Woonst (hoochdüütsch: Wohnste) is de nöördlichste Gemeen vun de Samtgemeen Zittens in’n neddersassischen Landkreis Rodenborg (Wümm). Se hett 778 Inwahners (Stand 31. Dezember 2023). De Gemeen ümfaat de beiden Oortsdelen Groot Woonst un Lütt Woonst. In’n privaten as ok sonst warrt in de Gemeen vör allen platt snackt.
Geografie
De Gemeen Woonst besteiht ut de beiden Hopendörpen Lütt un Groot Woonst un de tohüürige Feldmark, de in’n Süüden un Süüdwesten dat Woonster Möhlenmoor mit inslutt. Lütt Woonst liggt wieter in’n Oosten an den Lütten Beek Ramm, de na Süüden hen dör Ramshuus , wat to de Gemeen Vierden höört, un wieter na Zittens löpt, wo de Ramm denn in de Oost inmünnen deit.
As nöördlichst Gemeen vun’n de Samtgemeen grenzt an dree Sieten de Landkreis Stood an dat Rebeet: In’n Noordwesten liggt de Gemeen Ohlers, in’n Oosten un Noordoosten de Gemeen Sounsiek. Woonst hett bit 1932 to’n Kreis Zeven höört, de dorna in’n Landkreis Bremervöör opgahn is. De Kreis Bremervöör ist denn an’n 1. August 1977 mit den Kreis Rodenborg (Wümm) to den hüütigen Kreis Rodenborg (Wümm) tohopenleggt worrn.
Vun de Landschap her höört Woonst to de Harsfelder Geest, wat en Ünnerrebeet vun de Zevener Geest is, de ut sandig un lehmige Aflagern vun Gletschers ut de Iestiet (Schuuvmergel) as sachte Bultenlandschap formt worrn is. Woonst is bestimmt dör de Bueree, aver ok enkelte Ladens un gröttere Gewarfbedrieven hebbt sik dallaten.[1]
Geologie
En Översicht över de Geologie un Entstahn vun dat Rebeet vun’n helen Landkreis is in den Artikel Landkreis Rodenborg (Wümm) beschreven un kann dor naleest waarn.
Historie
Kriegerdenkmaal op’n Karkhoff„Arps Huus“ in Lütt WoonstOlen Slauchtoorn („Sprüttenhuus“) in Groot Woonst
De eerste Oorkunnen, de vun dat Dörp Wodensete bericht stammt ut dat Johr 1258. Dat is en Oorkunnen över den Karkenteihnt vun en Hermann Schucke un weer utstellt vun’n Bischop vun Veern. En wieter Oorkunnen vun’n Veerner Bischop is ut dat Johr 1263, wo binnen de Oort Wodensethe nöömt warrt. Vun dat 14. Johrhunnert an is de Naam Wodenstede överlievert. Ok wenn dat ümstreden is, warrt aver vermodt, dat de Woortstamm „Wod-“ vun den germanschen Gott Wodan afleidt is. Wenn dat so stimmt, müss dat Woonst al geven hebben, bevör dat Christendom verbredt weer, also tomindst vör 814. Wodan weer de hööchste Gott vun de Langobarden, vun de man weet, dat se fröher nöördlich un ööstlich vun Woonst leevt un siedelt hebbt. De Naam düüdt an, dat se villicht bit in dat Woonster Rebeet kamen sünd.
Vun enkelten Resten in de Noordheid afsehen sünd de Langobarden af 150 n Chr. na Süüden wegtogen un hebbt sik in Italien ansiedelt. Dat fre’e Land is denn vun de Sassen besiedelt worrn, de wohrschienlich över de Oost un de Nevenströöm in dat leddige Land vördrungen sünd. De Karn vun’t Siedeln warrt na dat Weten, dat vun Utgraven wunnen worrn is, twüschen Lütt Meckels un Zittens vermodt. Vun dor ut, so glöövt de Wetenschopplers, sünd villicht in’t Fröhmiddelöller de Öörd Vierden un Ippens grünnt worrn. Vun wegen den Snitt un de Grött vun de Woonster Feldmark künn dat angahn, dat Woonst öller is. Seker is aver blots, dat dat den Oort al en längere Tiet vör 1258 geven hebben mutt un wohrschienlich al vör 800 vun de Langobarden oder de Sassen grünnt worrn is.
Woonst hett in de vörchristlichen Tiet to’n Sturmigo tellt, wovun de Hööftoort Veern weer. Nadem de Sassenstamm innahmen weer, sett 814 de Missioneeren in. De ne’en Karkspelen sünd dorbi all na de olen Börden inricht worrn. Dorna harr Woonst to dat Karkspeel Zittens toordent warrn müsst. Olle Oorkunnen seggt aver, dat tominnst Lütt Woonst in’t Hoochmiddelöller to dat Karkspeel Hullnst torekend weer. De öllste Henwies is vun’n 3. Mai 1390. Dorvun tüügt ok noch de vundaag aver lang dichtmüerte „Woonster Döör“ in de Kark vun Hullnst. Disse Sietendöör weer vun de Woonster Lüüd nütt, wiel se vun wegen den langen Weg to Foot na Kark tomeist to laat ankamen deen. Man weet aver seker, dat de Woonster in’n 15. Johrhunnert na’t Zittenser Karkspeel ümparrt worrn sünd.
Twee Oorkunnen ut dat Johr 1426 schrievt vun en Rammhoff in Groot Woonst, ofschonst de Ramm gor nich dör dit Dörp fleten deit, man dör Lütt Woonst. Dorüm glöövt man vundaag, dat Lütt Woonst villicht de öllere Oort vun de beiden is. Villicht müss de vun wegen en Süük (mööglicherwies de Pest) opgeven warrn un de Hoffnaam is bi’t Ümsiedeln na Groot Woonst mitnahmen worrn. Lütt Woonst is denn later woll wedder nee besiedelt worrn, as de Süük vergahn weer. Schrifftlich Bewiesen vör disse Mööglichkeit gifft dat aver nich.
Entwickeln vun de Inwahnertallen¹
Johr
1755
1801
1821
1848
1871
1905
1925
1939
1950
1956
1970
1987
2007
Tall
222
219
235
296
377
398
430
488
708²
641
626
681
813
¹ Tallen bit 1987 ut de Woonster Chronik,[2] dorna ut de Wiki-Historie.
² In de Tall sünd 217 Kriegs-Verdrevene mit inrekent.
En politische Vetretung vun de Dörpslüüd künn sik eerst billn, as de vun de Grundbesitters afhangigen Buern Mitt vun’t 19. Johrhunnert na un na fre’e Buern worrn sünd. De Vörstahers vun de Dörpslüüd weern toeerst bit ruchweg 1850 as Buermeester, betekent, dorna denn as Gemeenvörstahers. Af 1934 segg man denn Börgermeester.[3]
In de Gemeen Woonst gifft dat siet 1913 den Sportvereen MTV Woonst (dt.: MTV Wohnste). De Vereen hett hüüt twee Sportplätz un en 1987 dör en Anbo düchtig vergrötterete Sporthall. Anfungen hett de Bedriev 1913 mit Turnen un Lichtathletik. Vundaag warrt in’n Vereen söss Sparten anbaden: Badminton, Football, Prellball, Dischtennis, Turnen un Volksdans.[5]
Verkehr
De Gemeen Woonst liggt ungefäähr acht Kilometer in’n Noorden vun Zittens. De beiden Oortsdelen Lütt un Groot Woonst sünd över de Oost-West lopende K 131 verbunnen, de na Oosten wieter an de L 130 föhrt. Dör Groot Woonst löpt butendem de K 121, de in’n Süüdoosten ok wedder an de L 130 geiht un de Gemeen somit över de Anslusssteed 47 Zittens an de A 1 (Afsnidd Hamborg–Bremen) anbindt.
De K 121 hett en goot utbooten Fohrradweg bit na Zittens. Ok de beiden Oortsdelen sünd mit en Fohrradweg verbunnen, man se leegt ok nich wiet uteneen.
