instytutu Historii Nauki PAN, 26 października 2023 .url
11. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
12. Komisja Historii Nauki PAU
13. Komisja Do Oceny Podręcznikow Szkolnych PAU
14. Komisje Komitetu Matematyki PAN
15. Radio Krakow: lawka Banacha i Nikodyma
16. Wyróżnienie w Konkursie im. Jędrzejewicza [online], Polskie Towarzystwo Matematyczne [dostęp 2023-04-30] .

Identyfikatory zewnętrzne (osoba):

• identyfikator osoby w serwisie „Nauka Polska”: 108019
• Ludzie Nauki: dZqMHI4XlKE