Barcino

Barcino

wieś
Fragment miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	słupski
Gmina	Kępice
Liczba ludności (2021)	644
Strefa numeracyjna	59
Kod pocztowy	77-230[2]
Tablice rejestracyjne	GSL
SIMC	0744887
Położenie na mapie gminy Kępice Barcino
Położenie na mapie Polski Barcino
Położenie na mapie województwa pomorskiego Barcino
Położenie na mapie powiatu słupskiego Barcino
54°16′38″N 16°57′44″E[1]

Barcino (kaszb. Barcëno, niem. Bartin) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Kępice przy skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 208 i 209 i na trasie zawieszonej linii kolejowej Bytów-Korzybie (przystanek kolejowy Barcino). Barcino jest położone nad Bystrzenicą (dopływem Wieprzy), u podnóża góry Grójec (92 m n.p.m.)^[3]. Obecnie w Barcinie znajduje się: szkoła podstawowa, przedszkole, apteka, sklepy spożywcze, remiza strażacka, kościół parafialny pod wezwaniem świętej Anny, pałac wybudowany w XVIII wieku (odnowiony), stadion miejscowej drużyny Barton Barcino, boisko wielofunkcyjne, biblioteka, place zabaw, siłownia napowietrzna, hala sportowa, cmentarz komunalny.

Historia do 1945 r.

W 1478 r. książę pomorski Bogusław X oddał w lenno dobra rycerskie Barcino wraz z przyległościami Hennesowi Massowowi, jego bratu Mickesowi i ich kuzynom Ewaldowi, Thomasowi i Clausowi^[4]. Barcino pozostało do 1822 r. z ośmioletnią przerwą, kiedy to w 1793 r. sprzedano majątek majorowi von Hoymowi za sumę 69500 niemieckich talarów, a odkupiono za 60000 niemieckich talarów^[5], w posiadaniu rodziny Massowów i było siedzibą tzw. barcińskiej gałęzi tej rodziny. W połowie XVIII w. wybudowano w Barcinie potężny klasycystyczny pałac, który przez lata uchodził za najznamienitszy junkierski dwór powiatu miasteckiego^[5].

W XIX w. w Barcinie znajdowała się siedziba landrata powiatu miasteckiego^[6][7].

W 1874 r. wieś kościelna posiadała folwark Kotłowo (niem. Kotelow lub Cotlow), owczarnię, młyn wodny, kaznodzieję, zakrystiana, dziesięciu chłopów, dwóch chałupników, kuźnię i w sumie 36 gospodarstw domowych. W 1893 r. dobra rycerskie przechodzą w ręce członków rodziny Puttkamerów. Potem uzyskał je Karl-Wilhelm Becker. Z powodu stosunkowo dużej odległości od najbliższych miast Barcino otrzymało własny szpital.

W 1939 r. w Barcinie doliczono się 1030 mieszkańców, którzy żyli w 245 gospodarstwach domowych.

Przed końcem II wojny światowej Barcino było siedzibą dystryktu barcińskiego w powiecie miasteckim, rejencji koszalińskiej, prowincji Pomorze. Powierzchnia gminy wynosiła 2013 ha. Gmina obejmowała 4 miejscowości^[8]:

• Barcino (Bartin)
• Jabłonna (Augusthal)
• Kotłowo (Kotlow)
• Radzikowo (Marienthal)

Przed 1945 r. w Barcinie znajdował się dworzec kolejowy, szpital, apteka, szkoła, filia przedsiębiorstwa energetycznego z Biesowic (Beßwitzer Elektrizitätsgesellschaft), a także liczne warsztaty i sklepy. Majątek znajdował się w posiadaniu rodziny Becker.

W końcu II wojny światowej wieś została 8 marca 1945 zajęta przez Armię Czerwoną. W wyniku działań wojennych wiele budynków zostało zniszczonych. Po odejściu oddziałów wojskowych domy i gospodarstwa przejęli Polacy, a niemieccy mieszkańcy wsi zostali wysiedleni.

W latach 1945–54 siedziba gminy Barcino. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Barcino. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Edukacja

• Szkoła Podstawowa im.Kawalerów Orderu Uśmiechu w Barcinie .
• Przedszkole, które działa od 2013 roku jest założone przy Szkole Podstawowej im.Kawalerów Orderu Uśmiechu w Barcinie.

Sport

• W Barcinie dział klub piłkarski

WKS Barton Barcino występujący w Słupskiej A-klasie. Do największych sukcesów klubu zalicza się zdobycie mistrzostwa Słupskiej A-klasy w sezonie 2018/2019,co pozwoliło awansować do ligi okręgowej.

Zabytki

Kościół św. Anny

• Zespół pałacowy z XVIII wieku^[9].
  • barokowy pałac, murowany, sprzed 1740, przebudowany na przełomie XIX i XX w.
  • park krajobrazowy z XVIII/XIX w.
• późnogotycki kościół z połowy XVI w., powiększony od południa o szeroką kruchtę, a od północy o niską wieżą z 1739 nakrytą łamanym hełmem dzwonowym^[10], Z dawnego wyposażenia kościoła zachowała się średniowieczna chrzcielnica kamienna, ołtarz główny z II połowy XVIII wieku, ołtarz boczny w kaplicy z XIX wieku oraz dwa lichtarze z 1853 roku.
• Barcino
• Stary cmentarz. cmentarze_slupsk.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Wspólnoty wyznaniowe

• Kościół greckokatolicki:
  • parafia św. Anny, nabożeństwa prowadzone są w kościele rzymskokatolickim św. Anny^[11]
• Kościół rzymskokatolicki:
  • parafia św. Anny^[12]

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 2711
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 13 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
3. CzesławC. Piskorski CzesławC., Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 102-103, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .
4. Ludwig Wilhelm Brüggemann: Ausführliche Beschreibung des gegenwärtigen Zustandes des Königl. Preußischen Herzogtums Vor- und Hinterpommern. Teil II, Band 2, Stettin 1784, S. 783-784, Nr. 3.
5. Jarosław Ellwart Peter Oliver Loew: Śladami Bismarcka po Pomorzu. Wydanie III rozszerzone, Gdynia 2008, ISBN 978-83-7591-003-2
6. : Leopold von Zedlitz-NeukirchDer Preußische Staat in allen seinen Beziehungen. Band 2, Berlin 1836, S. 316.
7. Handbuch über den Königlich Preußischen Hof und Staat für das Jahr 1841. Berlin 1841, S. 312.
8. Die Gemeinde Bartin im ehemaligen Kreis Rummelsburg. gemeinde.bartin.kreis-rummelsburg.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (Gunthard Stübs und Pommersche Forschungsgemeinschaft, 2011)
9. Rejestr zabytków nieruchomych 2011 woj. pomorskie. kobidz.pl.
10. PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 264, ISBN 978-83-7495-133-3 .
11. Dekanat słupski [online], cerkiew.net.pl [dostęp 2023-06-12] .
12. Parafia pw. św. Anny, Barcino [online], diecezjakoszalin.pl [dostęp 2023-06-12] .

Kontrola autorytatywna (wieś w Polsce):

• VIAF: 191556539
• SUDOC: 027695212