Apolonia Załuska-Strömberg

Apolonia Załuska-Strömberg

Data i miejsce urodzenia	9 lutego 1906 Grudziądz
Data i miejsce śmierci	25 lutego 2005 Szwecja
Zawód, zajęcie	filolog, tłumaczka
Odznaczenia

Apolonia Gertruda Junosza-Załuska-Strömberg (ur. 9 lutego 1906 w Grudziądzu, zm. 25 lutego 2005) – polska i szwedzka filolog, tłumaczka, lektorka uniwersytecka.

Życiorys

Dzieciństwo spędziła w Brodnicy, od 13 roku życia uczyła się w szkole dla dziewcząt w Kościerzynie. W 1924 ukończyła gimnazjum w Warszawie, a następnie studiowała na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Poznańskiego. W 1930 obroniła pracę pt. "Przyroda w twórczości Franciszka Karpińskiego" i uzyskała stopień magistra filologii^[1].

Doktoryzowała się w 1934 przedstawiając pracę pt. "Poezja opisowa Dellille'a w Polsce"^[2] na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskała wówczas wyróżnienie za najlepszą pracę roku. W 1936 zamieszkała w Warszawie, gdzie rozpoczęła studia w zakresie filologii szwedzkiej, a po otrzymaniu stypendium wyjechała do Szwecji, gdzie do 1939 pracowała jako lektor języka polskiego na uniwersytecie w Uppsali^[2], równocześnie tłumacząc ze szwedzkiego i pracując naukowo. Pierwsze prace translatorskie spłonęły na początku wojny w magazynach wydawnictwa Książnica Atlas w Warszawie^[1].

W 1939 powróciła do Polski i udzielała lekcji z języka szwedzkiego, wybuch II wojny światowej zastał ją w Brodnicy. Ukrywając swoje wykształcenie pracowała fizycznie aktywnie angażując się w działalność konspiracyjną Armii Krajowej, dosięgnęły ją represje związane z akcją "Łańcuch". Po zakończeniu działań wojennych została dyrektorem liceum w Brodnicy, ale po kilku miesiącach zrezygnowała z tego stanowiska i przeniosła się do Krakowa, gdzie została lektorem szwedzkiego na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1946 otrzymała stypendium Ministerstwa Wychowania Religijnego i Oświecenia Publicznego w Warszawie i wyjechała do Uppsali, gdzie podjęła pracę lektora języka polskiego na uniwersytecie i kontynuując równocześnie studia nad językami nordyckimi, szczególnie językiem staroislandzkim^[1]. Od 1957 wykładała tam filologię skandynawską^[2].

Na język polski przełożyła wiele klasycznych dzieł i sławnych sag islandzkich, m.in. wydaną w 1986 przez Ossolineum Eddę poetycką.

Była członkinią wielu stowarzyszeń naukowych, m.in.: Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Språkvetenskapliga Sällskapet w Uppsali i Samfundet för Nordisk Forskning w Sztokholmie^[3].

Zgodnie z jej ostatnią wolą spuścizna w postaci korespondencji, publikacji, dokumentów oraz rzeczy osobistych została przekazana do muzeum w Brodnicy^[4].

Odznaczenia

W 1975 roku rząd Islandii za wkład w szerzenie kultury islandzkiej przyznał jej najwyższe odznaczenie – Krzyż Rycerski Orderu Sokoła Islandzkiego^[5].

Przypisy

1. Załuska – Strömberg Apolonia, Salon Kulturalny Kobiet 7 marca 2014. salonkulturalny.pl. [dostęp 2016-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-04)].
2. Wybór członków Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskie Towarzystwo Naukowe na Ojczyźnie s. 113. docplayer.pl. [dostęp 2016-11-04].
3. Apolonia Zaluska-Strömbergs korrespondens med bokförlaget Wydawnictwo Poznanskie. ediffah.org. [dostęp 2016-11-04].
4. "Konsul Królestwa Szwecji wraz z małżonką spełniają wolę dawnej mieszkanki Brodnicy - śladem islandzkich sag", Gazeta Pomorska 28 lipca 2009. pomorska.pl. [dostęp 2016-11-04].
5. APOLONIA ZAŁUSKA-STRÖMBERG – Muzeum w Brodnicy [online] [dostęp 2022-07-03]  (pol.).

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000081707331
• VIAF: 101847353
• LCCN: n86806904
• LIBRIS: zw9c8bhh19fxm3p
• SUDOC: 220262373
• NKC: mzk2015865689
• NTA: 069342113
• PLWABN: 9810632383605606
• NUKAT: n96024470