Żytowań

Żytowań

wieś
Droga do wsi
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	krośnieński
Gmina	Gubin
Liczba ludności (2013)	117[2]
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	66-620[3]
Tablice rejestracyjne	FKR
SIMC	0909667
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin Żytowań
Położenie na mapie Polski Żytowań
Położenie na mapie województwa lubuskiego Żytowań
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego Żytowań
52°01′03″N 14°45′02″E[1]

Żytowań (niem. Seitwann, łuż. Žytowań)^[4] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Historia

Wieś nazywała się w roku 1370 (niem. Sythewin), a w 1421 i od 1591 Seitwann^[5][6]. Należała do klasztoru w Neuzelle od 1280/81 aż do 1817 roku^[6]. Była kilkakrotnie dawana pod zastaw wielu rodzinom: rodzinie von Bomsdorf do XV wieku, w XVI wieku rodzinom von Steinkeller, von Maxen, von Blauen i w XVII wieku ponownie rodzinie von Bomsdorf^[6]. Powracała jednak do klasztoru i należała do jego majątku do 1817 roku. Znajdował się tutaj barokowy kościół katolicki^[5], który w 1746 roku poświęcił opat Martinus z Nauzelle^[6], ale w ostatnich miesiącach wojny SS wysadziło zabytkowy kościół, ponieważ był widoczny z daleka i stanowił łatwy cel dla radzieckiej artylerii^[7]. Na początku XIX wieku stał nad Nysą domek przewoźników^[5][7]. Folwark sprzedano w 1928 roku, a drewniany most przez Nysę w kierunku (niem. Coschen) został w lutym 1945 roku wysadzony^[5][7]. W czasie działań wojennych wieś w 25% została zniszczona^[7].

Była strażnica WOP, 2009 r.

W strażnicy w Żytowaniu od 28 maja do 12 czerwca 1945 roku granicę ochraniał 32 Pułk Piechoty 8 Dywizji Piechoty^[7]. Pomiędzy Żytowaniem a Kosarzynem znajdował się od 12 czerwca do 25 września posterunek graniczny 6 kompanii piechoty 38 Pułku Piechoty 11 Dywizji Piechoty^[7]. W Żytowaniu stacjonował sztab 1 batalionu 15 Pułku Piechoty 5 Dywizji Piechoty^[7].

Po powstaniu w 1945 roku Wojsk Ochrony Pogranicza w Żytowaniu w ramach 2 Oddziału WOP zostaje zorganizowana 34 strażnica, której komendantami byli chor. Kurowski i ppor. Leon Gruza. W 2002 roku, po różnych reorganizacjach, strażnica weszła w skład GPK Gubin^[7]. W październiku 2010 roku obiekty po byłej strażnicy zostały wystawione na sprzedaż przez Oddział Terenowy Agencji Mienia Wojskowego w Gorzowie Wielkopolskim^[7].

W 1939 roku zamieszkiwało tu 229 osób, w 1988 roku 151, a w 1999 roku 123 osoby^[6].

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 164605
2. Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1654 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7. Brak numerów stron w książce
5. Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 32
6. Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 348
7. Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 349

Bibliografia

• Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. - Zeszyty Gubińskie nr 5 s.32
• Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 348-352. ISBN 978-83-88059-54-4.