Jacob Mattheus de Kempenaer (Amsterdam, 6 juli 1793 – Arnhem, 12 februari 1870) was een Arnhemse jurist en politicus. Hij studeerde in Leiden (promotie 1816), was rijksadvocaat te Arnhem, voorzitter van de Raad van Koophandel en lid van de raad van Arnhem en lid van de Provinciale Staten van Gelderland.
Hij kon bij binnenkomst in de Tweede Kamer gerekend worden tot de liberalen en behoorde in 1844 tot de Negenmannen die het initiatief namen tot Grondwetsherziening. De Kempenaer maakte in 1848 deel uit van de Grondwetscommissie-Thorbecke en speelde als minister van Binnenlandse Zaken een belangrijke rol bij het tot stand komen van de herziening van de Grondwet. Hij belandde nadien in conservatiever vaarwater en kwam als Tweede Kamerlid tegenover Thorbecke te staan.
De Kempenaer trouwde te Haarlem op 19 augustus 1818 met Arnoldina Jacoba Gerlings (1796-1871). Zij kregen drie zonen en drie dochters.
Sebastiaan Hendrik Anemaet · Edmond Willem van Dam van Isselt · Schelto van Heemstra · Jacobus Mattheüs de Kempenaer · Lodewijk Caspar Luzac · Jacob Hendrik van Rechteren van Appeltern · Lambertus Dominicus Storm · Johan Rudolph Thorbecke · Berend Wichers
Schimmelpenninck · De Kempenaer · Thorbecke · Van Hall · Van der Brugghen · Rochussen · Van Zuylen van Nijevelt · Van Heemstra · Fransen van de Putte · Van Zuylen van Nijevelt · Van Bosse · De Vries · J. Heemskerk · Kappeyne van de Coppello · Van Lynden van Sandenburg · Mackay · Van Tienhoven · Roëll · Pierson · Kuyper · De Meester · T. Heemskerk · Cort van der Linden · Ruijs de Beerenbrouck · Colijn · De Geer · Gerbrandy · Schermerhorn · Beel · Drees · De Quay · Marijnen · Cals · Zijlstra · De Jong · Biesheuvel · Den Uyl · Van Agt · Lubbers · Kok · Balkenende · Rutte · Schoof