Cava – wino musujące produkowane w Hiszpanii (region Penedés) z wykorzystaniem metody szampańskiej, jako jedyne spośród win musujących wyróżnione kategorią DO (denominación de origen)[1][2]. Nazwa pochodzi od katalońskiego słowa oznaczającego piwnicę, w której przechowuje się wino. Użycie nazwy nie jest zastrzeżone dla konkretnego regionu, jednak cava pochodzi i jest w 95% produkowana w Katalonii, w lekko pagórkowatym regionie Penedés w okolicach Barcelony[1][2][3].
Producenci cavy używają najczęściej rodzimych szczepówhiszpańskich: parellada (o aromacie jabłek), macabeo (znany też jako viura, dostosowany do miejscowego klimatu, ale dość neutralny w smaku) i xarello (aromatyczny)[1][3][4]. Uznanie zyskuje międzynarodowy chardonnay, a określenie blanc de blanc, zapożyczone z Szampanii, wskazuje na 100% udział tej odmiany w winie[1][4][5]. Cava z reguły jest białym winem musującym, choć niektórzy wytwórcy oferują niewielkie ilości różowego wariantu, opartego na pinot noir[1][3]. Moszcz jest filtrowany bezpośrednio po wyciśnięciu, a poszczególne odmiany fermentują osobno[4].
Prawo do używania nazwy cava mają ci producenci, którzy przestrzegają rygorystycznie zdefiniowanych standardów produkcji i pozostawiają wino w kontakcie z osadami drożdżowymi przez przynajmniej 9 miesięcy[1][4]. Wina najlepszej jakości, leżakujące przez 30 miesięcy, mają prawo do określenia gran reserva[4].
Choć największa wytwórnia Codorniú deklaruje, iż tamtejsi winiarze jako pierwsi w 1872 roku zaoferowali hiszpańskie wino musujące[4], to inne źródła wskazują, że Josepa Raventósa z Codurniú ubiegł Antoni Gali Comas, który zaprezentował takie wino w 1852 na konkursie w Madrycie, a na większą skalę zaprezentowali je w Barcelonie w 1872 wcześniejsi studenci Luisa Justo i Vaillnuevy z placówki naukowej w Sant Isidre[5][6]. Domenec Soberano i Francesc Gil otrzymali tam złote medale[5]. Istniejąca do dziś wytwórnia Josep Raventós i Fajtó z Codurniú może się jednak pochwalić pierwszymi winami fermentowanymi w butelce produkowanymi z odmian parellada, macabeo i xarello, nadal podstawowych dla produkcji cavy[5][4].
Drugim co do wielkości po Codorníu producentem jest Freixenet[6].
W przeciwieństwie do szampana cava jest sprzedawana jak najszybciej po osiągnięciu dojrzałości i powinna być wypita możliwie szybko[4].
W 2005 roku Hiszpanie rozpoczęli bojkot katalońskiej cavy i win z tego regionu. Był to znak protestu wobec wystąpienia lidera partii ERC, Josepa Lluisa Caroda, który wypowiedział się przeciwko kandydaturze Madrytu na organizatora Igrzysk Olimpijskich w 2012 roku i w imieniu regionu Katalonii odmówił jej poparcia. Bojkot spowodował spadek sprzedaży i znaczne straty zwłaszcza dla marki Codorníu[7].
Przypisy
↑ abcdef
Stuart Walton, Brian Glover: The Ultimate Encyclopedia of Wine, Beer, Spirits and Liqueurs. Hermes House, 1998, s. 99. ISBN 978-1840380859. (ang.).
↑ ab
Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005, s. 318. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).
↑ abc
Hugh Johnson, Jancis Robinson: Wielki atlas świata win. Buchmann, 2008, s. 202. ISBN 978-83-7670-164-6. (pol.).
↑ abcdefgh
David Schwarzwälder: Hiszpania. W: André Dominé: Wino. Wyd. 2. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 584. ISBN 978-83-7626-712-8. (pol.).
↑ abcd
Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005, s. 319. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).
↑ ab
Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005, s. 320. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).