BoerBurgerBeweging

BoerBurgerBeweging
Personen
Partijvoorzitter	Erik Stegink
Partijleider	Caroline van der Plas
Fractie­leider in de Tweede Kamer	Caroline van der Plas
Fractie­leider in de Eerste Kamer	Ilona Lagas
Delegatie­leider in het Europees Parlement	Sander Smit
Zetels
Tweede Kamer	7 / 150
Eerste Kamer	16 / 75
Europees Parlement	2 / 31
Provinciale Staten	131 / 572
Gemeenteraden	0 / 8.512 (0 zetels; 54 steun)
Waterschappen	120 / 602
Geschiedenis
Opgericht	1 november 2019[1]
Algemene gegevens
Actief in	Nederland
Aantal leden	13.426 (1 januari 2024)[2]
Ideologie	Sociaal-conservatisme Agrarisme[3] Regionalisme[4] Populisme Euroscepsis
Kleuren	​ Groen
Jongeren­organisatie	BBB Jong
Europese fractie	EVP
Website	boerburgerbeweging.nl
Portaal    Politiek Nederland

De BoerBurgerBeweging (BBB) is een Nederlandse politieke partij met een sociaal-conservatieve signatuur, opgericht in 2019. Doelstelling van de vereniging is op een vernieuwende wijze het contact tussen boeren en burgers te herstellen, wederzijds begrip kweken en de verbinding tussen het buitengebied en de burger versterken.^[5][6] Kernwoorden uit de eerste verkiezingscampagnes waren “gezond verstand”, “doe maar gewoon” en "noaberschap".^[7]

Ontstaan

De partij is ontstaan vanuit de BoerBurgerTweet, gestart in 2015 en opgebouwd door Caroline van der Plas als chefredacteur bij Agrio Uitgeverij. Daarin deelde elke week een boer of tuinder op socialemediakanalen wat er gebeurde op het bedrijf.^[8][9] Doel was de burger meer kennis te geven over de herkomst van ons voedsel en om meer maatschappelijk draagvlak te creëren voor de Nederlandse land- en tuinbouw.^[10]

Oprichting van de BoerBurgerBeweging was een initiatief in 2018 van Van der Plas, samen met Wim Groot Koerkamp (boerenzoon, communicatiedeskundige), Henk Vermeer (agrarisch bedrijfskundige, lokaal politicus) en Marc Strijker (direct-marketeer), op dat moment alle drie betrokken bij het op de agrarische sector gerichte marketingbureau ReMarkAble communicatie.^[11][12][13] Als politieke partij werd een vereniging met dezelfde naam opgericht op 1 november 2019, kort na de start van boerenprotesten tegen de door de regering (kabinet-Rutte III) voorgenomen maatregelen vanwege de stikstofcrisis.^[14][15] Bestuursleden waren Van der Plas, Groot Koerkamp, Vermeer en Femke Wiersma.

Eerste verkiezingen

Tweede Kamer 2021

BBB deed in 2021 mee aan de Tweede Kamerverkiezingen met Van der Plas als lijsttrekker en 25 andere kandidaten, voor bijna de helft afkomstig uit de agrarische sector.^[5][16] De partij haalde 104.319 stemmen (1,0%), ruim voldoende voor één zetel in de Tweede Kamer. BBB scoorde het beste in agrarische regio's, met als zwaartepunten Twente (Tubbergen met 6,7%), Salland (Raalte met 6,4%) en de Achterhoek, waar in Berkelland 8% van de stemmen werd gehaald en in Oost Gelre 6,7% van de stemmen.^[17][18]

Gemeenteraad 2022

Omwille van praktische redenen besloot BBB niet zelfstandig deel te nemen aan de gemeenteraadsverkiezingen in 2022, ook wilde ze lokale partijen niet voor de voeten lopen. Lokale partijen die het verkiezingsprogramma van BBB onderschreven, konden zich wel aanmelden als bondgenoot. Deze BBBondgenoten konden gebruik maken van faciliteiten van BBB en onder het BBB-logo optreden, gecombineerd met de naam van de gemeente. In ruil hiervoor moesten eventueel verkozen raadsleden lid worden van BBB.^[19][20] BBBondgenoten wonnen in totaal 49 raadszetels in 20 gemeenten. In Midden-Drenthe en Westerkwartier werd BBBondgenoten de grootste partij.^[21]

Provinciale Staten en waterschappen 2023

BBB deed in maart 2023 mee aan de verkiezingen voor de Provinciale Staten en de waterschappen.^[22] Bij de Provinciale Statenverkiezingen behaalde de partij verrassend in alle provincies de meeste stemmen.^[23] De grootste winst werd behaald in de provincies Drenthe (33,4%) en Overijssel (31,5%).^[24][25] Ook in 13 van de 21 waterschappen werd BBB de grootste partij. De fractie in Friesland werd later door de hoofdredacteur van Omrop Fryslân als "heel erg open" beschreven.^[26]

Eerste Kamer 2023

Bij de verkiezing voor de Eerste Kamer, die door Provinciale Staten wordt gehouden, kwam BBB als nieuwe partij de Eerste Kamer binnen met 16 zetels (15 volle zetels en 1 restzetel), van het totaal aantal zetels in deze Kamer van 75. Daarmee werd ze in deze volksvertegenwoordiging direct de grootste partij.^[27]

Tweede Kamer 2023

Op 1 september 2023 - in het zicht van de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 - verlieten drie zittende Tweede Kamerleden hun fracties en sloten zich aan bij de BBB-fractie. Dat waren Nicki Pouw-Verweij, Derk Jan Eppink (beiden JA21) en Lilian Helder (PVV), waardoor de fractie in de Tweede Kamer verviervoudigde. Op diezelfde dag maakte de partij bekend, dat voormalig staatssecretaris Mona Keijzer (CDA) zich bij de partij had aangesloten en haar premierskandidaat is.^[28] Op 25 oktober liet Jasper Rekers weten, nummer 13 op de kandidatenlijst, dat hij zijn zetel, mocht hij verkozen worden, niet in zou nemen. Journalisten hadden aan het licht gebracht dat hij achter een anoniem Twitteraccount zat waar tijdens de coronacrisis grensoverschrijdend gescheld op politici, wetenschappers en journalisten van was uitgegaan.^[29] Dat was niet gemeld bij de partij.^[30] Van der Plas pleit voor een nettere omgang van politici met elkaar en stelt dat harde verwijten op de persoon het vertrouwen in de politiek niet verbeteren.^[7]

Bij de Tweede Kamerverkiezingen 2023 wist BBB zeven zetels in de Tweede Kamer te halen, een winst van drie. Van der Plas kreeg 79,81% van de BBB-stemmen (387.494 stemmen) en Keijzer 8,86% (43.005 stemmen).^[31] Verdere kandidaten die gekozen werden waren Gijs Tuinman (5.834 stemmen), Henk Vermeer (2.526), Lilian Helder (4.518), Cor Pierik (2.181) en Claudia van Zanten (1.760). Pouw-Verweij stond nummer 9 op de kandidatenlijst en behaalde 2.469 stemmen, maar dat was te weinig om te worden gekozen, Eppink was kandidaat nummer 25 en viel eveneens buiten de boot. Beiden namen op 5 december 2023 afscheid van het parlement.

Europees Parlement 2024

BBB deed in 2024 voor het eerst mee met de Europese verkiezingen, waarbij beleidsmedewerker Sander Smit lijsttrekker was voor de partij.^[32] De partij kwam met twee zetels het Europarlement binnen, en sloot zich aan bij de fractie van de Europese Volkspartij (christendemocraten), waar ook het CDA en NSC deel van uitmaken.

Standpunten

Spandoek van BBB in Gaag (Maasland) (2021)

Volgens het Kieskompas van de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 is BBB even rechts als PVV en even conservatief als SGP.

BBB streeft na de belangen van burgers, plattelandbewoners, de agrarische sector, de visserij, tuinderij en jagers te vertegenwoordigen.^[33] De partij wil ruimte geven aan de politiek in en betreffende landelijke gebieden in Nederland, omdat de landelijke politiek "niet in staat is gebleken om een duurzame en langjarige visie te maken op de ontwikkeling en het behoud van het platteland, met al zijn unieke kenmerken, tradities, levenswijze en cultuurlandschap".^[34] De partij wil "een halt toe roepen aan de uitverkoop van ons platteland".^[35] Daarnaast wil de partij de kloof tussen stad en platteland verkleinen, het vertrouwen van de burgers in de overheid herstellen en de kansenongelijkheid bestrijden.^[36]

Plattelandsgemeenten zouden niet gedwongen mogen worden te fuseren en zouden gratis openbaar vervoer moeten krijgen. Basisscholen moesten behouden blijven zolang die meer dan 40 leerlingen hadden, en er zou ook meer geld voor politie op het platteland moeten komen.^[34] De Eerste Kamer zou door gemeenteraden moeten worden verkozen.

In het verkiezingsprogramma Gezond Verstand voor een Gezond Platteland voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 werden de standpunten van BBB opgesomd aan de hand van acht pijlers: bodem, planten, dieren, boeren, burgers, economie, onderwijs, maatschappij.^[35]

BBB is tegenstander van de bouw van nieuwe windmolens, voorstander van kernenergie en vindt de huidige klimaatdoelen te vergaand. Ze staat kritisch tegenover de Europese Unie als superstaat maar streeft niet na uit te treden. Ze pleit voor een herwaardering van de maakindustrie om de afhankelijkheid van China te verminderen.^[7]

BBB stelt dat het doorrekenen van verkiezingsprogramma's bij verkiezingen niet op de voorgrond zou moeten staan staat, volgens de partij moeten de verkiezingen gaan over ideeën en zijn beperkingen die de kosten meebrengen vaak het einde van een discussie.^[37]

BBB is voorstander van militaire en financiële ondersteuning van Oekraïne in de oorlog die Rusland ontketende, deels omdat het land een grote voedselproducent is maar vooral, in eigen woorden: "opgeven betekent Rusland aan de grens van meerdere bondgenoten en verhoogt juist de kans op een direct conflict tussen de NAVO en Rusland."^[38]

Volksvertegenwoordiging

Tweede Kamer

Zie ook: alle (voormalige) Tweede Kamerleden voor BBB.

Jaar	Lijsttrekker	Kandidatenlijst	Aantal stemmen	% van de stemmen	Zetels	Kabinetsdeelname
2021	Caroline van der Plas	Kandidatenlijst	104.319	1,00%	1 / 150	–
2023		Kandidatenlijst	485.551	4,65%	7 / 150	Schoof

Eerste Kamer

Zie ook: alle (voormalige) Eerste Kamerleden voor BBB.

Jaar	Lijsttrekker	Kandidatenlijst	Aantal stemmen[39]	% van de stemmen[40]	Zetels
2023	Ilona Lagas	Kandidatenlijst	36.976	20,66%	16 / 75

Europees Parlement

Zie ook: alle (voormalige) Europarlementariërs voor BBB.

Jaar	Lijsttrekker	Kandidatenlijst	Aantal stemmen	% van de stemmen	Zetels
2024	Sander Smit	Kandidatenlijst	336.953	5,41%	2 / 31

Provinciale Staten

Tijdens de Provinciale Statenverkiezingen in 2023 won BBB 137 zetels in de provincies. De partij behaalde zelfs in elke provincie de meeste stemmen. In tien van de twaalf provincies trad BBB uiteindelijk toe tot het college van Gedeputeerde Staten (19 gedeputeerden), dit gebeurde alleen in Utrecht en Noord-Brabant niet. In al deze colleges is BBB verantwoordelijk voor de portefeuille landbouw of stikstof.^[41]

Provincie	Zetels 2023
Groningen (provincie) Groningen	12 / 43
Friesland Friesland	14 / 43
Drenthe Drenthe	17 / 43
Overijssel Overijssel	17 / 47
Flevoland Flevoland	10 / 41
Gelderland Gelderland	14 / 55
Utrecht (provincie) Utrecht	7 / 49
Noord-Holland Noord-Holland	8 / 55
Zuid-Holland Zuid-Holland	8 / 55
Zeeland Zeeland	9 / 39
Noord-Brabant Noord-Brabant	11 / 55
Limburg Limburg	10 / 47
Nederland	137 / 572

Gemeenten

BBB is niet zelfstandig vertegenwoordigd in gemeenteraden, maar werkt met BBBondgenoten. Partijen kunnen zich als BBBondgenoot aanmelden als zij onder andere het nationale verkiezingsprogramma onderschrijven. Anno 2024 zijn er ongeveer twintig lokale partijen die op deze manier gelieerd zijn aan BBB.

Waterschappen

Sinds de waterschapsverkiezingen 2023 is BBB vertegenwoordigd in alle 21 waterschappen van Nederland, waarbij de partij in dertien waterschappen de grootste partij werd. Het zeteltal in de waterschappen varieert van drie tot negen zetels. De partij behaalde landelijk 118 van de 518 te verkiezen zetels.

Partijbestuur

Caroline van der Plas, tussen 2019 en 2021 partijvoorzitter (2021)

Het partijbestuur bestaat anno 2023 uit zes personen:^[42]

• Erik Stegink, voorzitter
• Jan Brok, vicevoorzitter
• Elly van Wijk, secretaris
• Annemieke Tromp, penningmeester
• Wim Jaspers, bestuurslid
• Ad Baltus, bestuurslid

Aantal leden

Leden BBB^[43]

Jaar	Aantal
2021	241
2022	2.376
2023	10.874
2024	13.426

Zie ook

• BoerBurgerBelangen - Vlaamse/Belgische partij geïnspireerd op BoerBurgerBeweging
• Boerenpartij (Nederland) - een eerdere partij die opkwam voor boerenbelangen, tussen 1959-1981
• Plattelandersbond - een voormalige politieke partij, opgericht 1917
• Sicco Mansholt - politicus, voormalig boer, grondlegger Europees agrarisch subsidiebeleid

Externe links

• Officiële website
• BBB op www.rug.nl

Bronnen, noten en/of referenties

1. Partijgeschiedenis van de BBB bij het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen, geraadpleegd op 20 maart 2023.
2. Ledentallen Nederlandse politieke partijen per 1 januari 2024, Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen, 28 februari 2024.
3. Missie, boerburgerbeweging.nl, zonder datum
4. Van der Plas (BBB): Meer macht voor de regio en minder witteboordenoverheid, nos.nl (4 september 2023). Geraadpleegd op 4 september 2023.
5. BoerBurgerBeweging (BBB) - Partijgeschiedenis. rug.nl. Rijksuniversiteit Groningen - Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (3 augustus 2021). Geraadpleegd op 24 februari 2024.
6. Handelsregister, Vereniging BoerBurgerBeweging, KVK-nummer: 76271072
7. Van der Plas (BBB): meer macht voor de regio en minder 'witteboordenoverheid'. nos.nl (4 september 2023). Geraadpleegd op 26 februari 2024.
8. Aankondiging van Caroline van der Plas als chefredacteur van Pig Business en Pluimveeweb bij Agrio Uitgeverij: Boeren twitteren collectief vanaf het erf: boerburgertweet
9. Sandra Wilgenhof, Succesvol platform BoerBurgerTweet krijgt volledige metamorfose. Vee-en-Gewas.nl. Agrio Uitgeverij (1 juni 2021). Geraadpleegd op 24 februari 2024.
10. Fenneke Wiepkema, Boerburgertweet viert jubileum met het Boer Burger Boek. Melkvee.nl. Agrario Uitgeverij (17 augustus 2016). Geraadpleegd op 24 februari 2024.
11. Niek Megens, Paolo Laconi, "BBB-oprichter wilde al in 2010 plattelandspartij starten: ‘Plan in ijskast beland’", ad.nl, DPG Media, 24-03-2023.
12. ReMarkAble maakt opmerkelijke BoerBurgerBeweging | ReMarkAble communicatie (19 augustus 2019). Geraadpleegd op 17 maart 2023.
13. Robert Ellenkamp, Poll: De BoerBurgerBeweging moet de Tweede Kamer in. Pluimveeweb.nl. Agrio Uitgeverij B.V. (19 augustus 2019). Geraadpleegd op 24 februari 2024.
14. Missie | BBB. boerburgerbeweging.nl (2 mei 2022). Gearchiveerd op 19 maart 2023. Geraadpleegd op 18 maart 2023.
15. BoerBurgerBeweging (BBB). www.parlement.com. Gearchiveerd op 19 maart 2023. Geraadpleegd op 18 maart 2023.
16. BoerBurgerBeweging en de Tweede Kamerverkiezingen, parlement.com
17. Uitslag Tweede Kamerverkiezingen. Verkiezingensite.nl. Gearchiveerd op 22 maart 2021. Geraadpleegd op 23 maart 2021.
18. Verkiezingsuitslagen voor de BBB - Boer Burger Beweging (bijgewerkt 2024!). AlleCijfers.nl (30 januari 2024). Geraadpleegd op 24 februari 2024.
19. BBBondgenoten leggen verbinding tussen lokale en landelijke politiek. BoerBurgerBeweging. Gearchiveerd op 29 december 2021. Geraadpleegd op 28 december 2021.
20. Zie de website boerburgerbondgenoot voor een overzicht van betrokken lokale partijen.
21. Uitslag Gemeenteraadsverkiezingen 2022. Verkiezingensite.nl. Geraadpleegd op 20 maart 2022.
22. Notulen algemene ledenvergadering 11 juni 2022. BoerBurgerBeweging. Gearchiveerd op 16 maart 2023. Geraadpleegd op 16 maart 2023.
23. BBB nu in alle provincies de grootste partij geworden. nos.nl (17 maart 2023). Gearchiveerd op 17 maart 2023. Geraadpleegd op 17 maart 2023.
24. Proces-verbaal uitslag verkiezing Provinciale Staten Drenthe 2023 (pdf). kiesraad.nl (27 maart 2023). Geraadpleegd op 14 juni 2023.
25. Proces-verbaal uitslag verkiezing Provinciale Staten Overijssel 2023 (pdf). kiesraad.nl (27 maart 2023). Geraadpleegd op 14 juni 2023.
26. Documentaire over Caroline van der Plas: ‘Dit is heel rauw’. NPO Radio 1. KRO-NCRV. Geraadpleegd op 24 februari 2024.
27. Kiesraad, Uitslag Eerste Kamerverkiezing 2023 - Nieuwsbericht - Kiesraad.nl. www.kiesraad.nl (1 juni 2023). Geraadpleegd op 24 februari 2024.
28. BBB schuift Mona Keijzer naar voren als premierskandidaat. nos.nl (1 september 2023). Geraadpleegd op 1 september 2023.
29. Het ging onder andere om vergelijkingen met nazi-kopstukken en oproepen tot opstand.
30. "BBB-kandidaat trekt zich terug om anonieme nazi-tweets aan politici", Het Parool, 2023-25-10. Geraadpleegd op 11 februari 2023.
31. Verkiezingsuitslagen - Tweede Kamer 2023. www.verkiezingsuitslagen.nl. Kiesraad. Geraadpleegd op 24 februari 2024.
32. BBB presenteert een veelbelovende concept-kandidatenlijst voor Europese Verkiezingen | BBB. boerburgerbeweging.nl (16 februari 2024). Geraadpleegd op 26 februari 2024.
33. Verkiezingsprogramma Algemeen, Versie: 15-02-21, boerburgerbeweging.nl, geraadpleegd op 17 maart 2023: "Ons land staat wereldwijd bekend om dit unieke landschap. Wij zijn daar trots op en willen graag dat dit unieke landschap ook voor de volgende generaties blijft behouden. Om dit te kunnen behouden is het bestaansrecht van onze voedsel- en bloemenmakers; de boeren, de tuinders, de vissers en de jagers essentieel."
34. Verkiezingsprogramma BoerBurgerBeweging (2021). dnpprepo.ub.rug.nl (2021). Geraadpleegd op 26 februari 2024.
35. Gezond Verstand voor een Gezond Platteland. BoerBurgerBeweging (15 februari 2020). Gearchiveerd op 12 januari 2022. Geraadpleegd op 4 januari 2021.
36. Van der Plas (BBB): Meer macht voor de regio en minder witteboordenoverheid, nos.nl (4 september 2023). Geraadpleegd op 4 september 2023.
37. De Winther, Wouter, "Van der Plas waarschuwt voor Omtzigt: ’Echt D66-taal’", De Telegraaf, 28 oktober 2023. Geraadpleegd op 2 november 2023.
38. Een jaar oorlog in Oekraïne; vrijheid en veiligheid waarderen betekent voedsel waarderen | BBB. boerburgerbeweging.nl (5 maart 2023). Geraadpleegd op 26 februari 2024.
39. Gewogen stemmen na toepassing van de stemwaardefactor.
40. Percentage na toepassing van de stemwaardefactor.
41. De machtsgreep van BBB zit vol risico’s. Trouw (21 juli 2023). Geraadpleegd op 24 juli 2023.
42. Bestuur | BBB. boerburgerbeweging.nl. Vereniging BoerBurgerBeweging (2 mei 2022). Geraadpleegd op 24 februari 2024.
43. Ledentallen. Rijksuniversiteit Groningen (23 augustus 2022). Geraadpleegd op 25 maart 2023.