Biskupi chełmscy (Kościół łaciński)

Biskupi chełmscy – łacińska katolicka diecezja chełmska istniała od połowy XIV w. do 1805, a faktycznie do 1807 (z powodu opóźnienia wykonania bulli papieskiej wywołanego wojną).

Łacińscy biskupi chełmscy byli senatorami I Rzeczypospolitej. Zajmowali dziesiąte miejsce wśród senatorów duchownych, a po unii lubelskiej trzynaste. W latach 1594–1617 byli wieczystymi wielkimi kanclerzami Akademii Zamojskiej. Kilku było podkanclerzymi koronnymi. Na 45 ordynariuszy, 28 awansowało na ważniejsze w hierarchii biskupstwa. Dwóch zostało później prymasami Polski, a jeden prymasem Królestwa Polskiego. 17 umarło, będąc biskupami chełmskimi. Siedzibą biskupów był Chełm, a w latach 1490–1664 i 1773–1805 Krasnystaw. Główną rezydencją biskupią był pałac w Skierbieszowie, dogodnie położony pomiędzy Chełmem, Krasnymstawem i Zamościem.

W 2009 papież Benedykt XVI ustanowił Chełm stolicą tytularną[1]. Tytularnym biskupem chełmskim 20 kwietnia 2013 został mianowany Stanisław Jamrozek, biskup pomocniczy archidiecezji przemyskiej.

Biskupi Ordynariusze

Lata urzędowania Biskup Uwagi
Biskupi ordynariusze łacińskiej (rzymskokatolickiej) diecezji chełmskiej[2]
1358-1365 Tomasz z Sienna nie objął urzędu, późniejszy biskup pomocniczy krakowski
ok. 1380-1416 Stefan ze Lwowa biskup pomocniczy poznański i sufragan włocławski
1417-1452 Jan Biskupiec
1452-1462 Jan Kraska
1463-1479 Paweł z Grabowa
1480-1484 Jan Kaźmierski późniejszy biskup przemyski
1484-1486 Jan z Targowiska
1490-1505 Maciej ze Starej Łomży wcześniej biskup kamieniecki, przeniósł siedzibę diecezji do Krasnegostawu
1505-1510 Mikołaj Kościelecki
1518-1538 Jakub Buczacki późniejszy biskup płocki, sekretarz króla Aleksandra Jagiellończyka
1538-1539 Sebastian Branicki wcześniej biskup kamieniecki, późniejszy biskup poznański
1539-1541 Samuel Maciejowski późniejszy biskup płocki i krakowski, sekretarz króla Zygmunta Starego
1542-1543 Mikołaj Dzierzgowski Późniejszy biskup włocławski, arcybiskup gnieźnieński, Prymas Polski
1543-1545 Jan Dziaduski wcześniej biskup margaryteński, kamieniecki, sufragan włocławski, późniejszy biskup przemyski
1545-1546 Andrzej Zebrzydowski wcześniej biskup kamieniecki, późniejszy biskup włocławski i krakowski, sekretarz króla Zygmunta Starego
1546-1551 Jan Drohojowski późniejszy biskup kujawski
1551-1561 Jakub Uchański późniejszy biskup włocławski, arcybiskup gnieźnieński, Prymas Polski i Litwy, interrex po śmierci Zygmunta Augusta i ucieczce Henryka Walezego
1561-1562 Mikołaj Wolski późniejszy biskup kujawski, sekretarz króla Zygmunta Augusta
1562-1577 Wojciech Staroźrebski Sobiejuski sekretarz króla Zygmunta Starego, późniejszy biskup przemyski
1578-1587 Adam Pilchowski sekretarz króla Stefana Batorego
1590-1591 Wawrzyniec Goślicki późniejszy biskup przemyski i poznański, sekretarz króla Zygmunta Augusta
1591-1600 Stanisław Gomoliński organizator Akademii Zamojskiej, budowniczy pałacu biskupów chełmskich w Krasnymstawie, późniejszy biskup łucki
1601-1621 Jerzy Zamoyski zreorganizował diecezję chełmską
1621-1627 Maciej Łubieński późniejszy biskup poznański, kujawski, arcybiskup gnieźnieński, Prymas Polski i Litwy, fundator kaplicy Matki Bożej na Jasnej Górze
1627-1640 Remigiusz Koniecpolski sekretarz króla Zygmunta III Wazy
1641-1644 Paweł Piasecki wcześniej biskup kamieniecki, późniejszy biskup przemyski, sekretarz króla Zygmunta III Wazy
1644-1657 Stanisław Pstrokoński uznał objawienia w Krasnobrodzie
1658-1667 Tomasz Leżeński późniejszy biskup łucki
1667-1669 Jan Różycki sekretarz królów Władysława IV Wazy i Jana Kazimierza
1670-1673 Krzysztof Jan Żegocki Polityk i partyzant podczas potopu szwedzkiego, wojewoda inowrocławski, święcenia przyjął po śmierci żony
1673-1676 Stanisław Kazimierz Dąmbski późniejszy biskup łucki (budowniczy katedry), płocki, kujawski i krakowski (zmarł przed objęciem urzędu)
1677-1696 Stanisław Jacek Święcicki wcześniej biskup sufragan żmudzki, późniejszy biskup chełmiński (zmarł przed objęciem urzędu)
1699-1705 Mikołaj Michał Wyżycki przebudował rezydencję biskupów chełmskich w Skierbieszowie
1705-1710 Kazimierz Łubieński późniejszy biskup krakowski
1710-1712 Teodor Wolff von Ludinghausen wcześniej biskup inflancki
1713-1719 Krzysztof Jan Szembek późniejszy biskup przemyski, warmiński, koronował obraz MB Częstochowskiej na Jasnej Górze
1719-1724 Aleksander Antoni Fredro późniejszy biskup przemyski
1725-1733 Jan Feliks Szaniawski wcześniej biskup pomocniczy lwowski
1736-1753 Józef Eustachy Szembek późniejszy biskup płocki
1753-1765 Walenty Franciszek Wężyk późniejszy biskup przemyski
1765-1771 Feliks Paweł Turski późniejszy biskup łucki i krakowski
1771-1780 Antoni Onufry Okęcki późniejszy biskup poznański
1780-1781 Jan Alojzy Aleksandrowicz wcześniej biskup koadiutor diecezji chełmskiej
1781-1790 Maciej Grzegorz Garnysz wcześniej biskup pomocniczy kujawski
1790-1805 Wojciech Józef Skarszewski za jego urzędowania biskupstwo chełmskie przekształcono w biskupstwo lubelskie; późniejszy biskup lubelski, arcybiskup metropolita warszawski, Prymas Królestwa Polskiego

Biskupi Koadiutorzy

Lata urzędowania Biskup Uwagi
Biskupi koadiutorzy łacińskiej (rzymskokatolickiej) diecezji chełmskiej[3]
1775-1780 Jan Alojzy Aleksandrowicz późniejszy ordynariusz diecezji chełmskiej

Biskupi pomocniczy

Lata urzędowania Biskup Uwagi
Biskupi pomocniczy łacińskiej (rzymskokatolickiej) diecezji chełmskiej[4]
1622-1643 Abraham Śladkowski
1644-1676 Mikołaj Świrski
1696-1720 Jan Dłużewski
1721-1723 Walenty Konstanty Czulski
1724-1725 Michał de la Mars
1727-1738 Józef Olszański
1738-1741 Józef Antoni Łaszcz późniejszy biskup koadiutor kijowski
1748-1757 Jan Chryzostom Krasiński
1760-1775 Dominik Józef Kiełczewski
1775-1788 Melchior Jan Kochnowski faktyczny zarządca diecezji za czasów urzędowania biskupa Macieja Garnysza
1780-1781 Maciej Grzegorz Garnysz późniejszy biskup ordynariusz chełmski

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ Chełm biskupią stolicą tytularną. opoka.org.pl, 2009-03-03. [dostęp 2013-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  2. ↑ Daty nominacji według Encyklopedia katolicka Tom 2, Lublin 1995, ISBN 83-86668-02-4
  3. ↑ Daty nominacji według Encyklopedia katolicka Tom 2, Lublin 1995, ISBN 83-86668-02-4
  4. ↑ Daty nominacji według Encyklopedia katolicka Tom 2, Lublin 1995, ISBN 83-86668-02-4

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!