53 Armia Rakietowa

53 Armia Rakietowa

Historia
Państwo	ZSRR  Rosja
Sformowanie	8 czerwca 1970
Rozformowanie	2002
Nazwa wyróżniająca	Czytyjska
Tradycje
Rodowód	8 Korpus Rakietowy
Dowódcy
Pierwszy	gen. por. Jurij Zabiegajłow
Ostatni	gen. por. Władimir Gagarin
Organizacja
Numer	74102
Dyslokacja	Czyta
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska Rakietowe Przeznaczenia Strategicznego
Podległość	Dowództwo Strategicznych Wojsk Rakietowych

53 Czytyjska Armia Rakietowa – związek operacyjny Strategicznych Wojsk Rakietowych Związku Radzieckiego, następnie – Rosji. Sztab Armii stacjonował w mieście Czyta w Kraju Zabajkalskim, JW 74102.

Dowództwo armii zostało sformowane 8 czerwca 1970 na bazie 8 Samodzielnego Korpusu Rakietowego w mieście Czyta na podstawie dyrektywy Głównodowodzącego Wojsk Rakietowych Przeznaczenia Strategicznego ZSRR z 23 kwietnia 1970. W 2002 roku 53 Armia Rakietowa została rozformowana.

Skład

W skład nowo utworzonego związku operacyjnego weszły:

• 4 Harbińska Dywizja Rakietowa. Jednostki dywizji rozmieszczone są w m. Gornyj w obwodzie czytyjskim. Miejscowość ta znana jest pod nazwą Uljetowsk-45, faktycznie jest to miasto zamknięte ZATO Drowianaja – JW 44039;
• 27 Dywizja Rakietowa. Jednostki dywizji rozmieszczone są w m. Liodianaja w obwodzie amurskim, faktycznie jest to miasto zamknięte ZATO Swobodnyj-18. Część jednostek dywizji rozmieszczono w rejonie miejscowości Małaja Sazanka – JW 33983;
• 47 Dywizja Rakietowa. Jednostki dywizji rozmieszczone były w m. Jasnaja w obwodzie czytyjskim; faktycznie jest to miasto zamknięte ZATO Ołowiannaja – JW 33967. Dywizja została rozformowana w 1992 r.

W latach 80. w skład 53 Armii Rakietowej zostały włączone kolejne dwie dywizje:

• 23 Gwardyjska Orłowsko-Berlińska Dywizja Rakietowa – JW 93791. Dowództwo dywizji stacjonowało w m. Wałga w Estońskiej SRR, natomiast jednostki podległe – w Estońskiej SRR oraz w Łotewskiej SRR. W latach 1981–1982 sztab dywizji oraz większość jednostek przedyslokowano do m. Kansk w Kraju Krasnojarskim, a część jednostek bojowych – do składu Dywizji Rakietowej w m. Ostrow w obwodzie pskowskim.
• 29 Gwardyjska Witebska Dywizja Rakietowa – JW 42341. Dowództwo dywizji stacjonowało w m. Szauliaj w Litewskiej SRR. Większość jednostek rozmieszczono na terenie Łotewskiej SRR. W latach 1983–1984 sztab dywizji oraz jednostki przedyslokowano do zamkniętego mikrorejonu Zielionyj w obwodzie irkuckim, a numer JW dowództwa dywizji zmieniono na 59968.

W początkowym okresie związki taktyczne 53 Armii Rakietowej dysponowały rakietami typu R-14 (kod NATO: SS-5 Skean) oraz R-16 (kod NATO: SS-7 Saddler). W 1979 na uzbrojenie wprowadzono rakiety RSD-10 Pionier (kod NATO: SS-20 Saber), jako pierwsze otrzymały je pułki dywizji rakietowej w m. Drowianaja. W 1990 zaczęto wyposażać jednostki w rakiety typu RS-22 (kod NATO: SS-24 Scalpel). W pierwszej kolejności otrzymały je jednostki dywizji rakietowej w Kansku. Od 1995 roku podstawowe uzbrojenie stanowiły rakiety typu Topol-M" (kod NATO: Stalin).

Dowództwo armii zostało rozformowane w końcu 2002. Dywizje zostały przekazane do składu 33 Armii Rakietowej z dowództwem w Omsku^[1].

Dowódcy 53 Armii Rakietowej

• Od czerwca 1970 – gen. por. Jurij Zabiegajłow
• Od lipca 1974 – gen. por. Nikołaj Kotłowcew
• Od maja 1981 – gen. por. Wiaczesław Jegorow
• Od grudnia 1987 – gen. por. Władimir Murawjow
• Od listopada 1992 – gen. por. Nikołaj Sołowcow
• Od czerwca 1994 – gen. por. Jurij Kiriłłow
• Od grudnia 1996 – gen. mjr Siergiej Chutorcew
• Od września 1997 – gen. por. Wiktor Driomow
• Od maja 2000 – gen. mjr Leonid Siniakowicz
• Od listopada 2001 – gen. mjr Władimir Gagarin

Przypisy

1. Zarychta 2016 ↓, s. 411.

Bibliografia

• B. Potyrała, W. Szlufik – "Dowództwo sił Zbrojnych ZSRR od rewolucji naukowo-technicznej do równowagi strategicznej", wyd. WSP Częstochowa, 2000 r.
• I. Drogowoz – "Wojska rakietowe ZSRR", wyd. Harwest, Mińsk, 2007 r.
• "Perechen woinskich czastiej 1946-1991", wyd. Tomsk, 2002 r.
• W. Fieskow, K. Kałasznikow, W. Golikow – "Armia Radziecka w latach zimnej wojny 1946-1991", wyd. Tomsk, 2004 r.
• "Czytyjska Armia Rakietowa", wyd. Czyta 2003 r.
• Stanisław Zarychta: Broń jądrowa w kształtowaniu bezpieczeństwa 1945–2015. Warszawa: Bellona SA, 2016. ISBN 978-83-11-14235-0.