|
Ciecierzyca pospolita
Ciecierzyca pospolita (Cicer arietinum L.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny bobowatych. Pochodzi z zachodniej Azji. Nie rośnie dziko, jest wyłącznie rośliną uprawną[3][4]. Określana również jako „groch włoski”[5] lub „barani groch”[3].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina jednoroczna o wysokości do 50 (100) cm. Łodyga sztywna, kanciasta[6].
- Liście
- Nieparzysto-pierzaste, składające się z odwrotnie jajowatych 11-15 listków o piłkowanych brzegach[6].
- Kwiaty
- Wyrastają pojedynczo w kątach liści. Są fioletowe, purpurowe lub białe, mają 1 słupek i 10 zrośniętych pręcików. Żagielek ciemniejszy[6].
- Owoc
- Zwisający strąk zawierający dość duże, gruszkowatego kształtu nasiona o barwie białożółtawej, czerwonawej lub brunatnej[6].
Zastosowanie
- Roślina uprawna, uprawiana od bardzo dawna. Jej nasiona znaleziono w wykopaliskach datowanych na 9200 lat p.n.e., wiadomo też, że była jednym z podstawowych pokarmów w jadłospisie starożytnych Greków i Rzymian[7]. Nasiona wyglądem i smakiem przypominają groch i są używane do spożycia podobnie[6]. Roślina bardzo popularna w kuchni krajów basenu Morza Śródziemnego. Roztarte i wymieszane z oliwą nasiona tworzą pastę używaną do smarowania chleba[7].
- Nasiona i słoma są używane również jako pasza dla zwierząt[6].
- Woda po gotowaniu ciecierzycy bądź zalewa z ciecierzycy konserwowej – aquafaba, używana jako zamiennik jajek[8][9].
- Uprawiana jest też na zielony nawóz[3].
Obecność w kulturze
Większość badaczy roślin biblijnych uważa, że do tego gatunku odnosi się cytat z Księgi Izajasza (30,24): „Woły i osły obrabiające rolę żreć będą paszę dobrze przyprawioną, która została przewiana opałką i siedlaczką”. Wzbogacona ciecierzycą pasza była w biblijnym sensie oznaką dobrobytu, który zapowiadał Żydom prorok Izajasz. Ciecierzyca nie została tu wymieniona z nazwy, ale użyte w tym cytacie hebrajskie słowo oznacza paszę z dodatkiem ciecierzycy, a zwyczaj jej dodawania do paszy jest stosowany na Bliskim Wschodzie do dzisiaj[7].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
- ↑ a b c Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 133. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-12].
- ↑ MatthewM. Biggs MatthewM., JekkaJ. McVicar JekkaJ., BobB. Flowerdew BobB., Wielka księga warzyw, ziół i owoców, Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2007, s. 72-73, ISBN 978-83-11-10578-2, OCLC 749260349 .
- ↑ a b c d e f Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4. Brak numerów stron w książce
- ↑ a b c Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3. Brak numerów stron w książce
- ↑ Katarzyna J.K.J. Cichoń Katarzyna J.K.J., Wydawnictwo DwieW.D. Siostry Wydawnictwo DwieW.D., Roślinna kuchnia polska : sto tradycyjnych polskich potraw w wersji wegańskiej, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo Dwie Siostry, 2020, ISBN 978-83-8150-077-7, OCLC 1204346974 [dostęp 2021-04-12] . Brak numerów stron w książce
- ↑ MartaM. Dymek MartaM., Jadłonomia po polsku, wyd. pierwsze, Warszawa 2020, ISBN 978-83-66335-87-5, OCLC 1231565390 [dostęp 2021-04-12] . Brak numerów stron w książce
Identyfikatory zewnętrzne:
|
|
