Hemelveerdegem

Hemelveerdegem

Deelgemeente in België
Situering
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Gemeente	Lierde
Fusie	1977
Coördinaten	50° 48′ NB, 3° 51′ OL
Algemeen
Oppervlakte	2,80 km²
Inwoners (1/1/2020)	397 (142 inw./km²)
Overig
Postcode	9571
NIS-code	45063(B)
Detailkaart
Foto's
Dorpskern en kerk
Portaal    België

Hemelveerdegem is een dorp in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen en een deelgemeente van Lierde, het was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1977. Hemelveerdegem ligt in de Vlaamse Ardennen. Lokaal spreekt men ook van Sint-Jans-Hemelveerdegem of Sint-Jans, naar de patroonheilige van de parochie.

Geschiedenis

De oudste vermelding van Hemelveerdegem dateert waarschijnlijk uit 963, toen het dorp als Ermfredeghe bekendstond. De naam is afgeleid van "Ermenfrid", het suffix "inga" en "heem", dus de woonplaats van de clan van Ermenfrid. Vermeldingen van de kerk gaan al terug tot de 11de eeuw. De altaarrechten van de kerk werden in 1108 aan de benedictijnenabdij van Geraardsbergen geschonken door de bisschop van Kamerijk.

In de 13de eeuw werd de familie Van Hemelveerdegem, waaraan de heerlijkheid waarschijnlijk toebehoorde, vermeld. In de late middeleeuwen was het gebied van de familie Van Massemen. In de volgende eeuwen behoorde het dorp soms tot het Land van Boelare en soms tot het Land van Aalst.

Bezienswaardigheden

• De Sint-Jan-Baptistkerk is beschermd als monument en heeft een befaamd retabel (erkend als Vlaams Topstuk) gemaakt omstreeks 1520^[1].
• De dorpskom is beschermd als dorpsgezicht sinds 1981.
• Den dikken van Sesjans - Beeldhouwwerk van Jan Desmarets.

Natuur en landschap

Hemelveerdegem ligt aan de noodrand van de Vlaamse Ardennen. De hoogte bedraagt 48-60 meter. De bodem is zandlemig. Ten zuiden van Hemelveerdegem stroomt de Larebeek in oostelijke richting om uiteindelijk in de Dender uit te komen. Oostelijk vindt men daar ook het natuurgebied Moenebroek.

Demografische ontwikkeling

• Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Burgemeesters

• 1796?-1807: Judocus (Josse) d'Herde^[2][3][4]
• 1807-1851: Pieter-Jahannes (Pierre-Jean) Spitaels^[5]
• 1852-1857: J.B Moreels^[6][7]
• 1858-1858: ?^[8]
• 1859-1891?: K. Lod. Matthys^[9][10]
• 1894?-1896: P. De Mey^[11][12]
• 1897-1922?: Jean-Baptiste Keppens^[13][14]
• 19??-1947?: R. Morreels^[15]
• 1965?-1976: Gilbert Morreels^[16][17]
• 1977-nu: Geen Burgemeesters meer (Hemelveerdegem werd deelgemeente)

Toerisme

Door Hemelveerdegem loopt onder meer de fietsroute Denderende steden.

Afbeeldingen

• 
  Dorpskern
• 
  Salomés dans uit het retabel

Nabijgelegen kernen

Sint-Martens-Lierde, Deftinge, Ophasselt, Sint-Maria-Lierde

Referenties

1. Vlaamse Meesters in situ
2. (fr) Almanach des autorités constituées du département de l'Escaut, pour l'an V de la République française; précédé d'un coup-d'oeil sur l'administration de la ci-devant Belgique, depuis la seconde entrée des armées républicaines. chez A. B. Steven (1796). Gearchiveerd op 25 juli 2023.
3. Nieuwen utilen almanach en wegwyzer der stad Gend, in 't bezonder, en van het Departement der Schelde in het algemeyn .... Vander Schueren (1806). Gearchiveerd op 25 juli 2023.
4. "Judocus d'Herde" - Google zoeken. www.google.com. Geraadpleegd op 31 oktober 2021.
5. Burgemeesterdynastieën in Geraardsbergen. Dl. 1. Gearchiveerd op 29 november 2021.
6. (fr) Belgique (1852). Moniteur belge: journal officiel. 1852,1/6. Gearchiveerd op 25 juli 2023.
7. Wegwyzer der stad Gent en der provincie Oost-Vlaenderen. Vanderhaeghen (1857). Gearchiveerd op 25 juli 2023.
8. Wegwijzer der stad Gent en der provincie Oost-Vlaanderen .... By Philippe Gimblet (1858). Gearchiveerd op 25 juli 2023.
9. Wegwyzer der stad Gent en der provincie Oost-Vlaenderen. Vanderhaeghen (1859). Gearchiveerd op 25 juli 2023.
10. Dubbele wegwijzer der stad Gent en der provincie Oost-Vlaanderen (1891).
11. Dubbele wegwyzer der stad Gent en der provincie Oost-Vlaenderen. Vanderhaeghen (1894).
12. Dubbele wegwyzer der stad Gent en der provincie Oost-Vlaenderen. Vanderhaeghen. Gearchiveerd op 25 juli 2023.
13. Wegwijzer der stad Gent en der provincie Oost-Vlaanderen .... By Philippe Gimblet (1897). Gearchiveerd op 25 juli 2023.
14. (fr) Belgium (1922). Moniteur belge. Journal officiel. Staatsblad. Gearchiveerd op 25 juli 2023.
15. Belgium (1947). Belgisch staatsblad. Gearchiveerd op 25 juli 2023.
16. (fr) Belgium (1965). Belgisch staatsblad. Gearchiveerd op 25 juli 2023.
17. http://www.hetlandvanaalst.be/wordpress/wp-content/uploads/2021/04/HLVA_2021_1_website.pdf. Gearchiveerd op 4 juli 2022.

Mediabestanden

Zie de categorie Hemelveerdegem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.