Bedlno (województwo świętokrzyskie)

Bedlno

wieś
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	konecki
Gmina	Końskie
Liczba ludności (2023)	305[2]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	26-200[3]
Tablice rejestracyjne	TKN
SIMC	0243458[4]
Położenie na mapie gminy Końskie Bedlno
Położenie na mapie Polski Bedlno
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Bedlno
Położenie na mapie powiatu koneckiego Bedlno
51°12′15″N 20°16′11″E[1]

Bedlno – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim, w gminie Końskie^[5][4].

W skład sołectwa Bedlno wchodzi także wieś Kopaniny^[2].

Prywatna wieś szlachecka, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie opoczyńskim województwa sandomierskiego^[6]. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Anny^[7].

ICzęści wsi

Integralne części wsi Bedlno^[5]^[4]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0243464	Bugaj	część wsi
0243470	Karczunek	część wsi
0243487	Morawy	część wsi
0243493	Piaski	część wsi
0243501	Pod Górą	część wsi
0243518	Zagóra	część wsi
0243524	Zakościół	część wsi

Historia

Wieś królewska do wieku XIV, a od 1393 szlachecka w historycznym powiecie opoczyńskim.
Z badań dokumentów kościelnych, a także prowadzonych prac archeologicznych podczas budowy kolejnego kościoła wynika że pierwszy kościół drewniany stawiano w Bedlnie prawdopodobnie w X wieku. (Jest to zaledwie hipoteza nie potwierdzona opisem historycznych dokumentów)^[8]

W 1054 Kazimierz I funduje kościół murowany pod wezwaniem Jezusa ukrzyżowanego i św. Anny ma o tym świadczyć wykuty w kamiennej futrynie napis łaciński o treści A † D MLIV † JESUS NAZARENUS REX J. S, ANNA ORA PRO NOBIS. Patronat należał do panującego w kraju a pleban zawsze był capellanus Regis aż do 1393 kiedy to cały klucz dóbr Bedlińskich oddano Piotrowi Rpiszka^[a] stanu rycerskiego^[8].

W 1394 Piotr Rpiszka^[b], starosta Opoczyński, za zgodą swych pasierbów Mikolaja, Krystyna, Piotra, Paszkona i Wacława wieś swą Małków wraz z sadzawką i młynem pod Bedlnem, kościołowi w Bedlnie daje. Darowiznę tę potwierdza król Władysław Jagiełło^[8].

W XV wieku pisze o istnieniu parafii Długosz w Liber Beneficiorum (Długosz L.B I, 350, 352,596)^[9].

Pomiędzy wiekiem XV a XVIII Bedlno, w drodze sukcesji, po wielokroć zmienia właścicieli. W 1779 Filip Libiszewski, Obersztelleytnant Wojsk Koronnych, jest dziedzicem Bedlna^[8].

W XIX wieku Bedlno to wieś i folwark w gminie Sworzyce powiatu opoczyńskiego ówczesnej guberni radomskiej.

Podług spisu z 1827 wieś liczyła 18 domów i 234 mieszkańców. Ludność wiejska zajmowała się wyrobem sukna.

We wsi kościół parafialny murowany. Parafia Bedlno w dekanacie opoczyńskim liczyła w XIX wieku 2905 wiernych^[9].

W Bedlnie urodził się Eulogiusz Wyssogota-Zakrzewski, polski działacz nielpodległościowy, powstaniec.

Zobacz też

• Parafia św. Anny w Bedlnie

Uwagi

1. Piotr Rpiszka z Bedlna (ur.ok. 1350 zm. po 1397), ochmistrz dworu królowej 1392, starosta buski 1396, kasztelan wiślicki 1397.
2. Bedliński herbu Leliwa, v. Bedleński, z Bedlna w pow. opoczyńskim, które posiadali 1368 r. Pierwotne nazwisko tego rodu brzmiało Rpiszka. Bedlińscy (Rpiszkowie) mają wspólne pochodzenie ze Sworskimi ze Sworzyc i Bartkowskimi herbu Leliwa. Byli właścicielami dóbr Bedlno 1368/1618, Bedlinek 1618, Koliszowy 1618/73, Wierzchowiska 1508/77 i Trzemeszna 1508/1618. Posiadali starostwo będzińskie w 1673. Podpisali elekcje Jana Kazimierza w 1648 i Augusta II w 1697 z województwem sandomierskim.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 3542
2. Miasta i Gminy Końskie. Statystyka Ludności za 2023 rok. Liczba ludności – sołectwa – wsie [dostęp 2024-09-15].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 17 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
7. Opis parafii na stronie diecezji
8. Dekanat Opoczyński ks. Wiśniewski Jan – repozytorium cyfrowe SBC.
9. Bedlno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 123 .