Autobus Roku

Coach Euro Test 2007 do tytułu Coach of the Year 2008 w Zurychu

Setra S 415 HDH, Coach of the Year 2002

Van Hool newA330, Bus of the Year 2003

Scania-Irizar K124 PB, Coach of the Year 2004

Volvo 9700 6x2, Coach of the Year 2008

Setra S 415 NF, Bus of the Year 2009

VDL Citea CLF 120, Bus of the Year 2011

VDL Futura FHD2-129.410, Coach of the Year 2012

Autobus Roku, Autokar Roku (ang. Bus & Coach of the Year, Bus of the Year, Coach of the Year) – europejski konkurs na najlepszy autobus lub autokar roku, odbywający się od 1989 roku. Pojazd wygrywający ten konkurs otrzymuje tytuł na rok następny. Początkowo konkurs dotyczył jednocześnie zarówno autobusów, jak i autokarów. Od 1997 roku konkursy na najlepszy autobus i autokar zostały rozdzielone i odbywają się co dwa lata naprzemiennie. Tytuły konkursu podawane są czasem, zwłaszcza w ostatnich latach, z dodaniem na początku słowa „Międzynarodowy” (ang. International).

Swoje własne konkursy pod takimi lub podobnymi nazwami mogą również przeprowadzać organizacje motoryzacyjne lub czasopisma specjalistyczne w wielu krajach.

Historia konkursu

Konkurs rozpoczął się w 1989 roku. Jego organizatorem jest organizacja Association of Commercial Vehicle Editors (ACE), zrzeszającą europejskich wydawców czasopism branży samochodów użytkowych, w tym branży autobusowej. W jej ramach odpowiada za niego Grupa Robocza „Bus & Coach of the Year”.

Tytuł nadawany jest jesienią danego roku, a obowiązuje przez cały następny rok. Oznacza to że np. tytuł Coach of the Year 2008 zdobyty został jesienią 2007 roku.

W latach 1989–1993 (tytuły od 1990 do 1994) wybierano najlepszy autobus ze zgłoszonych do konkursu, niezależnie od jego typu. Pierwszy konkurs wygrał przedstawiciel krótszej odmiany miejskich autobusów Neoplan Metroliner MIC. W następnych latach zwyciężały jedynie autokary. Dlatego tytuły za lata 1995 i 1996 przyznawano równocześnie w kategorii autobusów miejskich oraz turystycznych.

Od 1996 roku (tytuł 1997) międzynarodowe jury wybiera naprzemiennie autobus miejski (Bus of the Year) i turystyczny (Coach of the Year) roku. W ciągu 10 lat ukształtowała się praktyka przyznawania tytułu Autobusu Roku podczas targów FIAA w Madrycie lub międzynarodowej wystawy pojazdów użytkowych IAA w Hanowerze. Z kolei tytuł najlepszego Autokaru Roku przyznawany jest w pierwszym dniu autobusowych targów „Busworld” w belgijskim Kortrijk. Konkurs o tytuł Bus of the Year przeprowadza się w latach parzystych, a konkurs o tytuł Coach of the Year w latach nieparzystych. Od konkursu Coach of the Year 2006 punktacja nie jest podawana do publicznej wiadomości, podaje się jedynie zwycięzcę konkursu^[1].

W ostatnich latach do konkursu o tytuł najlepszego autobusu mogły przystąpić autobusy miejskie i regionalne o długości powyżej 10 m, z niską lub średnią podłogą, wyposażone w silniki Euro 4 lub Euro 5, których premiera nastąpiła nie później niż w ciągu ostatnich dwóch lat. Wiosną przeprowadzane są testy eksploatacyjne (zwane „Bus Euro Test” bądź „Coach Euro Test”) pojazdów zakwalifikowanych do konkursu. Przejeżdżą się w ich trakcie kilkadziesiąt kilometrów w zróżnicowanych warunkach. W ramach testów zwraca się uwagę na takie cechy jak: przyspieszenie ze startu zatrzymanego do prędkości 60 km/h, drogę i czas hamowania z prędkości 60, 40 i 20 km/h, prędkość osiągniętą po przejechaniu 200 metrów ze startu zatrzymanego, zużycie paliwa przy prędkości 60 km/h i w cyklu miejskim oraz poziom hałasu we wnętrzu pojazdu na postoju i podczas jazdy ze stałą prędkością 30, 50 i 70 km/h. Podczas badań precyzyjnie mierzy się również zużycie paliwa. Do testów autobusy są obciążane balastem zastępującym pasażerów.

Do konkursu zgłaszane są czasem kolejne wersje (których pełną nazwę nie zawsze udało się ustalić) lub generacje autobusów sprzedawanych pod tą samą nazwą. Te ostatnie w tabelach zaznaczone są stosowną liczbą rzymską.

W 2016 roku po raz pierwszy w historii konkursu tytuł Bus of The Year przyznany został autobusowi elektrycznemu – Solaris Urbino 12 electric. To pierwszy polski producent mogący pochwalić się tą nagrodą^[2].

Skład jury

Jury konkursu od początku składało się z kilkunastu dziennikarzy z krajów europejskich. Reprezentują oni redakcje czasopism specjalistycznych zajmujących się autobusami. Zasadą jest, że dany kraj reprezentuje z prawem głosu jedynie jeden dziennikarz. W połowie lat 90. w skład jury wchodziło 13 dziennikarzy. W późniejszym czasie skład ten poszerzono o przedstawicieli kolejnych krajów, w tym Polski (od 2003 r.). Obecnie jest ich 17. Jest również kilku jurorów honorowych bez prawa głosu.

Jurorzy reprezentują m.in. następujące kraje i redakcje specjalistycznych czasopism motoryzacyjnych^[3]:

Lp.	Państwo	Czasopismo
1.	Austria	„Ostrreichischer Personenverkehr”
2.	Belgia	„Transporama”
3.	Bułgaria	KAMIONI, Avtobusi spl.
4.	Dania	„Trans Inform”
5.	Finlandia	„Auto, Teknikka ja Kuljetus”
6.	Francja	„Bus & Car”
7.	Grecja	„Trokoy Kai Tir”
8.	Hiszpania	„Autobuses & Autocares”
9.	Holandia	„Nederlands Vervoer”
10.	Niemcy	„Omnibusrevue”
11.	Norwegia	„Transportforum”
12.	Polska	„Autobusy TEST”
13.	Szwajcaria	„TIR Transnews”
14.	Szwecja	„i Trafik” lub „Trafik Forum”
15.	Wielka Brytania	„Bus & Coach Buyer”
16.	Włochy	„Pullman”[4]
17.	Chorwacja	Kamion&BUS
18.	Irlandia	Fleet Bus and Coach
19.	Rumunia	Tranzit / Persons Transportation

Wyniki konkursu

Autobus i Autokar Roku (Bus & Coach of the Year)

Rok	Jurorzy	1 miejsce	Pkt.	2 miejsce	Pkt.	3 miejsce	Pkt.
1990		Neoplan Metroliner N8000 MIC[5] (bus)
1991		Renault FR1 GTX (coach)		EOS
1992		Mercedes-Benz O404 (coach)
1993		Setra S 315 HDH[6] (coach)	56	Van Hool AG300(inne języki)	28	Volvo B12-10	11
1994		MAN Lion’s Star FRH 422 (coach)	34	Iveco EuroClass(inne języki)	18	Volvo B12(inne języki)	9
1995		Neoplan Metroshuttle N4114 DES[7] (bus)
1995	12	Iveco EuroClass HD (coach)	60	Volvo B10L	24	Setra S 250	14
1996		Setra S 315 NF (bus)		Mercedes-Benz O405 GNTD		Renault Agora
1996	13	Volvo B12-600 (Drögmöller Euro Comet E 330 H)[8] (coach)	42	Mercedes-Benz O350 Tourismo	33	Irizar Century	10

Autobus Roku (Bus of the Year)

Rok	Jurorzy	1 miejsce	Pkt.	2 miejsce	Pkt.	3 miejsce	Pkt.
1997		Setra S 315 NF
1999	13	MAN NL 263	50	Mercedes-Benz Citaro	39	Iveco CityClass 491.12.27	34
2001		Mercedes-Benz Cito	49	Hispano Habit(inne języki)	31	Volvo 7000	25
2003		Van Hool A330(inne języki)[9]	32	Mercedes-Benz Citaro L	27	Volvo 8700 LE(inne języki)	18
2005	15	MAN Lion’s City	53	Solaris Urbino 12 (II generacja)	52	Volvo 7700	36
2007	15	Mercedes-Benz Citaro LE Ü	–	MAN Lion’s Regio	–	VDL Berkhof Ambassador 200	–
2009	19	Setra S 415 NF[10]	–		–		–
2011	19	VDL Citea CLF 120[11]	–		–		–
2013	19	Mercedes-Benz Citaro 2 Euro 6[12]	–		–		–
2015	19	MAN NG313-18,75 Lion’s City GL CNG	–		–		–
2017	20	Solaris Urbino 12 electric[2]
2019	20	Mercedes-Benz Citaro hybrid[13]
2021	20	Irizar ie[14]
2023		MAN Lion's City 12 E[15]

Autokar Roku (Coach of the Year)

Rok	Jurorzy	1 miejsce	Pkt.	2 miejsce	Pkt.	3 miejsce	Pkt.
1998	13	Van Hool T9 Acron	46	Neoplan Starliner (I generacja)	41	Setra S 315 GT	22
2000		Neoplan Starliner S 516 SHD L	54	Irizar Century 13,7	44	Setra S 319 GT-HD	39
2002		Setra S 415 HDH	44	Bova Magiq	35	Berkhof Axial	17
2004	14	MAN Lion's Star(inne języki) Irizar PB (podwozie Scania K124EB4X2 420)[16].	43	Solaris Vacanza 12 Volvo 9700	29	Hispano Divo	12
2006	14	Neoplan Starliner II N5218 SHD L (II generacja)[17].	–		–		–
2008	17	Volvo 9700 Prestige[18]	–		–		–
2010	17	Mercedes-Benz Travego M (III generacja)[19]	–	Neoplan Cityliner	–		–
2012	19	VDL Futura FHD2-129/410[20]	–		–		–
2014	19	Setra S 515 HD	–		–		–
2016	22	Iveco Magelys[21]	–		–		–
2018	22	Irizar i8[22]	–		–		–
2020	22	MAN Lion’s Coach C[23]	–		–		–

Zobacz też

• Samochód Roku
• Samochód Ciężarowy Roku
• Samochód Dostawczy Roku
• International Pickup of the Year

Przypisy

1. Patrz m.in. dyskusja artykułu: Aleksander Kierecki: “Coach of the Year 2010” – kulisy konkursu. InfoBus, 20 października 2009. [dostęp 2009-10-22].
2. InfoBus.pl: Solaris z tytułem Bus of the Year 2017!. 22.08.2016. [dostęp 2016-10-19].
3. Patrz również skład jury w 2003 roku: Aleksander Kierecki: COACH EURO TEST VI – autobusowa szansa dla Polski. InfoBus, 6 lipca 2003. [dostęp 2009-02-05].
4. pullmanweb
5. Patrz m.in.: Historia marki Neoplan z lat 80 i 90 w serwisie Konrada Auwärtera (de), [Dostęp: 22 października 2009].
6. Patrz m.in.: Kluczowe daty w historii firmy Setra (pdf, eng), [Dostęp: 22 października 2009].
7. Patrz m.in.: Raport NEOMAN Fakten 2006 (de), [Dostęp: 22 października 2009].
8. Patrz m.in.: Historia firmy Volvo Busse Deutschland GmbH – ex Drögmöller-Karosserien GmbH & Co. KG (de), [Dostęp: 22 października 2009].
9. 1998 – 2008: Growth into the new century. Van Hool. [dostęp 2009-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 lutego 2011)].
10. Konkurentami były jedynie wodorowy MAN Lion’s City oraz Optare Versa. Zbigniew Rusak, Setra S 415 NF „International Bus Of The Year 2009”, Autobusy TEST, nr 7-8, 2008, s. 14–18. Niskopodłogowy autobus Setra S 415 NF otrzymał tytuł „Bus of the Year 2009”, EvoBus Polska, [Dostęp: 30 października 2009].
11. Aleksander Kierecki: VDL Citea z tytułem 'Bus of the Year 2011'. InfoBus, 20 września 2010. [dostęp 2010-09-27].
12. Innovative Mercedes-Benz Citaro is „Bus of the Year 2013”. Daimler-Benz AG, 19 września 2012. [dostęp 2012-10-17].
13. Mercedes Benz Citaro hybrid z tytułem „Bus of the Year 2019”. 2018-09-22. [dostęp 2018-09-22].
14. Irizar ie bus wins the Bus of the Year 2021 award [online] [dostęp 2022-02-13] .
15. MAN Truck & BusM.T.& B. SE MAN Truck & BusM.T.& B., MAN Lion’s City E | MAN DE [online], www.man.eu [dostęp 2022-09-26]  (ang.).
16. Scania Irizar PB voted Coach of the Year 2004. Scania, 7 października 2003. [dostęp 2009-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 grudnia 2014)].
17. NEOPLAN Starliner zdobył tytuł „Coach of the Year 2006”. MAN Nutzfahrzeuge Polska, 21 października 2005. [dostęp 2009-10-30].
18. Konkurentami były: Irisbus Magelys HD, Mercedes-Benz Tourismo M, Neoplan Cityliner HD, Noge Titanium, VDL Jonckheere JSD 140-460. Patrz m.in.: Busworld, 20 października 2007 (pdf), [Dostęp: 21 października 2009] oraz Folder autobusu Volvo 9700 Prestige (pdf), Volvo Buses, [Dostęp: 21 października 2009].
19. Konkurentami były: Barbi Maestro HDH na podwoziu Volvo B12B, Plaxton Elite i Van Hool T921 Altano. Patrz m.in.: Aleksander Kierecki: Mercedes-Benz Travego zwycięzcą “Coach of the Year 2010”!. InfoBus, 20 października 2009. [dostęp 2009-10-21].
20. Aleksander Kierecki: VDL Futura 2 zwycięzcą „Coach of the Year 2012”!. InfoBus, 1 września 2011. [dostęp 2011-09-04].
21. CNH Industrial [online], www.cnhindustrial.com [dostęp 2018-07-13] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-19]  (ang.).
22. Irizar i8 jako Coach Of The Year 2018! [online], m.infobus.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-21]  (pol.).
23. Coach of the Year 2020: MAN Lion’s Coach C [online], busworld.org [dostęp 2019-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-24]  (ang.).

Bibliografia

• Ciężarówki Świata (roczniki 1994-2002), Wyd. Print Shops Prego – Polska, Warszawa.
• Ciężarówki Świata (roczniki 2005-2007), Wyd. Media Connection, Warszawa.

Linki zewnętrzne

Zobacz multimedia związane z tematem: Autobus Roku

• Forum Samochody Świata (za ace-europe.org)
• Archiwum informacji targów IAA (de). archiv.iaa.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-11)].
• Targi Busworld (eng)