२०१६ आयसीसी विश्व ट्वेंटी२० अंतिम सामना ३ एप्रिल २०१६ रोजी कोलकाता येथील इडन गार्डन्स ह्या मैदानावर खेळवला गेला. पात्र ठरलेल्या इंग्लंड आणि वेस्ट इंडीज मधून २०१६ आयसीसी विश्व ट्वेंटी२०चा विजेता निवडण्यासाठी हा सामना खेळवला गेला.[१] सामन्यात वेस्ट इंडीज ४ गडी राखून विजयी झाली. आय.सी.सी. वर्ल्ड ट्वेंटी२० स्पर्धा दोनदा जिंकणारा वेस्ट इंडीज हा पहिलाच संघ[२]
पार्श्वभूमी
स्पर्धा सुरू होण्यापूर्वी मानधनाच्या वादामुळे वेस्ट इंडीजचे काही खेळाडू स्पर्धेतून अंग काढून घेण्याच्या तयारीत होते,[३] त्यामुळे त्यांचा दुय्यम संघ विश्वचषकासाठी पाठवला जाण्याची शक्यता निर्माण झाली होती. [४] वेस्ट इंडीजचा कर्णधार डॅरेन सामीने वेस्ट इंडीज क्रिकेट बोर्डाबरोबर पत्रव्यवहार करून मानधनाच्या मुद्यावरून खेळाडूंच्या स्पर्धेत भाग घेण्यासंदर्भात चिंता व्यक्त केली होती.[५][६] सामी म्हणाला की "...आम्हाला स्पर्धेत खेळायचे आहे आणि आम्ही संपूर्ण ताकदीने वेस्ट इंडीजचे प्रतिनिधित्व करू".[७]
दोन्ही संघ सुपर १० च्या गट-१ मध्ये अफगाणिस्तान, श्रीलंका आणि दक्षिण आफ्रिका या संघांसोबत खेळले होते. दोन्ही संघांदरम्यानचा गट फेरीतील सामना १६ मार्च रोजी मुंबईतील वानखेडे मैदानावर झाला होता, ज्यात वेस्ट इडीजने ६ गडी आणि ११ चेंडू राखून विजय मिळवला होता. वेस्ट इंडीजचा सलामीवीर ख्रिस गेलने ११ षटकारांसहीत ४७ चेंडूंमध्ये १०० धावा केल्या. आंतरराष्ट्रीय टी२० सामन्यांत दोन शतके करणारा तो पहिलाच फलंदाज.[८]
ह्या व्यतिरिक्त, पुरूष संघाच्या अंतिम सामन्या आधी, वेस्ट इंडीज महिला संघानेसुद्धा २०१६ आयसीसी महिला विश्व ट्वेंटी२० स्पर्धेत जगजेते पद मिळवले होते. इडन गार्डन्स येथे झालेल्या या सामन्यात त्यांनी तीनवेळचे जगजेते ऑस्ट्रेलियाचा ८ गडी आणि ३ चेंडू राखून पराभव केला.[९]
वेस्ट इंडीज विरुद्ध झालेल्या पराभवानंतर[१०], इंग्लंडने दक्षिण आफ्रिकेला विश्व टी२० च्या इतिहासातील सर्वात मोठा २२९ धावांचा यशस्वी पाठलाग करून पराभूत केले.[११] त्यानंतर त्यांनी अफगाणिस्तानचा १५ धावांनी[१२] आणि श्रीलंकेचा १० धावांनी पराभव[१३] करून उपांत्य फेरीत धडक मारली. दिल्लीमधील अंतिम सामन्यात त्यांचा मुकाबला स्पर्धेत अजिंक्य राहिलेल्या न्यू झीलंडशी होता. न्यू झीलंडने पहिल्या १० षटकांत ८९/१ अशी दमदार सुरुवात केली. परंतु नंतर ख्रिस जॉर्डन आणि बेन स्टोक्सने केलेल्या अचूक गोलंदाजीने त्यांना १५३ धावांवर समाधान मानावे लागले. इंग्लंडचा सलामीवीर जेसन रॉयने ४४ चेंडूंत ७८ धावा करून इंग्लंडला सात गडी व १७ चेंडू राखून विजय मिळवून दिला. त्याला सामनावीराचा पुरस्कार दिला गेला.[१४]
वेस्ट इंडीज
कसोटी आणि एकदिवसीय क्रिकेट मधील निराशाजनक कामगिरीनंतरसुद्धा, वेस्ट इंडीजला स्पर्धेत पुढे जाण्याचा विश्वास होता. त्याचे मुख्य कारण होते, त्यांच्या अनेक खेळाडूंचा आयपीएल मधील अनुभव आणि त्यातील बरेच २०१२ च्या चँपियन संघाचा एक भाग होते, अपवाद होता तो ऑफ-स्पिन गोलंदाज सुनील नारायण आणि अष्टपैलू कीरॉन पोलार्ड यांचा.[१५]
इंग्लंडला पराभूत केल्यानंतर[१०], त्यांनी श्रीलंकेविरुद्ध ७ गडी राखून[१६] आणि दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध ३ गडी राखून[१७] विजय मिळवले. गट फेरीच्या शेवटच्या सामन्यात त्यांना नवख्या अफगाणिस्तान विरुद्ध ६ धावांनी पराभवाच्या नामुष्कीला सामोरे जावे लागले[१८], परंतु गटामध्ये त्यांनी पहिले स्थान आधीच मिळवले होते. मुंबईतील उपांत्य सामन्यात त्यांची गाठ यजमान भारताविरुद्ध पडली, आणि भारताने पहिली फलंदाजी करून विराट कोहलीच्या ४७ चेंडूंतील ८९ धावांच्या नाबाद खेळीमुळे निर्धारीत २० षटकांत १९२/२ अशी धावसंख्या उभारली. प्रत्युत्तरादाखल मैदानात उतरलेला सलामीवीर ख्रिस गेल फक्त ५ धावांत तर त्यानंतर लगेच मार्लोन सॅम्युएल्स बाद झाल्यानंतर वेस्ट इंडीजचा संघ १९/२ अशा अडचणीत सापडला. परंतु फलंदाजांच्या तुफान फटकेबाजीमुळे वेस्ट इंडीजचा सात गडी आणि २ चेंडू राखून विजय झाला. शेवटच्या क्षणी बदली म्हणून निवड झालेल्या लेंडल सिमन्सने या पाठलागाचे नेतृत्व केले. दोन वेळानो बॉलमुळे जीवदान मिळालेल्या सिमन्सने ५१ चेंडूंत नाबाद ८२ धावांची खेळी केली. त्यालाच सामनावीरचा पुरस्कार मिळाला.[१९]
सामन्याचा तपशील
सामन्याचा सारांश
वेस्ट इंडीजची सुरुवात खूपच चांगली झाली सॅम्युएल बदरीने दुसऱ्याच चेंडूवर जेसन रॉयला त्रिफळाचीत केले आणि दुसऱ्या षटकात ॲलेक्स हेल्सलाआंद्रे रसेलच्या गोलंदाजीवर झेलबाद केले. आपल्या दुसऱ्या षटकात बदरीने ओवेन मॉर्गनलाख्रिस गेलकरवी झेलबाद केले त्यामुळे इंग्लंडची अवस्था ४.४ षटकांत ३ बाद २३ अशी झाली. त्यानंतर ज्यो रूटने ३६ चेंडूंत ५४ धावा करत इंग्लंडला सामन्यात पुन्हा आणून ठेवले, परंतु पॅडल स्वीप करण्याच्या नादात कार्लोस ब्रॅथवाइटच्या षटकात सुलेमान बेनकडे एक सोपा झेल देऊन तो बाद झाला. त्याशिवाय ड्वेन ब्राव्होने एकाच षटकांत तीन चेंडूंत दोन फलंदाजांना तंबूत धाडले. त्यामुळे इंग्लंडचा संघ ११०/४ वरून १४.१ षटकांनंतर १११/७ अशा अडचणीत सापडला. तळाच्या फलंदाजांनी केलेल्या फलंदाजीमुळे इंग्लंडला निर्धारित २० षटकांमध्ये १५५/९ अशी मजल मारता आली.[२]
वेस्ट इंडीजच्या डावा दरम्यान अचानकच दुसरे षटक टाकण्यासाठी ज्यो रूटला पाचारण करण्यात आले आणि त्याने लगेच ख्रिस गेल आणि जॉन्सन चार्ल्स या दोन्ही सलामीवीरांना बाद केले. पुढच्याच षटकात डेव्हिड विलीने भारताविरुद्ध विजय मिळवून देणाऱ्या लेंडल सिमन्सला शून्यावरच पायचीत पकडले आणि तिसऱ्याच षटकात वेस्ट इंडीजचा संघ ३ बाद ११ अशा अडचणीत सापडला. ड्वेन ब्राव्हो आणि मार्लोन सॅम्युएल्सने ६९ चेंडूंत ७५ धावांची भागीदारी करून वेस्ट इंडीजच्या डावाला आकार दिला. पंरतू त्यानंतर लागोपाठच्या षटकांमध्ये ब्राव्हो, आंद्रे रसेल आणि कर्णधार डॅरेन सॅमी बाद झाल्याने वेस्ट इंडीजच्या समोर शेवटच्या ४ षटकांत विजयासाठी ४५ धावांचे होते. पुढच्या तीन षटकांतील अचूक गोलंदाजीमुळे शेवटच्या षटकात वेस्ट इंडीजला विजयासाठी १९ धावांची गरज होती आणि या अखेरच्या षटकात कार्लोस ब्रॅथवाइटनेबेन स्टोक्सच्या गोलंदाजीवर पहिल्या चार चेंडूंवर लागोपाठ चार षटकार खेचत विजयश्री खेचून आणली.[२]
वेस्ट इंडीजच्या फक्त तीन फलंदाजांना दोन आकडी धावसंख्या गाठता आली: सॅम्यूएल्स, ब्रॅथवाइट आणि ब्राव्हो. सॅम्यूएल्सची ६६ चेंडूंतील नाबाद ८५ धावांची खेळी ही विश्व ट्वेंटी२० अंतिम सामन्याच्या इतिहासातील सर्वोच्च खेळी होती. ब्रॅथवाइटने यशस्वी पाठलाग करताना शेवटच्या षटकातील सर्वोच्च धावांचा विक्रम मोडीत काढला (ब्रॅथवाइटच्या २४ धावांनी ऑस्ट्रेलियाच्या मायकेल हसीने सेंट लुशिया येथे झालेल्या २०१० च्या उपांत्य सामन्यात पाकिस्तानच्या सईद अजमलच्या गोलंदाजीवर केलेल्या २२ धावांचा विक्रम मोडीत काढला. सॅम्यूएल्सला सामनावीराचा खिताब देण्यात आला.
हा विजय म्हणजे वेस्ट इंडीजचा १९७५ व १९७९ क्रिकेट विश्वचषक आणि २०१२ विश्व ट्वेंटी२० नंतरचा चवथा आयसीसी विश्व चँपियनशीपमधील विजय. ह्या विजयामुळे दोनवेळा पुरूष विश्व टी२० जेतेपद मिळवणारा पहिलाच संघ होण्याचा मान वेस्ट इंडीजला मिळाला. तसेच एकाच दिवशी त्यांनी महिला आणि पुरूष स्पर्धा जिंकल्या.
पुरस्कार वितरण समारंभावेळी, सामनावीर मार्लोन सॅम्युएल्सने त्याचा पुरस्कार शेन वॉर्नला समर्पित करत म्हणले "मी माईकने नाही तर माझ्या बॅटने उत्तर देतो". ह्या दोन खेळाडूंदरम्यान २०१३-१४ च्या बीग बॅश लीग मध्ये झालेल्या बाचाबाची संदर्भातील चालू असलेल्या शा‍ब्दिक चकमकीचीच ही एक प्रतिक्रिया होती.[२०] वेस्ट इंडीजचा कर्णधार डॅरेन सामीने वेस्ट इंडीज क्रिकेट बोर्डाची निंदा करताना त्याच्या भाषणात म्हणले, "फायनलमध्ये धडक मारल्याने अगदी सकाळपासून आमचे कौतूक होते आहे; पण आमच्याच क्रिकेट बोर्डाने अद्याप आमच्याशी संपर्क साधला नाही. ही अतिशय निराशाजनक बाब आहे. [२१] इंग्लंडचा कर्णधार आयॉन मॉर्गन म्हणाला की "आम्ही व्यवस्थित फलंदाजी केली नाही आणि अंदाजे ४० धावा कमी झाल्या"[२२] आणि बेन स्टोक्सच्या शेवटच्या षटकाचे समर्थन करताना तो म्हणाला, "ती त्याची चूकी नाहीये ".[२३]
