Убиството на Душан Јовановиќ

Душан Јовановиќ било 13-годишно етничко ромско момче од Белград, СР Југославија, кое било убиен на 18 октомври 1997 година од страна на две 17-годишни скинхеди. Тој бил претепан до смрт на улицата Београдска во центарот на Белград додека одел од семејниот дом во блиската продавница за храна. Единствената причина за убиството било ромското потекло на Јовановиќ.

Настан

Душан Јовановиќ бил 13-годишно момче кое живеело со семејството на улицата Београдска кај плоштадот Славија во Белград. Вечерта, на 18 октомври 1997 година, неговиот татко Александар му дал пари на момчето и го испратил во близу самопослуга за да купи Кока-Кола. На патот до продавницата, Душан бил нападнат од двајца членови на екстремно десничарското движење на скинхедите. Откако го препознале неговото ромско потекло, му наредија да им ги даде парите пред да ги фрли на земја, да го удрат со метални чизми и да го удрат со скршено парче од олук. Јовановиќ починал поради скршен врат. Единствената причина за нападот беше очигледното ромско потекло на Јовановиќ.^[1]

Александар Јовановиќ започнал да го бара својот син. На крајот го пронашол телото на Душан покриено со крв, лежејќи на скалила.^[2]

Апсење и судење

Полиција брзо ги идентификувала двајцата убијци кои биле 17 годишните Милан Чујиќ и Иштван Фендрик од Земун. Во март 1998 година, Белградски окружен суд ги казнил двајцата на тогаш максималната казна за малолетници: 10 години во казнено-поправен дом за малолетници. Тие биле пратени да ја опслужуваат нивните казни во поправниот дом во Ваљево. Нивните казни биле подоцна намалени од судот. Фендрик бил ослободен од затворот на 1 април и Чујиќ на 30 април 2004 година.^[3]

Додека биле во затвор, Фендрик бил интервјуиран од списанието НИН неделно или член на хулиганите кои го поддржувале ФК Рад (како што било шпекулирано во медиумите). Сепак, тој признал дека тој бил под влијание од крајната десничарска политика за време на убиството.^[4] Фендрик покажал каење за време на интервјуто, и исто така откако бил ослободен.^[5] Чујиќ изјавил јавно дека не чувствува каење.^[1][5]

Епилог

Душан бил закопан два дена по убиството, и стотици луѓе присуствувале на неговиот погреб.^[2] Скоро по трагедијата, семејстовото на Јовановиќ се преселило во друга куќа во населбата Миријево во Белград. Неговата мајка се самоубила во јули 2015 година после претходен неуспешен обид. Сестрата, Кристина, родена три години по смртта на Душан, рекла дека нивната мајка „никогаш не можела да прифати дека нејзиниот син го нема“, и дека изразила желба да биде со него на неговиот роденден (1 август).^[2] Александар Јовановиќ, таткото, исто така претрпел неколку срцеви напади и нервни слома, и починал на крајот на 2016 година.^[1]

На 10 годишнината на убиството, 18 октомври 2007, српскиот претседател Борис Тадиќ посветил спомен плоча за Јовановиќ на улица „Београдска“ на куќата број 33, каде што момчето било убиено.^[5]

Наводи

1. Brkic, Miroslava (18 октомври 2017). „Dušana su pre 20 godina ubili skinhedsi, a to je bio početak TRAGEDIJE njegove porodice“ (српски). Blic. Посетено на 12 април 2020.
2. Blic (18 октомври 2019). „"Skinheads beat 13-year-old Dusan to death"“ (англиски). Telegraf.rs. Посетено на 12 април 2020.
3. „Ubicama dečaka Dušana Jovanovića smanjena kazna“ (српски). Blic. 17 October 2007. Посетено на 13 април 2020.
4. Bjelica, Dragana (28 септември 2001). „Zašto sam ubio Dušana“ (српски). списание НИН. Архивирано од изворникот на 2019-09-30. Посетено на 14 април 2020.
5. Lucić, J.; Telesković, D. (19 октомври 2007). „Tadić: Naša ideja je nenasilje“ (српски). Politika. Посетено на 13 април 2020.