Sissa (Wijk bij Duurstede)

Sissa
Algemene gegevens
Opgericht 1844
Opgeheven 1865
Plaats Vlag Wijk bij Duurstede Wijk bij Duurstede
Sportruimte Sociëteitslokaal J.D. van Dijk op De Markt
Sport(en) Schaken
Aantal leden circa 20
Bijzonderheden Herenvereniging
Portaal  Portaalicoon   Sport

Het schaakgenootschap Sissa (1844 – 1865) was een Nederlandse schaakvereniging in Wijk bij Duurstede. De vereniging bezorgde de stad de reputatie van "bakermat van het schaken in de regio".[1]

Geschiedenis

De Nederlandse gemeenschap was in de negentiende eeuw zwaar verzuild en lokale sociale interactie verliep in het algemeen overeenkomstig de sociaaleconomische, culturele en religieuze karakteristieken ter plaatse. In het sociëteitslokaal van J.D. van Dijk aan De Markt van Wijk bij Duurstede ontmoetten en socialiseerden "vrijzinnige en vooral beschaafde heren".[2] Daar werden zaken, politiek en maatschappelijke onderwerpen besproken. In deze societeit was de levensbeschouwing overwegend neutraal. Geloof speelde hier geen noemenswaardige rol, maar familie en relaties des te meer.

Mogelijk door W.J.L. Verbeeks charismatische enthousiasme voor het schaakspel werd het schaken steeds meer het middel om die ontmoetingen met regelmaat te houden. In 1844 richtte Verbeek tezamen met J.L. Banens en C.P. Pels de schaakgenootschap Sissa op. Het schaakgenootschap werd vernoemd naar Sissa, de mythische brahmaan waarvan de oprichters dachten dat hij het schaakspel had uitgevonden.

Het vanaf 1849 uitgegeven schaaktijdschrift Sissa, op zijn beurt vernoemd naar de vereniging, was aanvankelijk als clubblaadje ontwikkeld, maar in de aanloop naar de eerste uitgave werd duidelijk dat dit financieel niet haalbaar zou zijn en is het direct als landelijk schaaktijdschrift uitgegeven. Dit zou overigens ook passen in de visie van W.J.L. Verbeek, die een bloeiende nationale schaakgemeenschap voor ogen had.

Onder aanvoering van Verbeek was het schaakgenootschap Sissa zeer succesvol in correspondentiepartijen met schaakverenigingen elders in het land en bezorgde het Wijk bij Duurstede de reputatie van "bakermat van het schaken in de regio".[1]

De vereniging is waarschijnlijk in 1865 ter ziele gegaan.[3] De sociëteitslokaal waar de leden van Sissa ontmoetten heeft daarna nog tot in de vroege twintigste eeuw dienst gedaan onder de naam "Sociëteit Burgervriendenkring".

In 2006 is schaakvereniging Doredenkers in Wijk bij Duurstede opgericht.[4] Hoewel de naam van deze vereniging een verwijzing is naar de geschiedenis van Wijk bij Duurstede, is er geen historische relatie met schaakgenootschap Sissa uit de negentiende eeuw.

Leden

Leden van Sissa waren vooral heren van de gegoede burgerij en de vooraanstaande plaatselijke regentenelite.

Hoewel Sissa schaakgenootschap gekarakteriseerd wordt als een herenvereniging, is er geen melding dat het exclusief voor heren zou zijn, noch dat nieuwkomers zich op een of andere manier moesten bewijzen. Sterker nog, leden mochten onbeperkt vreemdelingen meebrengen.[5] Hoewel er geen vrouwelijke leden in de registers te zien zijn, schroomde Verbeek, de voorman van het schaken binnen de vereniging, er niet voor ook met dames te schaken.

Onderstaande ledenlijst geeft een indruk van het type leden die de vereniging rijk was:

Lid (geboren-overleden) Sissa Lidmaatschap[5][6] Functies vervuld binnen Sissa Geloof ** Beroep[7] Relaties
W.J.L. Verbeek (1820-1888) 1842*- Oprichter, Commissaris (1849-50) RK Huisarts
J.L. Banens (1782-1852) 1842*-1852 Oprichter RK Rijksontvanger
C.P. Pels

(1810-1891)

1842*- Oprichter RK Wijnhandelaar, raadslid (1851 [sic.]-1873), burgemeester (1848-1854)
J.J.A. Verbeek (1815-?) 1843- RK Apotheker; raadslid (1851-1855), wethouder (1873) Broer van W.J.L Verbeek; gehuwd met B.C.M. Banens
W.F. Stramrood (1817-?) 1843- Directeur (1849-50) NH Boekhandelaar/uitgever Uitgever van W.J.L. Verbeeks publicaties tot 1859.
J.Heijmeriks (1814-?) 1843- RK Loodgieter Broer van de vrouw van W.J.L. Verbeek
J.A. Muller (1795-?) 1843- NH Arts gehuwd met een schoonzuster van notaris en burgemeester H.J. van Marienhoff
N.W. van Doesburgh (1817-1854) 1844-1854 Notarisklerk. raadslid en wethouder Neef en beoogd opvolger van H.J. van Marienhoff.
J.G. Hijmans 1844- Voorzitter (1852) JO Wethouder (1873)
G. Philipsen 1845- Voorzitter (1851)
G.H. Derksen 1846- Buitengewoon lid Uit Cothen
Jh. Jan Carel Wendel Strick van Linschoten (1790-1850) 1848- Secretaris (1852)
M.F.A. Banens 1849-1851 Familie (broer?) van J.L. Banens. Eindigde lidmaatschap door verhuizing naar elders.
L. Roelofsz 1849- Buitengewoon lid Uit Ravenswaaij
J.A.Muller 1849- Raadslid (1873)
B.G. van Heijst 1852-[8] Raadslid (1873)
B.G.J. Blancke 1858/61-?[9] Manufacturier
C.N. Oliphant (1781-1867) 1860?- Honorair lid WH Apotheker Woonde in Leiden
J.G. Andriessen 1860?- Boekhandelaar/uitgever Uitgever van W.J.L. Verbeeks publicaties in 1860-1866
B.W. Duetz 1862?- Raadslid?, Belastings-ambtenaar, ondernemer? Speelde meerdere partijen met W.J.L. Verbeek, begin jaren 1860.
A.E. Croockewit ? Schrijver? Speelde meerdere partijen met W.J.L. Verbeek, maar mogelijk nadat de vereniging al weg was.
P.A. d’Artillact Brill ?? Belastingsambtenaar Intekenaar voor het nieuw reglement in 1848[10]
J.H. Grivel ?? Kruidenier Intekenaar voor het nieuw reglement in 1848[10]
S.W. van Rouendal ?? Intekenaar voor het nieuw reglement in 1848[10]
H.J. van Mariënhoff (1792-1869) Geen lid Burgemeester (1826-1849), raadslid (1824-1855) Geen lid, maar toonde belangstelling voor het spel. Intekenaar voor het nieuw reglement in 1848[10]
Toelichting:

* De vereniging bestond officieel vanaf 1884, maar de drie grondleggers kwamen al sinds 1842 periodiek bij elkander.

** RK = Rooms-katholiek; NH = Nederlands Hervormd; WH=Waals-Hervormd; JO = Joods

Varia

Sissa is een populaire naam voor verenigingen in de schaakwereld. In het negentiende-eeuwse Nederlandse schaakwereld alleen al waren er ten minste vier schaakverenigingen met deze naam:

Sissa genaamde schaakverenigingen in Nederland
Plaats Naam Jaren
Wijk bij Duurstede Schaakgezelschap Sissa 1844-1867
Leiden Sissa[11] 1857-1857
Den Haag Sissa[12] 1879-1879
Leiden Sissa[13] 1887-1900
Groningen Schaakclub J.S.V. Sissa[14] 1936-actief
Oirschot Schaakclub Sissa Oirschot[15] 1973-actief
Luykgestel S.V. Sissa Luykgestel[16] 1976-actief

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!