Cynków (województwo śląskie)

Cynków
wieś
Ilustracja
Kościół św. Wawrzyńca z 1631
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

myszkowski

Gmina

Koziegłowy

Liczba ludności (2021)

1160

Strefa numeracyjna

34

Kod pocztowy

42-350[2]

Tablice rejestracyjne

SMY

SIMC

0135591

Położenie na mapie gminy Koziegłowy
Mapa konturowa gminy Koziegłowy, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cynków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Cynków”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Cynków”
Położenie na mapie powiatu myszkowskiego
Mapa konturowa powiatu myszkowskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cynków”
Ziemia50°33′29″N 19°07′05″E/50,558056 19,118056[1]

Cynkówwieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim, w gminie Koziegłowy.

Części wsi

Integralne części wsi Cynków: Borek, Dąbrówka, Graniczna, Kluzy, Koziołki, Leśniczówka Strąków, Lubicz, Łazy, Podbór, Podgrudza, Podlesie, Podpiaski, Poręba, Skwarkowe, Warmuzica, Zabijak, Zapłocie[3][4].

Nazwa

Miejscowość ma metrykę średniowieczną i istniała już w XIV wieku. Wymieniona w 1372 jako Czenkow, Czynkow, Czinkow, 1598 Cynkow[5].

Historia

Miejscowość początkowo była wsią książęcą, a później wsią szlachecką. Po raz pierwszy Cynków wymieniony został w formie Czenkow w 1372 roku kiedy to książę śląski Konrad II sprzedał sołtysom Janowi oraz jego synom Marcinowi i Piotrowi sołectwo z 3 łanami wolnymi, ogrodem oraz karczmą z trzecim denarem znajdujące się we wsi Cynków leżącej wówczas w dystrykcie bytomskim. Umowa zobowiązywała sołtysa do służby wojskowej w obrębie księstwa na koniu wartości 2 grzywien. Jeżeli służba ta wypadła poza nim, wyposażenie wojskowe zobowiązany był dostarczać książę. Sołtys pobierał we wsi także czynsze oraz daniny, które zobowiązany był przekazywać urzędnikom księcia[5][6].

W XV wieku właścicielem miejscowości był kasztelan sądecki Krystyn z Kozichgłów. W 1409 sprzedał on część swojego majątku znajdującego się we wsi za 10 grzywien miejscowemu sołtysowi Bartłomiejowi, który nabył półtora łanu oraz 2 stawy należące do sołectwa. Krystyn zezwolił mu założyć trzeci staw, a także polować na zające, sarny i jelenie pod warunkiem dostarczania dla siebie połowy dziczyzny. Ponadto zezwolił nabywcy posiadanie w miejscowości 1 jatki rzeźniczej, karczmy oraz ławy chlebowej[5].

Nazwę miejscowości w zlatynizowanej formie Czinkow wymienia w latach (14701480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[7][6]. W XV wieku z miejscowością wiąże się nazwisko Jana Koziegłowskiego wymienianego przez Długosza jako właściciela miejscowości. Cynków płacił dziesięcinę do jego rodowej posiadłości w Koziegłowach[6].

W 1519 Krzczon Koziegłowski, syn Jana seniora, sprzedał za 10 000 florenów swoje dobra: zamek koziegłowski oraz miasto Koziegłowy wraz z okolicznymi wsiami, w tym Cynków, biskupowi krakowskiemu Janowi Konarskiemu. Od tego momentu miejscowość stanowi własność biskupstwa krakowskiego leżącą w kluczu siewierskim tzw. księstwie siewierskim znajdującym się w Koronie Królestwa Polskiego, a od unii lubelskiej z 1569 w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[5][8].

Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze rosyjskim i leżała w Królestwie Polskim. W XIX-wiecznym Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego miejscowość wymieniona jest w powiecie będzińskim. We wsi było wówczas 139 domów, w których mieszkało 1189 mieszkańców. Wieś miała wtedy 2035 mórg powierzchni[6].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cynków. W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Zabytki

We wsi znajduje się zabytkowy kościół św. Wawrzyńca z 1631 roku, konstrukcji sumikowo-łątkowej, szalowany i pokryty gontem. Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.

Szkoła podstawowa w Cynkowie

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 18357
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 168 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  4. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. a b c d Leszczyńska-Skrętowa 1986 ↓.
  6. a b c d Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. XV, cz. 1, hasło "Cynków". nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880. s. 346. [dostęp 2018-04-03].
  7. Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.192.
  8. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 100.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!