Немањиќи — раѓање на кралството

Династија Немањиќи: Раѓање на Кралството
Немањићи — рађање краљевине
Жанр
Улоги
Композитор(и)Драгољуб Илиќ
Земја на потеклоСрбија
Првичен јазикСрпски јазик
Бр. на сезони1
Бр. на епизоди13
Производство
Извршен продуцент(и)Мишко Стевановиќ
Времетраење45 минути
Прикажување
Првична мрежаРадио Телевизија на Србија
Првично прикажувањефевруари 17 2018 (2018-02-17)

Немањиќи — Раѓање на кралството — српска, историска драма, телевизиска серија снимана од 2017 година чие премиерно прикажување почнало на 17 февруари во 2018 година на каналот РТС 1.[1]

Претставува најголем продуцентски потфат во историјата на српската телевизија, бидејќи за него се ангажирани 218 глумци и 2700 статисти, а се снимаше на повеќе од 200 локации. Серијата, која опфаќа 200 години од владеењето на највлијателната српска средновековна династија, одбележува 800 години од создавањето на Кралство Србија (1217-1345) и крунисувањето на Стефан Првовенчани. Проектот беше режиран од Марко Маринковиќ, а сценариото е напишано од Гордан Михиќ и продукција е на Радио-телевизија на Србија.

Улогата на Стефан Немања му беше доверена на Младен Нелевиќ, а неговата сопруга Ана Немањиќ ја играше Дубравка Мијатовиќ. Нивните синови Стефан Првовенчани, Вукан Немањиќ и Растко Немањиќ биле играни од страна на Војин Ќетковиќ, Небојша Глоговац и Драган Миќановиќ. Првата српска кралица, Венецијанската принцеза Ана Дандоло, ја толкува Слобода Миќаловиќ.

Пилот епизодата од серијата се емитувала на 31 декември 2017 година како новогодишен специјал. Сепак, првата епизода била емитувана дури на 17 февруари 2018 година. По пилот епизодата, реакциите биле главно негативни по неколку месеци чекање.[2] Критиките најмногу биле поврзани со јазикот што се зборува во серијата, ефектите и контроверзната глума.[3]

Премиса

Серијата го претставува најголемиот продуцентски потфат во историјата на српската телевизија [4] затоа што за неа биле ангажирани 218 глумци и 2700 статисти, а се снимала на повеќе од 200 локации.[5] Серијал кој опфаќа 200 години од владеењето на највлијателната српска средновековна династија[6] се одбележува 800-годишнината од основањето на Кралството Србија и крунисувањето на Стефан Првовенчани.[7] Проектот е во режија на Марко Маринковиќ, а сценариото на Гордан Михиќ и во продукција на Српската радио-телевизија.[8]

Стефан Немања барал од народот - и добил - согласност за почеток на борбата за спас и слобода на сите поробени Срби.[9] Византискиот цар Манојло I Комнин умира, и во Византија избива борба за власт. Немања има намера да ја нападне Византија.[10] Немања ѝ помага на војската на Светото Римско Царство обезбедувајќи безбеден премин и храна за Трета крстоносна војна. Рашка Немањиќ и Стефан не смеат да ја признаат меѓусебната љубов што не можат да ја остварат.[11]

Растко се замонашува. Стефан и Евдокија се венчаваат во црква.[12] Вукан му ветува на папата дека ќе го шири католицизмот во неговата земја, Зета. Рашка има намера да го напушти дворот.[13] Папата ја прифаќа понудата на Вукан, барајќи целосна послушност. На Стефан не му се допаѓа несериозноста на Евдокија.[14] Стефан и Рашка бараат помош од бугарскиот крал Калојан за враќање на Стефан на престолот. Калојан му ветува на Стефан помош во конфликтот со Вукан и унгарскиот крал.

Стефан очекува папскиот пратеник Казамарис да помогне да му се приближи на папата, кој би го поддржал во неговата намера да биде крунисан за крал на Србија.[15] Папата смета дека Вукан, како негов постар брат, треба да биде крал на Србија. Кулин му кажува на Стефан дека сака да го нападне Вукан со војска затоа што го обвини за богомилство.[16] Евдокија го напушта Стефан, оставајќи го со нивните деца Комнина Немањиќ и Стефан Радослав.[17] Стефан од државни причини наместо за Рашка се оженил со Ана Дандоло.

Тој имаше син со неа Стефан Урош I. Стефан Немања потоа умира.[18] По големите освојувања на Бугарија Стрез, тој го предал Стефан и се придружил на латините и Булгарите. Латините и Кралството Унгарија (1000—1526) подготвуваат напад врз Србија.[19] Српската православна црква добива автокефалност. Стефан станува крал на Србија. На самиот крај на првата сезона од серијата, Стефан умира во постела поради болест.[20]

Улоги

Улогата на Стефан Првовенчани, првиот српски крал, му беше доверена на Војин Ќетковиќ,[21] а улогата на првата српска кралица, венецијанската принцеза Ана Дандоло, беше доверена на Слобода Миќаловиќ.[22]

Улогата на Стефан Немања, големиот жупан на Рашка, ја толкува Младен Нелевиќ,[23] а неговата сопруга Ана Немањиќ ја толкува Дубравка Мијатовиќ.[24]

Улогата на Вукан Немањиќ, најстариот син на Стефан Немања, ја толкува Небојша Глоговац,[25] а улогата на Свети Сава, првиот српски архиепископ, ја толкува Драган Миќановиќ.[26][27]

Ликови

Глумац Улога Опис
Војин Ќетковиќ Стефан Немањиќ (Првовенчани) Средниот син на Стефан Немања и Ана. Го наследува татка си на престолот, а покасно станува и првиот српски крал.
Младен Нелевиќ Стефан Немања Големиот жупан на српската држава Рашка. Одлучен и храбар човек. Се замонашил и власта му ја предал на својот среден син Стефан.
Драган Миќановиќ Растко Немањиќ (Свети Сава) Најмладиот син на Стефан Немања и Ана. Се замонашил и го добил името Сава. Подоцна станал првиот српски архиепископ.
Небојша Глоговац Вукан Немањиќ Најстариот син на Стефан Немања и Ана. Тој ќе ја оспори одлуката на неговиот татко да биде наследен од неговиот брат Стефан. Затоа и оди во војна против него.
Дубравка Мијатовиќ Ана Немањиќ Сопруга на Стефан Немања и мајка на Вукан, Стефан, Сава и Јефимија.
Игор Первиќ Исак II Ангел Византиски император. Тој ги поразува Србите во битката кај Морава и набрзо ја ожени својата внука Евдокија за Стефан.
Слободан Бештиќ Алексије III Ангел византиски император. Татко на принцезата Евдокија и таст на Стефан.
Аљоша Вучковиќ Ранијеро Дандоло Таткото Ана Дандоло и синот Енрико Дандоло. Друг таст на Стефан.
Јелена Гавриловиќ Евдокија Ангел Првата сопруга на Стефан Немањиќ и ќерка на византискиот император Алексиј Ангел. Мајка на Радослав, Владислав и Комнина.
Слобода Мићаловиќ Ана Дандоло Втората сопруга на Стефан Немањиќ и внук на венецијанскиот дуж Енрико Дандол. Мајката на Урош.
Мето Јовановски Манојло I Комнин Византиски император. Неколку пати му го поштедувал животот на Стефан Немања.
Радоје Чупиќ Тихомир Завидовиќ Постар брат на Стефан Немања. Се соединува со Византија и се бори против својот брат Немања. Тој го губи животот во битката кај Пантин.
Јован Торачки Страцимир Завидовиќ Постар брат на Стефан Немања. Отпрвин се бори против него со другите браќа, но подоцна тие се помируваат.
Синиша Максимовиќ Мирослав Завидовиќ Постар брат на Стефан Немања. И тој војува со другите браќа против Немања, но тие се помируваат. Го напишал Мирославовото евангелие.
Александар Ѓурица Војихна Командант на српската војска.
Новак Билбија Фридрих I Барбароса германски крал. Еден од водачите на крстоносна војна.
Зафир Хаџиманов Теодор I Ласкарис Никејски цар.
Јелена Ђукиќ Каталена Сопруга на Вукан.
Александар Дуниќ Вук Зетски благородник.
Андреј Шепетковски Стрез Бугарски властелин.
Димитрије Илиќ Калојан Бугарски крал/цар кој му помага на Стефан да се врати на престолот.
Атила Мес Андрија II Арпадовиќ Унгарски крал.
Љубомир Булајиќ Стојимир Пратеник.
Богољуб Митиќ Угљар Татко на Богдан.
Оливера Викторовиќ Сопругата на Угљар Мајка на Богдан.
Дубравко Јовановиќ Бан Кулин Босански бан.
Исидора Миниќ Војслава Сопруга на Кулин Бан.
Предраг Бјелац Бертолд IV, гроф од Мераниј Истарски крајишки гроф.
Ѓорѓе Бранковиќ (глумец) Анастас
Милан Чучиловиќ Хенрик Фландријски
Злата Нуманагиќ Стефанова стрина.
Милан Мариќ (глумац) млад Вукан Немањиќ
Милош Ѓуровиќ млад Стефан Првовенчани
Никола Мијатовиќ млад Стефан Првовенчани
Јована Гавриловиќ млада Рашка Немањиќ
Стефан Радоњиќ Стефан Радослав Најстариот син на Стефан Немањиќ и Евдокија. Наследник на Стефан.
Тоња Гаќина Комнина Немањиќ Ќерка на Стефан Немањиќ и Евдокија.
Бранислав Ћалиќ Стефан Владислав Другиот син на Стефан Немањиќ и Евдокиј.
Танасије Узуновиќ Антоније Зограф.
Иван Николиќ

Измислени ликови

Повеќето од ликовите во серијата се базирани на историски личности. Сепак, постојат ликови кои биле измислени за да се долови далечното време. Тоа се:[28]

Глумац Улога Опис
Нада Шаргин Рашка Немањиќ Посвоена ќерка на Стефан Немањ и Ана. Заљубена е во Стефан.
Миодраг Крстовиќ Адам Пријател на Стефан Немања и командант на српската војска.
Горан Султановиќ Просигој Учител на Вукан, Стефан и Сава.
Мирољуб Лешо Слуга Радоје Советник, слуга, готвар и пријател на семејството Немањиќ.
Милена Павловиќ Тиса Жена која талка по шумите и полињата со Брана.
Вучиќ Перовиќ Богдан Синот на Угљар, пријател на Стефан Првовенчани и командант на српската војска.
Иван Заблаќански Бран Човек кој талка по шумите и полињата со Тиса.
Лука Рацо Љубовникот на Евдокија

Тука се вбројува и Рашка Немањиќ (Нада Шаргин), која ја осмислил сценаристот Гордан Михиќ, но неодамнешното истражување на историчарите сугерира дека навистина имало жена на дворот за време на владеењето на Стефан Немањиќ со која живеел Стефан Немањиќ.[29]

Епизоди

Драган Миќановиќ потврди дека серијата ќе има уште една сезона,[30] што покасно тоа го потврди и сценаристот Гордан Михиќ.[31] Драган Миќановиќ од историски причини не знае дали ќе биде дел од глумечката екипа во следната сезона.[32]

Историјат

Претпродукција

Оружје кое е користено во серијата

Радио-телевизија на Србија објавила конкурс на 5 септември 2015 година за најдобро сценарио за телевизиска серија од дванаесет епизоди преку која би се презентирало крунисувањето на Стефан Првовенчани.[33] Главниот и одговорен уредник на културно-уметничката програма на РТС Небојша Брадиќ потоа изјавил: „Од првото кралско крунисување во манастирот Жича не делат 800 години“.[34][35] Тој додл дека тоа е можност „за дијалог со историјата, за нови преиспитувања и покана за нови творци да се занимаваат со важна тема“..[36] Покрај снимањето на сценариото, телевизијата на победникот му понудила и награда од половина милион динари.[37]

Пет дена подоцна, експертска комисија, составена од: Милан Влајчиќ - новинар и претседател на жирито, Горан Марковиќ - филмски сценарист и режисер и историчар Смиља Марјановиќ Душаниќ, ги отвори дванаесетте ракописи. Во март 2016 година беше објавено дека победник на анонимниот конкурс е Гордан Михиќ, чиешто сценарио е потпишано со шифрата „Соништа“.[38][39] Во таа прилика Михиќ изјави дека РТС „добила можност да се откупи“, бидејќи материјалот е „толкав грев што досега не е направено“.[40] Тој додаде дека при пишувањето на сценариото се консултирал со современи историчари, како и дека прочитал бројни историски извори и сведоштва.[41][42] На крајот на ноември во 2016 година, РТС објави дека серијата ќе го опфати периодот од два века од владеењето на Немањиќи - од Стефан Немања и подигањето на манастирот Хиландар, до смртта на Стефан Урош V.

Нишките што се провлекуваат во низата се и „борбите на големите сили за територијата на Балканот, внатрешните конфликти, стекнувањето автокефалност од страна на српската црква, воените успеси и крвавите борби“.[43] Бидејќи подоцна беше објавено дека првите дванаесет епизоди ќе завршат со крунисувањето на Стефан Првовенчани во Жичанскиот манастир, се шпекулирало дека серијата ќе има повеќе сезони и дека уште повеќе глумци ќе играат преку нив, играјќи ги преостанатите Немањиќи.[44] Серијата наместо дванаесет имала тринаесет епизоди. Последната епизода од првата сезона го прикажува крунисувањето на Стефан во манастирот Жича, а завршува со неговата смрт.[45][46] Пред да започне снимањето, на режисерот како асистент му се придружи Бојана Шутиќ, која со децении живее и работи во Рим.[47] На продуцентската куќа режисерот е од големо значење поради стекнатото искуство со работата со Федерико Фелини, Френсис Форд Копола, Ал Пачино, Џесика Ланг и други.[48]

Локации и сценографија

Дел од сценографијата во Смедеревската тврдина и оружјето кое е користено во серијата

Серијата е снимена на повеќе од 200 локации низ Србија, од кои манастир Студеница е прв на списокот.[49][50] Сценографот Кирил Спасески на 7 февруари 2017 година, изјави дека локациите ги исполниле очекувањата, бидејќи целта била да се поголемиот дел од местата да се всушност вистинските места каде што живееле или престојувале Немањиќите: „Ги земавме предвид остатоците од тврдината Маглич, која е од подоцнежен период, но ќе гi адаптираме како да е од тој период, потоа ги има и Смедеревската тврдина, манастирски комплекси што се во Рашка“.[51][52][53]

Сите реквизити биле завршени пред 15 март, кога започнало снимањето. Успешно биле направени копии на средновековно оружје за да се прикажат што поверодостојно борбените сцени и сликите на српските, унгарските и византиските војници. Оружјето за петте главни глумци било рачно изработено. Милош Петровиќ во духот на средновековната српска мода изработил ремени на кои ставил нитни. Две недели пред закажаниот датум за почеток, палатата на Немања била изградена во Липовица (Белград) во Белград: тврдина палисада, копија од дворот и селото околу дворот.[54] Во исто време, коњите беа обучени за сцените на борбите.

Исто така, во март, во магацинот Пристаништето во Белград започнлаа напорната изградба на сценографијата на манастирот Жиче, која беше насликана (копирана) „како нова“, покажувајќи како изгледал манастирот кога штотуку бил изграден.[55] Првата клапа е снимена на 15 март на реката Студеница, а оттаму екипата се преселила наКопаоник каде се снимале сцени од одење во Бугарија.[56] Преселувањето на камерманската екипа во студио го стави во преден план камерманот Небојша Башиќ, кој истакна дека најголемиот предизвик е да се најде соодветен тон на светлината на оган, свеќи и факели. „Немањиќи“ потоа беа снимени на Фрушка Гора, Космај, Калемегдан, Липовиќка шума, Борач (Книќ),[57] Сирогојно, Смедерево, Херцеговина, Делиблатска пешчара и на крајот во Петрова црква во Нов Пазар.

Костимографија

За потребите на серијата рачно се изработени 800 костими.[58] Околу месец и пол траеле подготовките за изработка на костими кои ги шиеле дваесеттина луѓе, предводени од костимографот Стефан Савковиќ и сценографот Кирил Спасејски.[59] Според историчарот Марко Поповиќ - „тоа беше многу сложена и тешка работа, особено ако се има предвид дека српските историчари кои ја проучуваат оваа епоха имаат дилеми и не можат со сигурност да кажат што е навистина автентично.[60][61]

Костим на Свети Сава
Костим на Вукан Немањиќ
Костими на дворските дами
Костим на воините

Буџет

Во проектот биле вложени 2,87 милиона евра,[62] од претходно предвидени 3.200.000 евра,[63] а беше појаснето дека парите за реализација се собрани од спонзорот и од комерцијалниот придонес на Јавниот сервис.[64][65][66] Се шпекулираше дека само првата епизода од серијата чинела 300.000 евра.[67] Во просек, една епизода од серијата чини нешто повеќе од 180.000 евра,[68] но РТС издвои само една третина од таа цена.[69] Еден час од серијата чинеше околу 191.300 евра.[70] Најголем дел од средствата за реализација, 1,82 милиони евра, обезбедија финансиери, спонзори и пријатели на серијата,[71] Свислајон-Таково, Хемофарм и БК група.[72] РТС издвои 1,05 милиони евра во кеш за целиот проект или 70.000 евра на еден час од програмот.[73]

Музика

Музиката ја компонираше Драгољуб Илиќ, а песната во воведниот врв ја отпеа српската пејачка на православна духовна музика Дивна Љубојевиќ.[74] На Твитер се појавија и снимки од тепачката со малку забрзано темпо и позната музика од серијата na Бени Хил, која и се допадна на публиката.[75] Издавачката куќа ПГП РТС објавила диск со 25 композиции кои биле користени во самата серија чие укупното траење е 55 минути.[76] Музички продуцент беше Оливер Ивановиќ, а музичари беа Никола Попмихајлов (византиска музика), Тијана Милошевиќ (виолина), Ладислав Мезеи (виолончело), Љуба Димитријевиќ (солист) на стари дувачки инструменти - флејта, Зурла и кравји рог), вокална група Сербија глобал арт, српски византиски хор „Мојсије Петровиќ”.[77][78]

Грешки

Во третата епизода, каде Растко се замонашува во манастирот,[79][80] јасно позади него, на ѕидот се гледа фреска на која се наоѓа слика на светец и Стефан Немања.[81][82][83] Се верува дека овој светец бил Сава поради неговата униформа. Ова предизвика бурни реакции на Твитер и голема бура во медиумите.[84][85][86]

Во осмата епизода од серијата беа забележани огромни грешки. Во една сцена, кравите се обележани со ушни ознаки [87] кои беа воведени во Србија пред неколку години на барање на Европска унија.[88] Во истата епизода се појавува ликот Богољуб Митиќ кој јаде цицвар,[89] неколку века пред пченката да биде донесена во Европа.[90][91] Истата епизода забележана е[92] Рашка Немањиќ со чудно сценарио.[93][94][95][96]

Рецензии

Реакции на публиката

По емитувањето на “Пилот”епизодата на дочекот на Новата 2018 година, реакциите на публиката и критиката беа главно негативни,[се бара извор] дури отидоа до таму што гледачите беа непријатно изненадени после повеќемесечното исчекување. Во серијата беше критикувано одсуството на било каква драма и поприлична неинвентивност,[97] како и наивна глума и пропусти во следењето на историјските факти.[98] Дијалозите и глумечката екипа во епизодата “Пилот” прилично ја разочараа публиката.[99] Критикувани беа и ефектите користени во серијата и „евтиниот“ општ впечаток за (прилично скапата) Пилот епизода.[100] Различни десничарски портали и медиуми ја критикуваа серијата во контекст на „сквернавење на историјата“.[101] На многумина им пречеше специфичниот јазик што се зборува во серијата.[102] Тие зборови потекнуваат дури подоцна од латински, унгарски, турски, германски и руски јазик.[103][104] На пример, зборот „причврљити” кој беше употребуван од глумецот Горан Султановиќ.[105][106] Публиката ја критикувала и употребата на дорќолскиот жаргон во серијата.[107]

Од друга страна, во позитивните критики спаѓаат и оние кои го фалат тоа што воопшто се снимала ваква серија (пред се поради тоа што се работи за жанр на кој авторите не обрнувале многу внимание во претходните години и децении) и дека исходот е задоволителен во однос на многу помал буџет од аналогните серии снимени во западните земји. Исто така, овие критики повикаа на трпение, бидејќи некои од главните глумци (Ќетковиќ, Глоговац, Миќаловиќ, Миќановиќ) сè уште не се појавиле во првата епизода. Бизарни работи и чуден јазик и глума во серијата беа сфатени како хумористични мотиви.[108] Публика је готово једногласно похвалила костиме и музику.[99]

Рецензии на критичарите

Најголемиот проблем ми је језикот и некои имиња...


Да го кажеме оваа вака - првата епизода на Немањиќ нека остане во старата, а подобри епизоди ќе пристигнат во пролетта на новата година.


Со оваа всушност младите луѓе се оддалекуваат од Немањиќо (бидејќи нема да ги гледаат останатите епизоди), но и од историјата.


Би се рекло дека сценаристот, ставајќи го денешниот градски говор во устата на луѓето кои живееле пред осум века, сакал да ги приближи нив и нивното време до нашето време, да ги направи почовечки, обични, а ефектот бил само спротивно. Ги отстрани и ги направи неисториски, без трошка автентичност. Така, веднаш до навидум историската сценографије, добивме неисторијски личности, изместени од своето време, поточно група на наши савременици, чудно облечени и намуртени, кои зборуваат бесмислен текст и се лежат пред камерите, а не се воопжто забавни.

Средбите на Немања со византијскиот цар делубаат готово гротескно („Јеси л’ ти, царе, нормалан?!”). Ист впечаток е стекнат и од разговорот на Немања со царот Фридрих I Барбароса. Невкусни се и опсесивните настојувања на дворското и семејно опкружување на Растко да му се најде женско дете. Како некој со предумисла и отворено да се потсмева на сјајно доба на нашата историја, за што после ваква серија само ќе се множи збирот на погрешни знаења, заблуди и поими.


... Византијски цар Манојло I Комнин приказан је као јектичави кепец, е претставен како љубоморно џуџе, а историските податоци несомнено покажуваат дека тој бил огромен по раст, голем воин без мани и страв, учесник на витешки турнири. На смртната постела (1180), кога сакал да се замонаши, сите наметки што ги нашле во дворот едвај допирале до неговите колена. Покрај тоа, тој е роден во 1118 година, пет години е помлад од Немања (1113), а во серијата е поинаку. Германскиот император Фридрих Барбароса е 12 години помлад од Немања, а во серијата е спротивното. Византиските писатели го опишуваат Немања, кој бил донесен во Константинопол како затвореник во 1172 година, како „старец до рамениците“, а истиот Немања, по 17 години, на средбата со Барбароса во Ниш во ( 1189) нема ниедно бело влакно. Во времето кога се преселил во Света Гора и имал шеснаесет или седумнаесет години, Сава бил претставен на многу поедноставен начин, како збунет религиозен ентузијаст чија побожност и наклонетост кон монашкиот живот биле сведени на поедноставени фрази како „Бог е љубов, љубовта е Бог“.


Онаа што е тешко да се поправи се, по мое мислење, слаби дијалози и слаба глума, со чесни исклучоци. Но за секоја пофалба е фактото дека конечно добивме серија за Немањиќи. Можеби имаме стотици замерки, но треба да почекаме да ја видиме целата серија. Оваа серија, пак, го поправа срамот што немавме ниту еден филм, ниту една серија на најважната тема од националната историја. Бидејќи идентитетот на Србите се заснова на споменот на Свети Сава, Стефан Немања и другите Немањиќи.


Наводи

  1. ↑ Савић, Биљана (10 февруари 2018). „Емитовање „Немањића" почиње на дан ктиторске славе манастира Студеница“. РТС. Архивирано од изворникот 17 мај 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  2. ↑ „Оштре критике на рачун Немањића“. Вечерње новости. 11 јануари 2018. Архивирано од изворникот 13 април 2018. Посетено на 3 април 2018.
  3. ↑ „Немањићи изазвали жучну полемику“. Вечерње новости. 4 јануари 2018. Архивирано од изворникот 13 април 2018. Посетено на 3 април 2018.
  4. ↑ „Немањићи – од 17. фебруара на АТВ-у“. 6yka. 14 февруари 2018. Архивирано од изворникот на 4 април 2018. Посетено на 3 април 2018.
  5. ↑ Никић, Софија (30 март 2018). „Највећа серија РТС-а“. РТС. Архивирано од изворникот 31 јули 2017. Посетено на 22 јули 2017.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  6. ↑ „Опис серије Немањићи“. Скандалозно. Еспресо. 9 април 2018. Архивирано од изворникот на 7 мај 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  7. ↑ „Почиње да се емитује серија о Немањићима“. Антрфајл. 14 август 2017. Архивирано од изворникот на 7 мај 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  8. ↑ „Немањићи — рађање краљевине“. РТС. 17 февруари 2018. Архивирано од изворникот 19. 03. 2018. Посетено на 18 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  9. ↑ „Немањићи (прва епизода)“. Балкан Портал. Архивирано од изворникот на 19. 03. 2018. Посетено на 18 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  10. ↑ „Немањићи (друга епизода)“. РТС. 14 февруари 2018. Архивирано од изворникот 1 април 2018. Посетено на 31 март 2018.
  11. ↑ „Немањићи (трећа епизода)“. РТС. 21 февруари 2018. Архивирано од изворникот 31. 03. 2018. Посетено на 31 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  12. ↑ „Немањићи (четврта епизода)“. РТС. 26 февруари 2018. Архивирано од изворникот 1 април 2018. Посетено на 31 март 2018.
  13. ↑ „Немањићи (пета епизода)“. РТС. 11 март 2018. Архивирано од изворникот 31. 03. 2018. Посетено на 31 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  14. ↑ „Немањићи (шеста епизода)“. РТС. 18 март 2018. Архивирано од изворникот 1 април 2018. Посетено на 31 март 2018.
  15. ↑ „Немањићи (осма епизода)“. РТС. 28 март 2018. Архивирано од изворникот 31. 03. 2018. Посетено на 1 април 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  16. ↑ „Немањићи (девета епизода)“. РТС. 8 април 2018. Архивирано од изворникот 4 април 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  17. ↑ „Немањићи (десета епизода)“. РТС. 11 април 2018. Архивирано од изворникот 20 мај 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  18. ↑ „Немањићи (једанаеста епизода)“. РТС. 16 април 2018. Архивирано од изворникот 24 април 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  19. ↑ „Немањићи (дванаеста епизода)“. РТС. 23 април 2018. Архивирано од изворникот 29 април 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  20. ↑ „Немањићи (тринаеста епизода)“. РТС. 6 мај 2018. Архивирано од изворникот 6 мај 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  21. ↑ „Војин Ћетковић у улози Стефана Првовенчаног“. Династија Немањић. 31 март 2017. Архивирано од изворникот на 7 мај 2018. Посетено на 7 мај 2018.
  22. ↑ Ракочевић, Данијел (23 март 2017). „Слобода и Војин као Ана и Стефан“. Блиц. Архивирано од изворникот 8 мај 2018. Посетено на 7 мај 2018.
  23. ↑ Костић, Сава (13 јануари 2018). „Младен Нелевић: Хтео сам да Немању сачувам као човека“. Вечерње новости. Архивирано од изворникот 18. 03. 2018. Посетено на 18 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  24. ↑ „Дубравка Мијатовић као Ана Немањић“. Жена. 7 јануари 2018. Архивирано од изворникот на 8 мај 2018. Посетено на 7 мај 2018.
  25. ↑ Илић, Ана (15 март 2017). „Данас почело снимање серије Немањићи“. ИН4С. Архивирано од изворникот 26. 01. 2019. Посетено на 7 мај 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  26. ↑ „Овај глумац ће бити Свети Сава“. Блиц. 1 февруари 2017. Архивирано од изворникот 8 мај 2018. Посетено на 7 мај 2018.
  27. ↑ Јовановић, Бојана (1 февруари 2018). „Почиње снимање Немањића“. Вечерње новости. Архивирано од изворникот 28 април 2018. Посетено на 25 април 2018.
  28. ↑ „Измишљени ликови у серији Немањићи“. РТС. 30 април 2018. Архивирано од изворникот 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  29. ↑ „Рашка – Скривена љубав“. РТС. 5 февруари 2018. Архивирано од изворникот 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  30. ↑ Калаба, Ана (3 април 2018). „Драган Мићановић открио како ће се завршити Немањићи“. Noizz. Архивирано од изворникот на 11 април 2018. Посетено на 11 април 2018.
  31. ↑ „Гордан Михић открио како ће се завршити Немањићи“. Крстарица. 4 април 2018. Архивирано од изворникот 18 октомври 2020. Посетено на 11 април 2018.
  32. ↑ „Драган Мићановић о критикама на рачун серије“. Курир. 5 април 2018. Архивирано од изворникот 11 април 2018. Посетено на 11 април 2018.
  33. ↑ „Конкурси 2015“. РТС. 10 март 2015. Архивирано од изворникот 25. 03. 2018. Посетено на 25 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  34. ↑ „Тачно 800 година од крунисања Стефана Првовенчаног“. Петровград. 29 декември 2017. Архивирано од изворникот на 7 мај 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  35. ↑ „Немањићи – рађање краљевине“. РДС. 19 август 2017. Архивирано од изворникот на 7 мај 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  36. ↑ „Конкурс за сценарио за серију о Немањићима“. РТС. 5 септември 2015. Архивирано од изворникот 25. 03. 2018. Посетено на 21 јули 2017.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate=, |archivedate= (help)
  37. ↑ „Конкурс испитне лабораторије“ (PDF) (Мајкрософт ворд). РТС. Архивирано (PDF) од изворникот 18 октомври 2020. Посетено на 25 март 2018.
  38. ↑ „Важно је да нове генерације упознају Немањиће!“. Мондо. 14 април 2017. Архивирано од изворникот 7 мај 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  39. ↑ „Изабран сценарио Гордана Михића“. РТС. 17 март 2016. Архивирано од изворникот 25. 03. 2018. Посетено на 21 јули 2017.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate=, |archivedate= (help)
  40. ↑ „Царска династија Немањића на РТС-у“. РТВ. 16 април 2016. Архивирано од изворникот 18 октомври 2020. Посетено на 6 мај 2018.
  41. ↑ „Серија о Немањићима по сценарију Гордана Михића“. БКТВ. 17 март 2016. Архивирано од изворникот 25. 03. 2018. Посетено на 25 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  42. ↑ Трајковић, Александра (16 март 2016). „Гордан Михић аутор сценарија за серију о Немањићима“. РТС. Архивирано од изворникот 25. 03. 2018. Посетено на 25 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  43. ↑ Стијачић, Гордана (23 ноември 2016). „Крунисање Стефана Првовенчаног“. РТС. Архивирано од изворникот 21 јуни 2017. Посетено на 21 јули 2017.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  44. ↑ Малушев, Александра (30 декември 2017). „Једна од спектакулација серије“. Република. Архивирано од изворникот на 25. 03. 2018. Посетено на 25 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  45. ↑ „Немањићи имају тужан крај“. Жена. 30 април 2018. Архивирано од изворникот на 2 мај 2018. Посетено на 2 мај 2018.
  46. ↑ Миленковић, Стефан (30 април 2018). „Тужан крај Немањића“. Noizz. Архивирано од изворникот на 3 мај 2018. Посетено на 2 мај 2018.
  47. ↑ „Појачање из Рима“. Наслови. 16 февруари 2017. Архивирано од изворникот на 26. 03. 2018. Посетено на 25 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  48. ↑ „Појачање из Рима екипи „Прве немањићке краљевине"“. РТС. 16 февруари 2017. Архивирано од изворникот 26. 03. 2018. Посетено на 25 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  49. ↑ „Нова српска серија: Ово су Немањићи!“. Мондо. 15 март 2017. Архивирано од изворникот 7 мај 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  50. ↑ „У серији о Немањићима – 218 глумаца“. Политика. 18 март 2017. Архивирано од изворникот 7. 03. 2018. Посетено на 19 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  51. ↑ „Последње припреме пред снимање“. РТС. 7 февруари 2017. Архивирано од изворникот 5 јуни 2017. Посетено на 21 јули 2017.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  52. ↑ „Извештај са снимања серије о Немањићима“. Династија Немањић. 27 февруари 2017. Архивирано од изворникот на 7 мај 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  53. ↑ Милићевић, Владимир (23 декември 2018). „Немањићи — рађање краљевине (серија)“. Фамилија Милићевића. Архивирано од изворникот на 7 мај 2018. Посетено на 6 мај 2018.
  54. ↑ Станојевић, Дарка (27 февруари 2017). „Гради се Немањин двор“. РТС. Архивирано од изворникот 22 август 2017. Посетено на 21 јули 2017.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  55. ↑ Савић, Биљана (9 април 2017). „Ускоро прва клапа“. РТС. Архивирано од изворникот 14 јули 2017. Посетено на 21 јули 2017.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  56. ↑ Ракочевић, Драгана (15 април 2017). „Почело снимање серије“. РТС. Архивирано од изворникот 25 јули 2017. Посетено на 22 јули 2017.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate= (help)
  57. ↑ „Снимање „Немањића" у подножју средњовековног града Борача“. РТС. Архивирано од изворникот 4 јуни 2018. Посетено на 5 јуни 2018.
  58. ↑ Стојановић, Стефан (3 март 2018). „Изложба костима и реквизита“. Мондо. Архивирано од изворникот 21 април 2018. Посетено на 20 април 2018.
  59. ↑ „Свечано отворена изложба „Немањићи – рађање краљевине"“. РТС. 1 март 2018. Архивирано од изворникот 21 април 2018. Посетено на 20 април 2018.
  60. ↑ „Немањићи: Наши људи одмах све знају“. Мондо. 1 март 2018. Архивирано од изворникот 21 април 2018. Посетено на 20 април 2018.
  61. ↑ Ђурић, С (2 март 2018). „Изложба Немањићи свечано отворена“. Вести. Архивирано од изворникот 21 април 2018. Посетено на 20 април 2018.
  62. ↑ „Немањићи коштали 2,87 милиона евра“. Дневни журнал. 18 јануари 2018. Архивирано од изворникот на 8 мај 2018. Посетено на 7 мај 2018.
  63. ↑ „Оволико је свака кућа у Србији платила да бисмо гледали Немањиће!“. 4 јануари 2018. Архивирано од изворникот на 25. 03. 2018. Посетено на 25 февруари 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  64. ↑ „Почињу Немањићи: Спектакл од три милиона евра“. Вечерње новости. 17 февруари 2018. Архивирано од изворникот 23. 03. 2018. Посетено на 19 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  65. ↑ „Сви кукају на Немањиће, а знате колико нас коштају друге домаће серије?“. Видовдан. 5 јануари 2018. Архивирано од изворникот на 20. 03. 2018. Посетено на 19 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  66. ↑ „Под заставом Византије: Вечерас на РТС-у почињу Немањићи“. БКТВ. 17 февруари 2018. Архивирано од изворникот 19. 03. 2018. Посетено на 19 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  67. ↑ Пауновић, Петар (3 јануари 2018). „Прва епизода коштала 300.000 евра?“. Noizz. Архивирано од изворникот на 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  68. ↑ Катарина, Е. (17 јануари 2018). „Ево зашто нема Немањића на телевизији“. Опанак. Архивирано од изворникот 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  69. ↑ Богосав, Бојана (16 јануари 2018). „Немањићи иду поново у монтажу“. Блиц. Архивирано од изворникот 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  70. ↑ Пауновић, Петар (5 јануари 2018). „Знате шта РТС мисли о вашим критикама Немањића?“. Noizz. Архивирано од изворникот на 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  71. ↑ „Немањићима неки суде после емитовања“. Блиц. 17 јануари 2018. Архивирано од изворникот 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  72. ↑ „Не стишава се бура око серије Немањићи“. Дневник. 15 јануари 2018. Архивирано од изворникот 7 мај 2018. Посетено на 7 мај 2018.
  73. ↑ „Серија Немањићи постоји захваљујући РТС-у“. Свет плус. 8 јануари 2018. Архивирано од изворникот на 7 мај 2018. Посетено на 7 мај 2018.
  74. ↑ „Критике серије“. БКТВ. 19 февруари 2018. Архивирано од изворникот 19. 03. 2018. Посетено на 18 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  75. ↑ Крстић, Љубица (20 февруари 2018). „Једина верзија Немањића коју бисмо гледалу сваки дан“. Noizz. Архивирано од изворникот на 2 април 2018. Посетено на 2 април 2018.
  76. ↑ Рађање краљевине, 4 април 2018, Архивирано од изворникот 3 мај 2018, Посетено на 2 мај 2018
  77. ↑ „Музика из серије Немањићи“. Вечерње новости. 5 април 2018. Архивирано од изворникот 10 мај 2018. Посетено на 2 мај 2018.
  78. ↑ „ЦД са музиком из серије Немањићи“. РТС. 4 април 2018. Архивирано од изворникот 3 мај 2018. Посетено на 2 мај 2018.
  79. ↑ Крстић, Љубица (26 февруари 2018). „Најбизарнија сцена у Немањићима“. Noizz. Архивирано од изворникот на 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  80. ↑ „Нова грешка у Немањићима“. Мондо. 26 февруари 2018. Архивирано од изворникот 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  81. ↑ „Растко се замонашује испред фреске Светог Саве!?“. Телеграф. 26 февруари 2018. Архивирано од изворникот 1 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  82. ↑ „Да ли је ово највећа бламажа у Немањићима?!“. Еспресо. 26 февруари 2018. Архивирано од изворникот 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  83. ↑ „Нова испала у Немањићима!“. Србин. 26 февруари 2018. Архивирано од изворникот на 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  84. ↑ „Ово је доказ да су Немањићи направили највећу грешку икада!“. Курир. 26 февруари 2018. Архивирано од изворникот 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  85. ↑ „Растко постаје Сава испред фреске Светог Саве!“. Истинито. 26 февруари 2018. Архивирано од изворникот на 2 април 2018. Посетено на 1 април 2018.
  86. ↑ Лекмен, Немања (26 февруари 2018). „Брука у серији Немањићи“. Архивирано од изворникот на 14 декември 2018. Посетено на 1 април 2018.
  87. ↑ „Греше у осмој епизоди серије“. Србија данас. 2 април 2018. Архивирано од изворникот 23 април 2018. Посетено на 22 април 2018.
  88. ↑ „Краве на ушима носе маркице по прописима ЕУ“. Патриот. 4 април 2018. Архивирано од изворникот на 23 април 2018. Посетено на 22 април 2018.
  89. ↑ „Једе се цинцвара пре него што је кукуруз донет у Европу“. Балканс прес. 4 април 2018. Архивирано од изворникот 23 април 2018. Посетено на 22 април 2018.
  90. ↑ „Грешка са цинцваром“. Крстарица. 4 април 2018. Архивирано од изворникот 23 април 2018. Посетено на 22 април 2018.
  91. ↑ „Поново срамне грешке у Немањићима“. Еспресо. 3 април 2018. Архивирано од изворникот 23 април 2018. Посетено на 22 април 2018.
  92. ↑ „Немањићи опет запалили интернет“. Вечерње новости. 1 април 2018. Архивирано од изворникот 18 април 2018. Посетено на 22 април 2018.
  93. ↑ „Немањићи изгорели друштвене мреже“. Блиц. 3 април 2018. Архивирано од изворникот 23 април 2018. Посетено на 22 април 2018.
  94. ↑ „Србија гори због Немањића“. Курир. 3 април 2018. Архивирано од изворникот 23 април 2018. Посетено на 22 април 2018.
  95. ↑ „Шоу у новој епизоди Немањића!“. Србија данас. 1 април 2018. Архивирано од изворникот 23 април 2018. Посетено на 22 април 2018.
  96. ↑ Миленковић, Стефан (2 април 2018). „Рашка у центру најглупљег обрта на почетку нове епизоде Немањића“. Noizz. Архивирано од изворникот на 23 април 2018. Посетено на 22 април 2018.
  97. ↑ „ТВ критика“. Блиц. 5 јануари 2018. Архивирано од изворникот 6 мај 2018. Посетено на 5 мај 2018.
  98. ↑ Илић, Драган (11 јануари 2018). „Молим ти се, Свети Ђорђе…“. Време. Архивирано од изворникот 6 мај 2018. Посетено на 5 мај 2018.
  99. ↑ 99,0 99,1 Крстић, Љубица (1 јануари 2018). „Људи уопште нису импресионирани првом епизодом Немањића“. Noizz. Архивирано од изворникот на 3. 01. 2018. Посетено на 18 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  100. ↑ „Оштре критике Немањића“. Вечерње новости. 11 јануари 2018. Архивирано од изворникот 14 мај 2018. Посетено на 5 мај 2018.
  101. ↑ „Критике“. Србин. 1 јануари 2018. Архивирано од изворникот на 8. 01. 2018. Посетено на 18 март 2018. Проверете ги датумските вредности во: |archive-date= (help)
  102. ↑ „Ово су катастрофалне грешке у Немањићима“. Курур. 3 јануари 2018. Архивирано од изворникот 3 април 2018. Посетено на 2 април 2018.
  103. ↑ „Неопростиве грешке у Немањићима“. Еспресо. 4 јануари 2018. Архивирано од изворникот 2 април 2018. Посетено на 2 април 2018.
  104. ↑ „Историјске грешке у Немањићима“. Дневно. 2 јануари 2018. Архивирано од изворникот на 2 април 2018. Посетено на 2 април 2018.
  105. ↑ „Грешке у Немањићима“. Еспресо. 19 февруари 2018. Архивирано од изворникот 2 април 2018. Посетено на 2 април 2018.
  106. ↑ „Реч причврљити“. Блиц. 20 февруари 2018. Архивирано од изворникот 2 април 2018. Посетено на 2 април 2018.
  107. ↑ „Критике серије Немањићи“. Еспресо. 1 јануари 2018. Архивирано од изворникот 23 февруари 2018. Посетено на 18 март 2018.
  108. ↑ Калаба, Ана (25 февруари 2018). „Погрешно смо скапирали Немањиће“. Noizz. Архивирано од изворникот на 6 мај 2018. Посетено на 5 мај 2018.

Надворешни врски

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!