Béla Imrédy

Béla Imrédy

Data i miejsce urodzenia	29 grudnia 1891 Budapeszt
Data i miejsce śmierci	28 lutego 1946 Budapeszt
Premier Węgier
Okres	od 14 maja 1938 do 16 lutego 1939
Poprzednik	Kálmán Darányi
Następca	Pál Teleki

Béla Imrédy (ur. 29 grudnia 1891 w Budapeszcie, zm. 28 lutego 1946 tamże) – węgierski polityk, premier Węgier w latach 1938–1939.

Młodość

Imrédy urodził się w 1891 roku w Budapeszcie, w katolickiej rodzinie. Przed rozpoczęciem pracy w ministerstwie finansów, studiował prawo. W 1928 roku, po przepracowaniu kilku lat w ministerstwie, Imrédy został mianowany prezesem Narodowego Banku Węgier.

W 1932 roku Imrédy został mianowany ministrem finansów w rządzie ówczesnego faszystowskiego premiera, Gyuli Gömbösa. Po swojej rezygnacji z tej funkcji w 1935 roku, Imrédy ponownie objął stanowisko prezesa Narodowego Banku Węgier.

Znany ze swojej ambicji Imrédy starał się przetrzymywać swoje prawicowe poglądy na rzecz dobra polityki wewnętrznej i społecznej kraju. W polityce zagranicznej był zwolennikiem polityki probrytyjskiej.

Premier Węgier

W maju 1938 roku z funkcji premiera kraju ustąpił Kálmán Darányi. Wówczas regent Węgier, Miklós Horthy, mianował Imrédyego na stanowisko premiera Węgier. W pierwszych miesiącach urzędowania Imrédy prowadził politykę zagraniczną nastawioną na polepszeniu relacji z Wielką Brytanią, co jednoznacznie doprowadziło do ochłodzenia stosunków z Niemcami i Włochami.

Jesienią 1938 roku Imrédy zmienił kurs polityki zagranicznej na proniemiecką oraz prowłoską, jednocześnie dążył do zdominowania swojej pozycji w kręgach węgierskiej prawicy. W ciągu następnych miesięcy Imrédy drastycznie zmienił i zradykalizował swoją politykę doprowadzając m.in. do zmniejszenia wolności słowa oraz prasy.

W lutym 1939 roku przeciwnicy polityczni premiera złożyli Miklósowi Horthyemu dowody świadczące o żydowskich korzeniach Imrédyego. Horthy przedstawił dowody Imrédyemu, który nie mogąc im zaprzeczyć, ostatecznie podał się do dymisji.

Lata późniejsze

W 1940 roku Imrédy służył w węgierskiej armii, a w październiku tego samego roku założył profaszystowską i antysemicką Partię Węgierskiego Odnowienia.

Po wkroczeniu niemieckich wojsk na terytorium Węgier w 1944 roku, Imrédy został plenipotentem (pełnomocnikiem) Edmunda Veesenmayera i jednym z głównych kandydatów do objęcia stanowiska premiera Węgier. Horthy ostatecznie nie został przekonany do poparcia Imrédyego, a premierem został wówczas Döme Sztójay.

Śmierć

Imrédy przed węgierskim trybunałem ludowym

Po opuszczeniu Węgier przez wojska III Rzeszy, Imrédy został aresztowany i postawiony przed węgierski trybunał ludowy. Jego proces rozpoczął się w listopadzie 1945 roku. Oskarżony i uznany winnym kolaboracji, a także zbrodni wojennych, Imrédy został skazany na śmierć przez rozstrzelanie.

Wyrok został wykonany 28 lutego 1946 roku na dziedzińcu więzienia przy ulicy Markó w Budapeszcie.

Bibliografia

• N. F. Dreisziger: Hungary’s way to World War II. Hungarian Helicon Society (1968)
• Ablonczy, Balazs(2006): Pal Teleki (1879-1941): The Life of a Controversial Hungarian Politician. East European Monographs. ISBN 978-0-88033-595-9.
• Seton-Watson, Hugh: „The East European Revolution”. Westview Pr (Short Disc) (1983). ISBN 978-0865317468.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000078644974
• VIAF: 10742455
• LCCN: n86090129
• GND: 123002443
• BnF: 16643870z
• SUDOC: 265284627
• PLWABN: 9810646570605606
• J9U: 987007305036705171
• NSZL: 563550

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: biography/Bela-Imredy
• Treccani: bela-imredy
• NE.se: bela-imredy
• SNL: Béla_Imrédy
• VLE: bela-imredy
• Hrvatska enciklopedija: 27232