Vé (heiligdom)

Een was een soort heiligdom of sacrale omheinde plaats, zoals gebruikt in Noord-Europa voor en tijdens de kerstening. De term komt voor in skaldische poëzie en in plaatsnamen in Scandinavië (uitgezonderd in IJsland), vaak in verband met een Noordse godheid of geografisch punt. De naam van de Noordse godheid refereert aan de praktijk.[1] Andy Orchard is van mening dat een vé een tempel omringde, of dat het gewoon gemarkeerd werd als een open ruimte waar een cultus plaatsvond. Orchard wijst erop dat Tacitus in de eerste eeuw in zijn De origine et situ Germanorum vermeldt dat Germaanse volkeren, anders dan de Romeinen "niet poogden hun goden binnen tempelmuren te houden."[2]

Etymologie

Vé is afgeleid van het Oergermaans woord voor 'heilig', cf. Gotisch weihs (heilig), Oudengels wéoh, wig (godheid), Duits weihen (consecreren, heiligen), eveneens Duits Weihnachten (kerstmis) en Nederlands wijden.

Referenties in de Noordse literatuur

Er wordt onnadrukkelijk verwezen in de Oudnoordse literatuur naar een vé. Zo citeert bijvoorbeeld de Proza Edda een vers uit het Skáldskaparmál van Skúli Þórsteinsson en vermeldt een vé:

Glens beðja veðr gyðju
goðblíð í vé, síðan
ljós kømr gótt, með geislum,
gránserks ofan Mána.[3]
Godverblijde bedgenoot van Glen
stapt naar haar goddelijk heiligdom
met schittering; dan daalt het goede
licht van grijsgeklede maan.[4]

Toponiemen

Odensvi, betekent "Odin's schrijn", en is een van de talloze toponiemen genoemd naar Odin.

Voorbeelden van - komen in toponiemen na de namen van Noordse Asen en asinnen:

Het woord is algemeen als eerste element van samenstellingen: Vébólstaðr "hoeve met een ve"), Védalr ("vallei met een ve"), Véló ("sacrale weide"), Vésetr ("hoeve met een ve"), Véstaðir hoeve met een ve"), Vésteinn ("sacrale steen"), Vévatn ("heilig meer"), Véøy ("heilig eiland").

Noten

  1. Simek (2007:355) en Orchard (1997:173).
  2. Orchard (1997:173–174).
  3. From Finnur Jónsson's edition, here taken from https://web.archive.org/web/20070314044653/http://www.hi.is/~eybjorn/ugm/skindex/skul2.html
  4. Naar Faulkes' vertaling van de Proza Edda, hier over vier regels verdeeld voor het gemak. Snorri Sturluson 1995:93.
  5. Hellquist (1922:93)
  6. The article Härnevi in Nationalencyklopedin.
  7. a b c d e f Hellquist (1922:1116)
  8. Hellquist (1922:519)
  9. Simek (2007:355).
  10. Hellquist (1922:780)
  11. Hellquist (1922:1057)

Literatuur

  • Hellquist, E. (1922): Svensk etymologisk ordbok. C. W. K. Gleerups förlag, Lund.
  • Jones, Prudence, Pennick, Nigel (1997). A History of Pagan Europe. Taylor & Francis. ISBN 0415158044.
  • Jónsson Finnur (1923). Den Oldnorske og Oldislandske Litteraturs Historie. København, G.E.C Gads forlag.
  • Orchard, Andy (1997). Dictionary of Norse Myth and Legend. Orion Publishing Group Cassell. ISBN 0-304-34520-2
  • Simek, Rudolf (2007), vertaald door Angela Hall. Dictionary of Northern Mythology. Boydell & Brewer D.S. ISBN 0859915131
  • Snorri Sturluson (translated by Anthony Faulkes) (1995). Snorri Sturluson: Edda. First published in 1987. Everyman. ISBN 0-460-87616-3.

Zie ook

  • Diagram showing a Vé at Jelling from Jones & Pennick, A History of Pagan Europe, p. 120.

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!