Arena Lublin – widok z murawy.Arena Lublin podczas meczu reprezentacji Polski i Włoch do lat 20, rozegranego 9 października 2014.
Budowa
Historia i plany budowy
Historia budowy stadionu piłkarskiego w Lublinie przedłużała się od kilku lat, ponieważ magistrat zmieniał koncepcje jego lokalizacji. W 2007 r. władze miejskie postanowiły zmodernizować i powiększyć stadion MOSiR Bystrzyca przy Al. Zygmuntowskich, zachowując jego dotychczasowy charakter piłkarsko-żużlowy[11]. W 2010 r. zdecydowano jednak o budowie nowego obiektu piłkarskiego przy ul. Krochmalnej, a stadion przy al. Zygmuntowskich miał zostać pozostawiony od 2013 r. żużlowcom KMŻ Lublin[12].
Budowa stadionu wraz z zagospodarowaniem przylegającego terenu została wpisana na listę podstawową projektów kluczowych w ramach regionalnego programu operacyjnego na lata 2007–2013[13]. Wtedy szacowano, że roczne koszty utrzymania stadionu w wysokości 24 mln złotych zostaną pokryte z przychodu z biletów, reklam i obiektów komercyjnych, a 5 mln zł zostanie dołożone z miejskich funduszy[3]. Miał on stanąć na palach, ponieważ – jak wykazały przeprowadzone badania – część terenu jest podmokła[14]. Na trybunach stadionu może zasiąść maksymalnie 15 243 widzów. Obiekt znajduje się na gruntach wykupionych przez miasto od Krajowej Spółki Cukrowej. Teren inwestycji to ok. 30 ha, z czego ponad połowę zajmuje sam stadion[4].
Projekt
Plan sektorów na Arenie Lublin
Projekt zakładał trybuny zadaszone i wykonane z białej tkaniny z włókien szklanych, pokrytych teflonem. Tak zaprojektowane, by nie zacinał pod nie deszcz[15]. Płyta boiska o wymiarach 105 na 68 metrów ma podgrzewaną murawę. Na poziomie pierwszego rzędu trybun znajduje się 20 stanowisk dla kibiców na wózkach inwalidzkich, a sektor gości oddzielony jest od pozostałych trzymetrową barierą z przezroczystych płyt.
Według władz miasta miały powstać dwa boiska treningowe ze sztuczną i trawiastą nawierzchnią (w tym boisko wielofunkcyjne), a także parking na minimum 1000 pojazdów. Inwestycja, realizowana w formule „zaprojektuj i wybuduj”, wyceniana była na 155 mln zł, z czego ok. 70 mln zł pochodziło z RPO[16]. Mając na uwadze usprawnienie działań, lubelski ratusz planował powołać spółkę celową o nazwie „Stadion przy Krochmalnej”[17].
W ramach projektu planowana była także budowa ogrodzenia zewnętrznego i wewnętrznego (między trybunami i boiskiem) oraz ogrodzenia stadionu wraz z systemem kontroli dostępu, który miał być zintegrowany z kasami. Planowane było ponadto wzniesienie pawilonu obsługi stadionu wraz z zapleczem technicznym i sanitarnym dla zawodników i widzów, instalacja sztucznego oświetlenia o sile 2000 lx oraz niezależnego systemu oświetlenia awaryjnego, a także instalacja nagłośnienia stadionu oraz systemu monitoringu. System monitoringu CCTV miał być oparty na kamerach stacjonarnych i szybkoobrotowych, a instalacja światłowodowej sieci komputerowej umożliwić miało wprowadzenie komputerowego systemu rezerwacji i sprzedaży biletów[18].
Oficjalne wizualizacje stadionu lubelski ratusz zaprezentował 18 listopada 2011, a wybór dokonywany był z trzech wersji[21]. Według tej koncepcji wszystkie trybuny miały być jednopoziomowe, a na zewnętrznej elewacji głównej trybuny projektanci zaproponowali umieszczenie napisu „Lublin” w formie znanej z miejskiego logo[22].
Prace budowlane
2 września 2011 przedsiębiorstwo Budimex podpisało umowę na wykonanie inwestycji. Budimex zobowiązał się, że do września 2013 r. zbuduje stadion za 136 207 000 zł[23], a pierwsze wizualizacje i harmonogram prac pojawiły się 3–4 tygodnie od daty podpisania umowy[3]. Projektem stadionu zajęło się biuro architektoniczne Estudio Lamela, które na początku lat 90. XX wieku przygotowało plany modernizacji i powiększenia madryckiego Estadio Santiago Bernabéu oraz zaprojektowało nowy stadion Cracovii[24]. Główne roboty budowlane miały planowo ruszyć wiosną 2012 r.[25], jednakże później miasto zdecydowało się przeprojektować obiekt tak, by zwiększyć powierzchnię komercyjną pod wynajem. Pierwsza łopata na budowie została wbita w grudniu 2012 r., a ostateczny termin budowy wyznaczono na czerwiec 2014 r.[10].
Mecze piłkarskie
Mecz Motoru Lublin z Ruchem Chorzów, 8 sierpnia 2021 r.
W pierwszym meczu piłkarskim na Arenie Lublin rozegranym 9 października 2014 zmierzyły się reprezentacje Polski i Włoch do lat 20. Biało-Czerwoni zwyciężyli 2:1, a pierwszą, historyczną bramkę na nowym stadionie zdobył Mariusz Stępiński. Spotkanie obejrzało 13 850 widzów[26].
Pierwsze spotkanie o punkty zostało rozegrane 25 października 2014, gdzie w ramach meczu o mistrzostwo III ligi lubelsko-podkarpackiej zmierzyły się ze sobą dwa kluby z Lublina: Motor oraz Lublinianka. Mecz zakończył się wynikiem 1:1, a pierwszą, historyczną bramkę w spotkaniu drużyn klubowych zdobył kapitan Lublinianki, Erwin Sobiech w 45. minucie spotkania. Mecz obejrzało 6500 widzów. Były to również pierwsze derby miasta rozegrane przy sztucznym oświetleniu[27].
Od początku rundy wiosennej sezonu 2014/2015 zarówno Lublinianka, jak i Motor regularnie rozgrywali swoje mecze w roli gospodarza na Arenie Lublin[28]. W sezonie 2016/2017 na tym obiekcie swoje mecze w ekstraklasie rozgrywał także Górnik Łęczna[6].
4 i 5 lipca 2015 na Arenie Lublin odbył się pierwszy, międzynarodowy turniej towarzyski Lotto Cup z udziałem Szachtara Donieck, AS Monaco i Hannoveru 96[29]. Początkowo w turnieju udział miał wziąć Śląsk Wrocław, jednak ze względu na jego występ w kwalifikacjach Ligi Europy zaproszono Lechię Gdańsk[30]. Turniej wygrał Hannover 96, który pokonał w finale rozgrywek Lechię po rzutach karnych[31].
Motor Lublin - Śląsk Wrocław, PKO BP Ekstraklasa 2024/25
24 marca 2021 na stadionie odbył się mecz pierwszej kolejki el. do MŚ 2022 pomiędzy reprezentacjami Estonii i Czech (2:6)[36]. Pierwotnie spotkanie miało być rozegrane na A. Le Coq Arena w Tallinnie, ale z powodu restrykcji związanych z trwającą pandemią COVID-19, meczu nie można było rozegrać na terenie Estonii (w kraju było możliwe organizowanie zawodów sportowych z udziałem maksymalnie 100 osób, tymczasem UEFA wymagała, by ten limit wynosił minimum 150 osób)[37], w związku z czym estońska federacja piłkarska zmuszona była szukać obiektu na terenie neutralnym, a wybór padł na Arenę Lublin. Mecz w Lublinie odbył się bez udziału publiczności[38]. 2 maja 2021 roku rozegrano bez kibiców kolejny finał Pucharu PolskiRaków Częstochowa – Arka Gdynia, wynik meczu 2:1[39].
.jpg)
.svg){kind=small}
.jpg)
