Bratanek papieża Klemensa XI (1700–1721). Zgodnie z wolą swego stryja studiował teologię w jezuickim Kolegium Rzymskim, a następnie uzyskał doktorat obojga praw na uniwersytecie w Perugii (1703). Został mianowany kanonikiem bazyliki watykańskiej, a w 1704 został wysłany do Loreto aby doręczyć kapelusz kardynalski powracającemu z Niemiec arcybiskupowi Neapolu Francesco Pignatelliemu. W 1707 otrzymał nominację na prezydenta Kamery Apostolskiej. Objął także kilka beneficjów w królestwie Neapolu (opactwa Casamari oraz S. Leonardo w Siponto).
W 1709 został mianowany przez Klemensa XI nuncjuszem ekstraordynaryjnym w celu prowadzenia negocjacji pokojowych z cesarzem Józefem I w wojnie o sukcesję hiszpańską. Jego zadaniem było bronienie uprawnień feudalnych Stolicy Apostolskiej wobec księstwa Parmy i Piacenzy oraz królestwa Neapolu oraz wyjednanie zwrotu okupowanego przez wojska cesarskie terytorium Comacchio. Misja formalnie zakończyła się sukcesem, jednakże podjęte ustalenia nie zostały zrealizowane przez cesarza. Negocjacje w tej sprawie ciągnęły się aż do 1711, gdy przerwała je śmierć cesarza Józefa I. Podczas pobytu w Niemczech Annibale Albani odwiedził Drezno (1710), gdzie prowadził rozmowy z przedstawicielami króla polskiego Augusta II w sprawach polskiego Kościoła oraz działał na rzecz konwersji jego syna Fryderyka Augusta na katolicyzm. Po śmierci Józefa I reprezentował Stolicę Apostolską na cesarskim sejmie elekcyjnym we Frankfurcie (wrzesień 1711), gdzie wspierał kandydaturę Karola VI Habsburga.
W grudniu 1711 otrzymał od stryja nominację kardynalską z tytułem diakona Sant'Eustachio, nie zdobył jednak pozycji porównywalnej z papieskimi nepotami w poprzednich stuleciach. Krótko po nominacji kardynalskiej został mianowany sekretarzem ds. Memoriałów (petycji) (zrezygnował w 1718) oraz archiprezbiterem bazyliki watykańskiej i prefektem Fabryki Świętego Piotra (4 stycznia 1712).
29 marca 1719 został mianowany kamerlingiem Świętego Kościoła Rzymskiego. Jako kamerling uczestniczył w konklawe 1721, 1724, 1730 i 1740, w czasie których przewodził frakcji kardynałów mianowanych przez jego stryja. W 1722 awansował do rangi kardynała prezbitera San Clemente.
Za pontyfikatu papieża Benedykta XIII (1724–1730) kardynał Albani popadł w konflikt z głównym doradcą papieża kardynałem Niccolò Coscia. W 1727 wycofał się do Urbino i zrezygnował z funkcji gubernatora Frascati i Castel Gandolfo, którą sprawował od 1 grudnia 1712, a jego mandat był kilkakrotnie odnawiany (po raz ostatni w 1726). Annibale Albani protestował także przeciwko przywilejom udzielonym przez tego papieża monarchii sabaudzkiej, co z kolei przejściowo poróżniło go z młodszym bratem, kardynałem Alessandro Albanim (1692–1779).
W 1730, po wyborze nowego papieża Klemensa XII, Annibale uzyskał promocję do rangi biskupa suburbikarnej diecezji Sabina i przyjął sakrę biskupią z rąk kardynała Francesco Barberiniego. W 1736 celebrował w Sabinie synod diecezjalny. Rozbudował też miejscowe seminarium oraz ufundował bank pobożny. Ostatecznie jednak, w 1743 wymienił diecezję sabińską na diecezję suburbikarną Porto e S. Rufina.
W lutym 1747 zrezygnował z urzędu kamerlinga Świętego Kościoła Rzymskiego w proteście przeciwko niekonsultowanej z nim reformie Archigimnazjum Rzymskiego, która osłabiała jurysdykcję kamerlinga nad tą instytucją. Reformę tę papież Benedykt XIV ostatecznie przeprowadził w 1748.
Zmarł w Rzymie w wieku 69 lat jako subdziekan Świętego Kolegium Kardynałów i został pochowany w kaplicy św. Klemensa w bazylice watykańskiej.
Pełnione funkcje kurialne
W latach 1712–1718 Annibale Albani był sekretarzem ds. Memoriałów w Kurii papieża Klemensa XI, czyli osobą odpowiedzialną za przyjmowanie i załatwianie próśb i petycji, a w latach 1719–1747 kamerlingiem Kościoła Rzymskiego i arcykanclerzem Uniwersytetu La Sapienza w Rzymie. Jako archiprezbiter bazyliki watykańskiej, był ex officio prefektem Fabryki Świętego Piotra (od 4 stycznia 1712). Ponadto zasiadał w kilkunastu kongregacjach kurialnych:
Kongregacji Konsystorialnej (od 1712)
Kongregacji Rozkrzewiania Wiary (od 1712)
Kongregacji ds. Awinionu (od 1712)
Kongregacji ds. Sanktuarium w Loreto (od 1712)
Kongregacji ds. Odpustów i Świętych Relikwii (od 1712)
Kongregacji ds. Obrzędów (od 1712)
Kongregacji ds. Soboru Trydenckiego (od 1712)
Kongregacji ds. Ceremoniału (od 1712)
Kongregacji ds. Kościelnych Immunitetów (od 1712)
Kongregacji Indeksu (od 1712)
Kongregacji ds. Tybru (od 1719, jako kamerling)
Trybunale Apostolskiej Sygnatury Łaski (od 1719, jako kamerling)
Kongregacji ds. Wód i Doliny Chiana (od 1719)
Kongregacji Rzymskiej i Powszechnej Inkwizycji (od 1720)
Kongregacji ds. Wspomagania Rolnictwa (od 1721)
Kongregacji ds. Granic (od 1723)
Kongregacji ds. Ankony (od 1734)
Kongregacji ds. Biskupów i Zakonników (od 1737)
Ponadto Annibale Albani był kardynałem protektorem zakonów kartuzów (od 1712), minimitów (od 1713) i premonstratensów (1726), a także kongregacji hieronimitów z S. Onofrio (w latach 1712-1743), zakonu rycerskiego joannitów maltańskich (od 1719) i katolickich kantonów Szwajcarii (od ok. 1720).
Protektor Polski
Przez wiele lat (1712–1751) Annibale Albani był kardynałem protektorem Polski wobec Stolicy Apostolskiej. Nominowany na to stanowisko przez Augusta II, był wiernym stronnikiem dynastii saskiej i pobierał pensję od dworu w Dreźnie. Po śmierci Augusta II w 1733 popierał kandydaturę jego syna Augusta III do tronu polskiego. Na jego polecenie grupa kilku teologów opracowała opinię o nieważności przysięgi złożonej przez szlachtę na sejmie konwokacyjnym, wykluczającej cudzoziemskich kandydatów. Ta samowolna inicjatywa spotkała się z dezaprobatą papieża Klemensa XII i znacznie pogorszyła dobre jak dotąd relacje kardynała z królem Francji Ludwikiem XV. Do ich pojednania doszło dopiero w 1743, za pośrednictwem papieża Benedykta XIV.
W 1747 dzięki rekomendacji króla polskiego Augusta III nominację kardynalską uzyskał Giovanni Francesco Albani, 27-letni bratanek Annibale Albaniego.
Działalność fundacyjna i kulturalna
Jako patron kultury i zapalony numizmatyk, Annibale pozostawił po sobie bogatą bibliotekę oraz kolekcje obrazów, rzeźb i monet, które wzbogaciły zbiory Watykanu. W swym rodzinnym mieście Urbino ufundował instytut pijarów, drukarnię oraz katedrę języka greckiego na miejscowym uniwersytecie. Wśród jego protegowanych znalazł się m.in. kompozytor Alessandro Scarlatti. Zajmował się też działalnością pisarską i wydawniczą: opublikował w dwóch tomach listy, brewe i bulle swego stryja (Rzym, 1724) oraz Menologium Graecorum (Urbino 1727), patronował też wydaniu dzieła Memorie concernenti la citta di Urbino autorstwa Bernardino Baldiego i Francesco Bianchiniego, dotyczącego jego rodzinnego miasta (Rzym 1724). Ufundował także ołtarz w swym kościele tytularnym S. Clemente. Od 1702 był członkiem florenckiej akademii lingwistyczno-literackiej La Crusca, działającej na rzecz czystości języka włoskiego.
Bibliografia
Lorenzo Cardella: Memorie Storiche de Cardinali della Santa Romana Chiesa. Tomo ottavo. Rzym: 1794, s. 115-118.
Remigius Ritzler: Hierarchia Catholica. T. V. Münster: 1952. (łac.). Brak numerów stron w książce
Salvador Miranda: Annibale Albani. The Cardinals of the Holy Roman Church. Biographical Dictionary. Pope Clement XI (1700-1721). Consistory of December 23, 1711 (VI). [dostęp 2013-12-01]. (ang.).
Thomas Shahan: Albani. The Catholic Encyclopedia. Vol. 1. New York: Robert Appleton Company, 1907.. [dostęp 2013-12-01]. (ang.).
Christoph Weber: Die ältesten päpstlichen Staatshandbücher: Elenchus Congregationum, Tribunalium et Collegiorum Urbis 1629-1714. Rzym – Fryburg Bryzgowijski – Wiedeń: Herder, 1991, s. 76. ISBN 978-3451216534.
Notizie per l'anno.... Rzym: Cracas, 1720 – 1752. Brak numerów stron w książce
