Bolesław Dypoldowic

Bolesław Dypoldowic

Klęska Legnicka - Odrodzenie autorstwa Jana Matejki z cyklu Dzieje cywilizacji w Polsce. Zwłoki Bolesława Dypoldowica na pierwszym z lewej katafalku[1]
Książę
Dane biograficzne
Dynastia	Przemyślidzi
Data i miejsce urodzenia	1182/1183 Margrabstwo Moraw
Data i miejsce śmierci	9 kwietnia 1241 Legnica
Przyczyna śmierci	poległ w bitwie pod Legnicą
Ojciec	Dypold II
Matka	Adelajda Zbysława
Rodzeństwo	Dypold III Borzywoj Sobiesław Otto

Bolesław Dypoldowic (czes. Boleslav, przezwisko polskie Szepiołka^[a][2], ur. 1182/1183 w Margrabstwie Moraw, zm. 9 kwietnia 1241 w bitwie pod Legnicą) – czeski książę z dynastii Przemyślidów, syn Dypolda II i Adelajdy Zbysławy, brat Dypolda III Borzywoja, Sobiesława i Ottona.

Życiorys

Około 1202 został wraz z braćmi wypędzony z Królestwa Czech przez króla Przemysła Ottokara I. Powrócił w 1204. W 1229 i 1230 wspólnie z bratem Sobiesławem uczestniczył w walkach księcia Henryka I Brodatego z arcybiskupem magdeburskim, Albrechtem, o ziemię lubuską. Prawdopodobnie, choć nie ma na to bezpośredniego dowodu Bolesław brał udział w walkach Brodatego o Kraków (Małopolskę)^[2]. Po raz drugi został wygnany z Czech w 1233 lub 1234 przez króla Wacława I. Udał się wówczas na dwór Henryka I Brodatego.

9 kwietnia 1241 dowodząc jednym z hufców składającym się z rycerstwa morawskiego, joannitów, templariuszy oraz niemieckich górników ze Złotoryi i Lwówka, poległ w bitwie pod Legnicą jako bezdzietny kawaler:

Pierwsze wszczęło walkę wojsko złożone z krzyżowców, ochotników i kopaczy złota (...) Obie strony zwarły się w ostrym natarciu. Krzyżowcy i obcy rycerze rozbili kopiami pierwsze szeregi Tatarów (Mongołów) i posuwali się naprzód. Ale kiedy zaczęto walczyć wręcz na miecze, łucznicy tatarscy (mongolscy) tak otoczyli ze wszech stron oddział krzyżowców i cudzoziemskich rycerzy, że inne oddziały polskie nie mogły mu przyjść z pomocą bez narażenia się na niebezpieczeństwo [oddział] zachwiał się wreszcie i legł pod gradem strzał, podobnie jak delikatne kłosy zbite gradem (bo wielu w nim było nieosłoniętych i nieopancerzonych). A kiedy padli tam syn Dypolda (...), i inni rycerze z pierwszych szeregów, pozostali, których również przerzedziły strzały tatarskie (mongolskie), cofnęli się do oddziałów polskich^[3].

Bolesław Dypoldowic pochowany został w klasztorze Cystersów w Lubiążu^[2].

Uwagi

1. Przezwisko Szepiołka wskazuje na wadę wymowy (seplenienie) → M. Arcta Słownik Staropolski/Szepiołka

Przypisy

1. "Klęska Lignicka - Odrodzenie" R.P. 1241.. Duszpasterstwo Ludzi Pracy ′90. [dostęp 2021-01-21]. (pol.).
2. Kazimierz Jasiński: Działalność czeskich Dypoldowiców na Śląsku w pierwszej połowie XIII wieku. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. s. 22-23. [dostęp 2021-01-21]. (pol.).
3. Jerzy Maroń: Koczownicy i rycerze. Najazd Mongołów na Polskę w 1241 roku na tle sztuki wojennej Europy XII i XIII w. Wodzisław Śląski: Wydawnictwo Templum, 2011, s. 116-117. ISBN 978-83-932793-2-6.

Bibliografia

• Arkadiusz Szczawiński: Genealogia Dypoldowiczów, [w:] Genealogia. Studia i materiały historyczne. T. 7. Poznań-Wrocław: 1996, s. 8–56.