Tweede Kamerverkiezingen 1887

Tweede Kamerverkiezingen 1887
Datum	1 september 1887
Land	Nederland
Te verdelen zetels	86
Opkomst	55,14%
Resultaat
Grootste partij	Liberale Unie
Opvolging verkiezingen
← 1886     1888 →
Portaal    Politiek

De Tweede Kamerverkiezingen 1887 waren algemene Nederlandse verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Zij vonden plaats op 1 september 1887.

Nederland was verdeeld in 43 kiesdistricten, waarin 86 leden van de Tweede Kamer gekozen werden.^[1] Een kiezer bracht evenveel stemmen uit als er afgevaardigden in zijn kiesdistrict gekozen werden. Om gekozen te worden moest een kandidaat minimaal de districtskiesdrempel behalen.^[2]

De verkiezingen werden gehouden voor alle 86 zetels als gevolg van de ontbinding van de Tweede Kamer op 16 augustus 1887 nadat een voorstel tot wijziging van de grondwet in eerste lezing door Tweede Kamer en Eerste Kamer was aangenomen.

In twee kiesdistricten^[3] was een tweede verkiezingsronde benodigd tussen de twee hoogstgeplaatste (niet-direct gekozen) kandidaten uit de eerste ronde vanwege het niet-behalen van de districtskiesdrempel. Deze tweede ronde vond plaats op 14 september 1887.

Uitslag

Opkomst

	1886		1887
	# stemmen	%	# stemmen	%
Kiesgerechtigden	136.237		134.987
Niet opgekomen	33.266	24,42[4]	60.556	44,86[4]
Opkomst	102.971	75,58[4]	74.431	55,14[4]

Verkiezingsuitslag

Partij/groepering[5]	Zetels
	1886	1887	+/−
Liberale Unie	47	47	0
Anti-Revolutionaire Partij	19	20	+1
bahlmannianen	13	12	−1
schaepmannianen	6	7	+1
conservatieven	1	0	−1
totaal	86	86	0

Gekozen leden

Zie Lijst van Tweede Kamerleden 1887-1888 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bij deze verkiezingen werden 83 leden herkozen. De stemmingen voor de overige drie vacatures hadden de volgende resultaten:

• in het kiesdistrict Almelo werd Willem Cremers (schaepmannianen) gekozen in de vacature ontstaan door het aftreden van Jan Corver Hooft (conservatieven) die had aangegeven niet herkiesbaar te zijn;

• in het kiesdistrict Amsterdam werd Arnold Kerdijk (LU) gekozen in de vacature ontstaan door het aftreden van Jan Rutgers van Rozenburg (LU) die had aangegeven niet herkiesbaar te zijn;

• in het kiesdistrict Leiden versloeg Johannes Donner (65,6%, ARP) het aftredende lid Johannes Smeele (49,1%, bahlmannianen).

De zittingsperiode van de Tweede Kamer ging in op 19 september 1887. De zittingstermijn van Tweede Kamerleden bedroeg vier jaar.^[6][7]

Formatie

Zie Kabinet-Heemskerk Azn. voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het kabinet was vóór deze verkiezingen niet afgetreden, omdat het doel van de verkiezingen uitsluitend was de grondwetsherziening in tweede termijn aan een nieuw gekozen parlement voor te leggen. Gezien de uitslag van de verkiezingen kon het conservatief-liberale kabinet-Heemskerk aanblijven.

Bronvermelding

Bronnen

• Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl
• Ron de Jong (1999). Van standspolitiek naar partijloyaliteit. Verkiezingen voor de Tweede Kamer 1848-1887. Verloren, Hilversum. ISBN 90-6550-069-3.
• Ron de Jong, Henk van der Kolk, Gerrit Voerman (2011). Verkiezingen op de kaart 1848-2010. Matrijs, Utrecht. ISBN 978 90 5345 437 4.

Noten

1. Acht enkelvoudige kiesdistricten kozen één lid, in 32 meervoudige kiesdistricten werden twee leden afgevaardigd, in het kiesdistrict Sneek drie, in het kiesdistrict Rotterdam vier en in het kiesdistrict Amsterdam zeven.
2. De districtskiesdrempel werd bepaald door de volgende formule: 50% van het aantal uitgebrachte geldige stemmen, gedeeld door het aantal in het district te verkiezen zetels.
3. Leiden en Winschoten.
4. % van het aantal kiesgerechtigden.
5. In 1887 bestonden nog slechts enkele politieke partijen. Gekozen leden sloten zich gewoonlijk eerst na hun verkiezing aan bij een kamerfactie.
6. Om de twee jaar was de helft van de Kamerleden aftredend.
7. Door de tussentijdse ontbinding van de Tweede Kamer in 1888 traden alle leden af op 27 maart 1888.