Czyżów Szlachecki (gmina)

Czyżów Szlachecki

gmina wiejska
1867–1954[1]
Państwo	Polska
Województwo	1867-1914: g. radomska 1919–39: kieleckie (II RP) 1945–54: kieleckie
Powiat	opatowski
Data powstania	1 stycznia 1867
Data likwidacji	29 września 1954
Siedziba	Czyżów Szlachecki
Populacja (1867) • liczba ludności	1633
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad 18
brak współrzędnych

Czyżów Szlachecki (lub Czyżów) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku w woj. kieleckim. Siedzibą władz gminy był Czyżów Szlachecki^[2].

Gminę zbiorową Czyżów Szlachecki utworzono 13 stycznia 1867^[3] w związku z reformą administracyjną Królestwa Polskiego. Gmina weszła w skład nowego powiatu opatowskiego w guberni radomskiej i liczyła 1633 mieszkańców^[4]. 13 stycznia 1870^[5] do gminy przyłączono Jankowice-Wonwoźne, folwark Podgaj, Bieńkowice, Prussy, Pisary, folwark Bugaj, Józefów, Sobótka-Szlachecka i Sobótka-Plebańska z nowo utworzonej gminy Ożarów^[6].

W okresie międzywojennym gmina Czyżów Szlachecki należała do powiatu opatowskiego w woj. kieleckim. 1 kwietnia 1927 z gminy Czyżów Szlachecki wyłączono wieś Szymanówka oraz kolonie Ścięgno i Zapusta, włączając je do gminy Lasocin^[7].

Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 18 gromad: Binkowice, Chrapanów, Czyżów Plebański, Czyżów Szlachecki, Dąbie, Dziurów, Janików, Jankowice, Pawłów, Piotrowice, Pisary, Podszyn, Prusy, Sobótka, Suchodółka, Trójca, Wólka Chrapanowska i Wygoda^[8].

29 września 1954 z gminy Czyżów Szlachecki wyłączono Trójcę, włączając ją do Zawichostu w powiecie sandomierskim^[9], po czym gmina Czyżów Szlachecki została zniesiona wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[10] (patrz gromada Czyżów Szlachecki, gromada Janików, gromada Linów, gromada Jakubowice i gromada Sobótka).

Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy Czyżów Szlachecki nie przywrócono, a jej dawny obszar wszedł głównie w skład gmin Ożarów (w tymże powiecie i województwie) i Zawichost (w powiecie sandomierskim w tymże województwie)^[11].

Przypisy

1. Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. kieleckiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
2. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
3. 1 stycznia 1867 wg kalendarza juliańskiego
4. Dziennik Urzędowy Gubernii Radomskiej, 1866, nr 54, z 31 grudnia 1866
5. 1 stycznia 1870 wg kalendarza juliańskiego
6. Postanowienie z 24 października (5 listopada) 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 419)
7. Dz.U. z 1927 r. nr 29, poz. 248
8. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
9. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 31 grudnia 1954 r., Nr. 15, Poz. 105/107
10. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
11. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312