Bokarnea (Beaucarnea Lem.) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych (Asparagaceae). Należy do niego 12[4]–13[5] gatunków. Taksony tu zaliczane bywały włączane do szeroko ujmowanego rodzaju nolinaNolina. Rośliny te występują w południowej części Ameryki Północnej na obszarze od północno-wschodniego Meksyku po Nikaraguę na południu[5]. Rosną głównie na suchych i okresowo wilgotnych siedliskach, zwykle na obszarach górskich[6], czasem w lasach mgielnych, w których są istotnym siedliskiem dla epifitów (storczykowatych, bromeliowatych i in.)[7].
Różne gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne, zwłaszcza w klimacie ciepłym (źle znoszą mroźne lub deszczowe zimy)[7]. Najczęściej uprawiana jest bokarnea odgiętaB. recurvata, w klimacie chłodnym jako roślina doniczkowa[4][8].
Morfologia
Pokrój
Rośliny wieloletnie o zdrewniałym pniu silnie zgrubiałym powyżej poziomu gruntu, osiągające do 18 m wysokości i zwykle silnie rozgałęzione w górze. Czasem pień skrócony, kulistawy (B. hookeri)[6].
Jednopłciowe, zebrane w okazałe wiechy[6]. Okwiat z listkami na końcach całobrzegimi (bez szczecinek obecnych u Nolina). Zalążnia górna, jednokomorowa[6].
Suche skrzydlaki z pojedynczym nasionem i trzema skrzydełkami[6].
Systematyka
Rodzaj z rodziny szparagowatychAsparagaceae reprezentujący podrodzinę Nolinoideae Burnett, a w jej obrębie plemięNolineae S. Watson[2] (tworzy je wspólnie z rodzajami nolinaNolina i Dasylirion)[6]. Plemię to w niektórych ujęciach było wyodrębniane jako rodzina Nolinaceae Nakai[2][6].
W wąskim ujęciu tego rodzaju, przed 2014 rokiem bywał wyodrębniany z niego rodzaj Calibanus, do którego przenoszony był Beaucarnea hookeri (jako Calibanus caespitosus[6][4] lub C. hookeri), ale analizy molekularne wykazały zagnieżdżenie tego taksonu wewnątrz Beaucarnea[9]
Wykaz gatunków (nazwy zweryfikowane według Plants of the World Online)[5]
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abcBeaucarnea Lem.. [w:] Plants of the World Online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2019-12-10].
↑ abcdefghiK.Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. III. Flowering Plants. Monocotyledons. Lilianae (except Orchidaceae). Berlin, Heidelberg: Springer, 1998, s. 395-396.
↑ abcFred Dortort: Guide to Succulent Plants of the World. Portland: Timber Press, 2017, s. 312. ISBN 978-0-88192-995-9.
↑Małgorzata Augustyn: Rośliny pokojowe. Poznań: Wydawnictwo Publicat, 2006, s. 69. ISBN 978-83-245-0950-8.
↑Rojas, Vanessa & Olson, Mark & Alvarado-Cardenas, Leonardo & Eguiarte, Luís. Molecular phylogenetics and morphology of Beaucarnea (Ruscaceae) as distinct from Nolina, and the submersion of Calibanus into Beaucarnea. „Taxon”. 63, 2014. DOI: 10.12705/636.31.