Boeing 314 Clipper

Boeing 314 Clipper

Boeing 314 Clipper
Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Boeing
Typ	łódź latająca pasażerska
Konstrukcja	metalowa
Załoga	6–10
Historia
Data oblotu	7 czerwca 1938
Lata produkcji	1938–1941
Liczba egz.	12
Liczba wypadków  • w tym katastrof	1 1
Dane techniczne
Napęd	4 silniki gwiazdowe Wright GR-2600-A2 Double Cyclone
Moc	każdy 1600 KM
Wymiary
Rozpiętość	46,3 m
Długość	32,31 m
Wysokość	8,41 m
Powierzchnia nośna	358,25 m²
Masa
Własna	22.801 kg
Startowa	37.422 kg
Osiągi
Prędkość maks.	320 km/h
Prędkość przelotowa	296 km/h
Prędkość wznoszenia	3,2 m/s
Pułap	6030 m
Pułap praktyczny	4085 m
Zasięg	5600 km
Dane operacyjne
Liczba miejsc
74 miejsc siedzących, które mogły być przekomponowane na 40 miejsc leżących podczas lotów nocnych
Użytkownicy
Pan American World Airways
Rzuty

Boeing 314 Clipper – łódź latająca budowana przez firmę Boeing Company w latach 1938–1941 na zamówienie firmy lotniczej Pan American. W tamtym okresie był jednym z największych samolotów. Z dwunastu zbudowanych egzemplarzy trzy zostały w ramach Lend-Lease Act przekazane BOAC, które używały ich do przelotów nad Atlantykiem i Pacyfikiem^[1].

Była pierwszym transatlantyckim samolotem pasażerskim i przez 30 lat największym samolotem cywilnym.

Boeing 314 Yankee Clipper, 1939

Winston Churchill na miejscu pilota w BOAC Boeing 314 Berwick G-AGCA, 16 stycznia 1942

Historia

W lipcu 1936 Pan American podpisał z Boeingiem kontrakt na wykonanie sześciu samolotów z opcją na sześć następnych. W sumie zbudowano 12 egzemplarzy – sześć Boeinga 314 oraz sześć modelu B-314A. 7 czerwca 1938 pierwszy z nich wzbił się w powietrze^[2]. Z początku w lotach transatlantyckich przewoziły jedynie pocztę. Z czasem, gdy okazało się, że samoloty są bezpieczne, uruchomiono również loty pasażerskie. Pan American z Boeingiem 314 28 czerwca 1939 otworzył pierwszą linię przelotów przez Atlantyk. Lot między Southampton i Nowym Jorkiem trwał ok. 24 godzin. Posiłki były przygotowywane przez kucharzy czterogwiazdkowych hoteli. Kobiety i mężczyźni posiadali oddzielne przebieralnie. Loty transatlantyckie z Anglii po trzech miesiącach z powodu wybuchu wojny wstrzymano^[1].

Po wybuchu II wojny światowej dziewięć maszyn przekazano siłom zbrojnym USA. Jedna z nich, Dixie Clipper, w styczniu 1943 wiozła prezydenta Roosevelta na konferencję w Casablance. 22 lutego 1943 Yankee Clipper rozbił się w Lizbonie. Wypadek pociągnął za sobą dwadzieścia cztery ofiary śmiertelne i był jedynym w historii tego modelu samolotu^[3].

Trzy maszyny, których linie Pan American nie przekazały lotnictwu wojskowemu, trafiły do rąk Brytyjczyków i również były wykorzystywane do przewożenia przez Atlantyk ważnych osobistości. Dwiema z nich – Berwickiem i Bristolem latał Winston Churchill.

Zaletą łodzi latających było wówczas to, że nie potrzebowały bardzo kosztownych, długich, betonowych pasów startowych. Jednak podczas wojny w wielu częściach świata zbudowano właśnie takie pasy, dostosowane do wymagań ciężkich bombowców, tym samym ta cecha hydroplanów przestała mieć znaczenie^[1][4].

Po wojnie eksploatacja B-314 okazała się nieopłacalna i samoloty jeden po drugim były kierowane do kasacji. Nie ocalał ani jeden egzemplarz. Ostatni wycofano ze służby w 1951 kończąc ważną erę w rozwoju lotnictwa i komunikacji lotniczej^[4]. Ken Follett wykorzystał samolot w swojej powieści Noc nad oceanem.

Boeing 314 Clipper w eksploatacji

Samoloty Pan American Airways - Model B-314

• NC-18601 - Honolulu Clipper
• NC-18602 - Clipper Kalifornia (przemianowany na Clipper Pacyfik w 1941 r.)
• NC-18603 - Yankee Clipper (rozbił się w Lizbonie w 1943 r.)
• NC-18604 - Atlantic Clipper
• NC-18605 - Dixie Clipper
• NC-18606 - American Clipper

Samoloty Pan American Airways - Model B-314A

• NC-18609 - Clipper Pacyfik (przemianowany na Clipper Kalifornia w 1941 r.)
• NC-18611 - Clipper Anzac
• NC-18612 - Clipper Cape Town

Samoloty British Overseas Airways Corporation BOAC) Model B-314A

• NC-18607/G-AGBZ - Bristol
• NC-18608/G-AGCA - Berwick
• NC-18610/G-AGCB - Bangor

Przypisy

1. Boeing 314 Clipper - So luxuriös waren Flugreisen früher. www.stern.de. [dostęp 2021-11-21].
2. Samoloty niezapomniane modele 2013 ↓, s. 145.
3. CRASH OF A BOEING 314A CLIPPER OFF LISBON: 24 KILLED. www.baaa-acro.com. [dostęp 2021-11-21].
4. How The Pan Am Clippers Crossed The Oceans. simpleflying.com. [dostęp 2021-11-21].

Bibliografia

• Samoloty niezapomniane modele. Warszawa: Grupa Wydawn. Foksal, 2013. ISBN 978-83-280-0077-3. OCLC 881384238.
• Boeing 314 na stronie The Flying Clippers (ang.)

Kontrola autorytatywna (rodzina statków powietrznych):

• LCCN: sh2002009963
• GND: 7540958-6
• J9U: 987007563833805171

Encyklopedie internetowe:

• SNL: Boeing_314