Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie

Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie

nr rej. A-396 z 20.11.1996
Widok ogólny
Państwo	Polska
Miejscowość	Tursko
Typ cmentarza	wojenny
Stan cmentarza	nieczynny
Powierzchnia cmentarza	863
Liczba pochówków	69
Liczba grobów	4+42
Data otwarcia	1915–1916
Architekt	Jan Szczepkowski
Położenie na mapie gminy Ciężkowice Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie
Położenie na mapie Polski Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie
Położenie na mapie województwa małopolskiego Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie
49°48′27″N 20°58′49″E

Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie – cmentarz z I wojny światowej, znajdujący się we wsi Tursko w powiecie tarnowskim, w gminie Ciężkowice. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W IV okręgu Łużna cmentarzy tych jest 27^[1].

Lokalizacja

Cmentarz wykonano na wzgórzu wznoszącym się po prawej stronie rzeki Białej, przy drodze do Rzepiennika Marciszewskiego. Dojechać do niego można przez mosty z Bogoniowic lub Ciężkowic. Cmentarz znajduje się przy samej drodze, po jej lewej stronie, między domami^[2].

Opis cmentarza

Projektantem cmentarza był polski architekt Jan Szczepkowski^[3]. Cmentarz wykonano na planie prostokąta na stoku opadającym na południowo-zachodnią stronę. W jego górnej części znajdują się 4 drzewa będące pomnikami przyrody. Cmentarz otoczony jest kamiennym murem z betonowym daszkiem. Wejście znajduje się w dolnej części cmentarza. Jest to zbudowana z kamienia brama zamykaną dwuskrzydłową, żelazną furtkę. W tylnej części cmentarza w ogrodzeniu znajduje się pomnik. Jest to betonowy krzyż o wysokości około 3 metrów, osadzony na zbudowanym z kamieni cokole. Od furtki do pomnika prowadzi szeroka ścieżka, przed krzyżem zamknięta pojedynczym nagrobkiem. Nagrobki ułożone są w rzędach po obydwu stronach ścieżki i posiadają żelazne krzyże lub betonowe stele. Jest kilka rodzajów tych krzyży:

• potrójne z pojedynczymi poprzeczkami (krzyże łacińskie)
• potrójne z dwoma poprzecznymi ramionami (krzyże lotaryńskie)
• pojedyncze z jednym poprzecznym ramieniem
• pojedyncze z dwoma poprzecznymi ramionami

Wszystkie krzyże wykonane są z grubych żelaznych płaskowników osadzonych na betonowym cokole i posiadają tabliczki imienne. Na stelach również są tablice imienne^[4][5].

Cmentarz został w 2005 r. poddany kapitalnemu remontowi i w 2015 r. jest w bardzo dobrym stanie^[5].

Polegli

Na cmentarzu pochowano łącznie 69 żołnierzy w 4 grobach zbiorowych i 42 pojedynczych. Spoczywa tutaj^[3]:

• 63 żołnierzy armii austro-węgierskiej
• 6 żołnierzy armii rosyjskiej

Żołnierze ci polegli 2–3 maja 1915 r. w czasie bitwy pod Gorlicami. Była to wielka ofensywa, w czasie której połączone wojska austro-węgierskie i niemieckie przełamały obronę Rosjan wypierając ich z tych terenów^[5].

Przypisy

1. Roman Frodyma: Cmentarze wojskowe z okresu I wojny światowej w rejonie Beskidu Niskiego i Pogórza.. Warszawa: Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich, 1989, s. 122.
2. Pogórze Ciężkowickie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2005. ISBN 83-89165-37-6. Brak numerów stron w książce
3. Na podstawie tablicy informacyjnej zamontowanej przy bramce cmentarza
4. Oktawian Duda: Cmentarze I wojny światowej w Galicji Zachodniej. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1995. ISBN 83-85548-33-5. Brak numerów stron w książce
5. Encyklopedia Ciężkowic. Cmentarze wojenne w gminie Ciężkowice. [dostęp 2015-05-04].