Aktywa

Aktywa (z łac. activus ‘czynny’ od actus ‘czyn’, actum ‘rzecz zrobiona’ od ago, agere ‘prowadzić; czynić; działać’)[1] – kontrolowane przez jednostkę gospodarczą zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, uzyskane w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych[2]. Jeśli zasób majątkowy nie spełnia któregoś z powyższych kryteriów, nie może być ujęty w bilansie.

Jednostka gospodarcza nie musi mieć prawa własności do składnika majątkowego, aby ująć go w bilansie. Jednym z przykładów jest obowiązek ujęcia bilansowego aktywów, które stanowią przedmiot leasingu finansowego, a do których prawo własności posiada podmiot finansujący, do momentu spłaty całości zobowiązań z tytułu umowy leasingowej[3].

Klasyfikacja

Środki gospodarcze klasyfikuje się według możliwości ich zamiany na gotówkę, upłynnienia (stopnia płynności). Kierując się zasadą wzrastającej płynności jako pierwsze należy zaprezentować w bilansie aktywa trwałe, które stosunkowo trudno zamienić na gotówkę w krótkim czasie, następnie bardziej płynne aktywa obrotowe. W ramach tych dwóch grup należy ująć aktywa według postaci, w jakiej występują i przedstawionej poniżej kolejności[4]:

Struktura aktywów jest zależna od specyfiki działalności jednostki, rodzaju branży, technologii wytwarzania i asortymentu produktów. Wysoki udział aktywów trwałych w ogólnej sumie aktywów świadczy o małej możliwości dostosowania się jednostki do zmieniającego się otoczenia[5].

Aktywa typowe dla organizacji opartej na wiedzy

W warunkach gospodarki opartej na wiedzy pojęcie majątku coraz częściej nabiera szerszego znaczenia wykraczającego poza tradycyjne zbywalne zasoby przedsiębiorstwa. Pojęcie majątku używane w szerokim sensie obejmuje obok rzeczy i praw majątkowych, również zdobytą wiedzę i umiejętności przynależne osobie fizycznej, a więc wykwalifikowanemu pracownikowi. Tego rodzaju niematerialne zasoby stanowią kluczowy czynnik generujący wpływ korzyści ekonomicznych do organizacji opartej na wiedzy, np. przedsiębiorstwa doradczego lub informatycznego.

Uzyskanie prawdziwego i rzetelnego obrazu takiej organizacji w jej sprawozdaniu finansowym może wymagać fakultatywnego rozbudowania bilansu o kategorię aktywów kompetencyjnych, które dzieli się na następujące pozycje: wiedza, umiejętności, doświadczenie, projekty badawcze. Podstawą normatywną dla uzupełnienia sprawozdania finansowego o te kategorie nie są przepisy prawa bilansowego w aktualnie obowiązującej formule, ale zasada wyższości treści nad formą, która obliguje jednostkę do ujawniania zasobów i zdarzeń gospodarczych zgodnie z ich treścią ekonomiczną i rzeczywistością gospodarczą, a nie tylko normą prawną[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Słownik Wyrazów Obcych. [dostęp 2018-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-07)].
  2. ↑ Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2021 r. poz. 217).
  3. ↑ Helin 2012 ↓, s. 170.
  4. ↑ Zgodnie z załącznikiem nr 1 UoR.
  5. ↑ Świderska 2013 ↓, s. 77.
  6. ↑ Niemczyk 2013 ↓.

Bibliografia

  • André Helin: Ustawa o rachunkowości – komentarz. Warszawa: C.H. Beck, 2012.
  • Gertruda Krystyna Świderska: Jak czytać sprawozdanie finansowe. Warszawa: Difin/MAC, 2013.
  • Sprawozdanie finansowe według polskich i międzynarodowych standardów rachunkowości. G.K. Świderska, W. Więcław (red.). Warszawa: Difin/MAC, 2012.
  • Lesław Niemczyk: Rachunkowość finansowa aktywów kompetencyjnych i kapitału intelektualnego, nowy dział rachunkowości. Rzeszów: Pacioli Institute, 2012.