Archer Daniels Midland Company (ADM) – amerykańska korporacja z siedzibą w Chicago w Stanach Zjednoczonych[2], zajmująca się przetwarzaniem żywności i handlem na rynkach towarowych. Na całym świecie firma zatrudnia ponad 33 000 pracowników i posiada ponad 270 zakładów przetwórczych, gdzie ziarna zbóż i roślin oleistych są przetwarzane na produkty używane w napojach, nutraceutykach, przemyśle i paszach zwierzęcych na rynkach ogólnoświatowych[3].
Przez trzy lata z rzędu w roku 2009, 2010 i 2011 ADM została wybrana najbardziej podziwianą firmą branży produkcji żywności na świecie w rankingu magazynu Fortune[4][5].
Firma świadczy też usługi składowania i transportu produktów rolnych. Do jej spółek córek należą American River Transportation Company i ADM Trucking, Inc.
Poza produkcją żywności i składników żywności, firma inwestuje też w produkcję paliw. W budżecie z roku 2007 ADM niemal podwoiła wydatki kapitałowe, z przeznaczeniem na projekty bioenergetyczne, w tym głównie bioetanol i biodiesel[6].
Przetwarzanie nasion oleistych
Segment przetwarzania nasion oleistych obejmuje ogólnoświatowe działania związane z wytwarzaniem, handlem, rozdrabnianiem i dalszym przetwarzaniem nasion takich jak nasiona soi i nasiona miękkie (nasiona bawełny, słonecznika, rzepaku, lnu) na oleje roślinne i mąki[1].
Przetwarzanie kukurydzy
Segment przetwarzania kukurydzy obejmuje mielenie kukurydzy na mokro i na sucho. Do zadań segmentu należy przetworzenie kukurydzy na słodziki i skrobie, a także na bioprodukty. Do produktów wytwarzanych w tym segmencie należą słodziki, skrobie, syropy, glukoza i dekstroza. Dekstroza i skrobia są używane przez segment do dalszych działań na bioproduktach. Baza kapitałowa segmentu przetwarzania kukurydzy znajduje się w centralnej części Stanów Zjednoczonych[1].
Usługi rolnicze
Segment usług rolniczych ADM wykorzystuje elewatory, globalną sieć transportową i operacje portowe do zakupu, składowania, oczyszczania i transportu towarów rolnych, takich jak nasiona oleiste, kukurydza, pszenica, owies, ryż, jęczmień, a następnie odsprzedaży tych towarów jako żywności, składników żywności i surowców do przemysłu przetwórstwa rolnego[1].
Inne produkty
Usługi dla inwestorów
ADM Investor Services, Inc. posiada status Futures Commission Merchant oraz jest członkiem clearingowym wszystkich głównych giełd towarowych w Stanach Zjednoczonych. Firma świadczy też usługi brokerskie w Europie i Azji[1].
Usługi ubezpieczeniowe
Firma obsługuje świadczenia ubezpieczeniowe swojego majątku, od wypadków, morskie, kredytowe i od innych ryzyk w formie keptywu[1].
ADM Crop Risk Services sprzedaje i obsługuje ubezpieczenia rolnicze farmerom[1].
Historia
W roku 1902 George A. Archer i John W. Daniels założyli przedsiębiorstwo przetwarzania lnu w Minneapolis w Minnesocie w Stanach Zjednoczonych. W 1923 ich firma Archer-Daniels Linseed Company przejęła Midland Linseed Products Company, co dało początki Archer Daniels Midland Company[7].
W roku 1970 dyrektorem generalnym ADM został Dwayne Andreas, któremu przypisuje się przetransformowanie firmy w rynkowego potentata. Andreas pozostał dyrektorem do roku 1997, kiedy na jego pozycję został mianowany jego bratanek G. Allen Andreas[8]. Dwayne Andreas to jeden z najwybitniejszych darczyńców na kampanie wyborcze w historii USA. W trakcie sprawowania funkcji w firmie przekazał miliony dolarów kandydatom Republikanów i Demokratów[9].
W 2001 prezesem firmy został Paul B. Mulhollem[10]. W czasie jego kadencji ADM została pierwszą amerykańską firmą, która podpisała umowę handlową z Kubą po zniesieniu embarga w 2000 roku nałożonego w 1960[11][12][13].
W maju 2006 roku CEO firmy została Patricia A. Woertz, wcześniej pracująca w Chevronie[14]. Oczekiwano od niej, że skupi się na rozwijaniu biopaliw i etanolu. W lutym 2007 roku Woertz została wybrana szefem zarządu ADM.[15]
Od października 2012 roku firma poszukiwała sposobów wsparcia swojej działalności na rynkach azjatyckich, celem czego chciała przejąć australijską GrainCorp, posiadającą sieć składów i obiektów portowych w Australii. Przejęcie to zostało zablokowane 23 listopada 2013 roku przez australijskiego skarbnika Joego Hockeya[16].
7 lipca 2014 ADM ogłosiła zamiar zakupu za 3 mld dolarów szwajcarsko-niemieckiej firmy Wild Flavors produkującej naturalne składniki. Celem było zdywersyfikowanie ADM i pomożenie jej przyciągnięcia konsumentów, którzy coraz bardziej cenią żywność z naturalnymi składnikami i przyprawami[17].
5 listopada 2014 roku firma ogłosiła, że od 1 stycznia 2015 nowym dyrektorem generalnym zostanie Juan Luciano, pracujący na stanowisku dyrektora ds. operacyjnych od 2011 roku. Patricia A. Woertz pozostanie szefem zarządu do 2016, kiedy planuje odejść na emeryturę[18].
Krytyka
Zmowa cenowa
W 1993 ADM była przedmiotem śledztwa Departamentu Sprawiedliwości w sprawie ustawiania cenlizyny. Wysocy rangą dyrektorzy firmy zostali oskarżeni o udział w zmowie cenowej obejmującej międzynarodowy rynek lizyny, a trzech, w tym wiceprezes Michael Andreas, zostało finalnie skazanych na karę więzienia federalnego w 1999. Ponadto w 1997 na firmę została nałożona kara finansowa w wysokości 100 mln dolarów, która w tamtym okresie była największą karą antytrustową w historii Stanów Zjednoczonych[19]. Mark Whitacre, demaskator i informator FBI w sprawie zmowy cenowej na rynku lizyny, również znalazł się w kłopotach za defraudację firmowych środków pieniężnych w okresie, gdy był informatorem FBI[20].
Książką, która dokumentuje zmowę cenową na rynku lizyny w latach dziewięćdziesiątych, jest The Informant, wydawnictwo z gatunku literatury faktu. W 2009 na jej podstawie nakręcono film Intrygant.
Naruszenie ustawy o zagranicznych praktykach korupcyjnych
20 grudnia Amerykańska Komisja Papierów Wartościowych i Giełd ogłosiła ukaranie ADM za niezapobieżenie niedozwolonym płatnościom dokonanym przez zagraniczne podmioty zależne firmy dla urzędników rządowych Ukrainy, co stanowiło naruszenie ustawy o zagranicznych praktykach korupcyjnych (Foreign Corrupt Practices Act of 1977). Archer Daniels Midland zgodziła się zapłacić w rozliczeniu ponad 36 mln dolarów[21].
Środowisko
Firma była przedmiotem kilku znacznych procesów federalnych związanych z zanieczyszczaniem powietrza. W 2001 roku ADM zgodziła się zapłacić karę 1,46 mln dolarów za naruszenie przepisów stanu Illinois i federalnych dotyczących zanieczyszczenia powietrza. Naruszenie miało miejsce w fabryce pasz w Decatur w stanie Illinois, a firma zgodziła się także na przeznaczenie 1,6 mln dolarów na zakup urządzeń zmniejszających poziom zanieczyszczeń emitowanych przez fabrykę[22].
W 2003 roku firma była przedmiotem skarg federalnych o zanieczyszczanie powietrza związanych z unikaniem przepisów Ustawy o Czystym Powietrzu (Clean Air Act), która wymaga wybudowania ulepszeń związanych z kontrolą zanieczyszczeń w momencie modernizacji fabryki. Firma zapłaciła kary w kwocie 4,5 mln dolarów oraz przeznaczyła 6 mln dolarów na wspieranie projektów ochrony środowiska. Ponadto ADM zgodziła się na wyeliminowanie emisji ponad 60 000 ton tlenku węgla, pyłów, lotnych substancji organicznych i innych zanieczyszczeń z 42 fabryk w 17 stanach, kosztem setek milionów dolarów[23].
Archer Daniels Midland jest zaangażowana we wspólny projekt z firmą Daimler AG oraz Bayer CropScience, mający na celu opracowanie biopaliwa z jatrofy[24].
Celem zredukowania swojego śladu węglowego, firma weszła w partnerstwo z Midwest Geological Sequestration Association i innymi organizacjami, aby przetestować składowanie emisji dwutlenku węgla pod ziemią[25].
Dotacje rolnicze
Firma lobbuje dotacje rolnicze oraz protekcje cenowe dotyczące cukru i etanolu. Według raportu z roku 1995 sporządzonego przez libertariańskithink tankCato InstituteADM kosztowała gospodarkę amerykańską miliardy dolarów od roku 1980 oraz pośrednio kosztowała Amerykanów dziesiątki miliardów dolarów w wyższych cenach i wyższych podatkach w tym samym okresie. Nie mniej niż 43 procent rocznych zysków ADM pochodzi z produktów silnie dotowanych lub chronionych przez rząd amerykański. Co więcej, każdy 1 dolar zysków zarobionych przez ADM na operacjach na słodzikach kukurydzianych kosztuje konsumentów 10 dolarów, a każdy 1 dolar zysków zarobionych na operacjach na bioetanolu kosztuje podatników 30 dolarów[26].