Железничка линија Солун-Битола

Железничка линија Солун-Битола
Битолската станица за време на Првата светска војна
Преглед
Состојба	Во функција до Долно Клештино
Сопственик	OSE
Место	Грција, Република Македонија
Последни станици	Солун 40.6444° СГШ; 22.9294° ИГД / 40.6444; 22.9294 Битола 41.0197° СГШ; 21.3429° ИГД / 41.0197; 21.3429
Опслужување
Превозник/ци	TrainOSE
Историја
Пуштена	јуни 1894 (јуни 1894)
Технички
Пруги	двојна пруга Солун–Плати, преостанатиот дел единична пруга [1]
Колосек	1.435 мм
Електрификација	Само делницата Солун–Плати[1]
План на трасата Линија за Дедеагач и Софија 0,0 Солун за Скопје 10,9 Текелиево од Скопје 28,8 Крџалиево 36,3 Плати Линија за Атина 38,6 Љановер 44,1 Гида 49,6 Лутрос 52,0 Пожари 54,8 Шеразмен 57,4 Колура 62,5 Меч 67,6 Бер 79,1 Негуш 86,8 Пископија 90,1 Каменик 95,8 Вртикоп 111,7 Воден 119,1 Владово 136,8 Острово 152,2 Пателе 159,2 Суровичево Линија за Кожани 164,8 Долно Врбени 178,5 Баница Росен Лерин 187,5 Лажени 200,4 Нов Кавказ Грчко-македонска граница Кременица 219 Битола за Прилеп п р у

Железничка линија Солун-Битола – железничка пруга долга 219 км која го поврзува пристанишниот град Солун во Грација со Битола, преку Бер, Воден, Суровичево и Лерин. Линијата била отворена во јуни 1894 година под името Société du Chemin de Fer ottoman Salonique-Monastir („Отоманско железничко друштво Солун-Битола“), кога подрачјето било дел од Османлиското Царство.^[2] Делницата од границата до Битола од 2013 до 2019 година не била во функција. Во 2019 година е обновена делницата Битола-Кременица, но и по нејзиното реновирање не е воспоставен меѓународен возен сообраќај преку неа.^[3]

Историја

Идејата за трансмакедонска железничка линија постоела уште од 1850-тите години. Во јануари 1859 година бил потпишан Меморандум за изградба на пругата Солун-Битола.^[4] Кримска војнаКримската војна го нарушила плановите, а по нејзиното завршување приоритет им бил даден на пругите Солун-Митровица и Солун-Деде Агач (Тракија).^[5] На 28 октомври 1890 година отоманската Висока порта ѝ дала концесија на Дојче банк за изградба на пруга како огранок од „Ориенталните железници“ (Chemins de fer Orientaux) со можност за понатамошно продолжување до албанско пристаниште.^[6][7]

Била формирана отоманска компанија „Отоманска железничка компанија Солун-Битола“ (Société du Chemin de Fer ottoman Salonique-Monastir) чие седиште било во Цариград. Градежните работи започнале во мај 1891 и биле завршени во јуни 1894 година. До крајот на мај 1893 година, трасата била изведена до Воден, а дел до гратчето Тошин била предадена за експлоатација. Остатокот бил потежок дел заради својата ридеста и планинска конфигурација. Најголем предизвик била висинската разлика меѓу станиците Воден (31 метар надморска висина) и Бладова (481 метар надморска висина) на далечина од само 12 км воздушна линија. Исто така се граделе 13 тунели и неколку вијадукти.^[5] По завршувањето, линијата им била дадена на експлоатација на „Ориентални железници“ кои веќе работеле и со линиите до Солун до Митровица и Врање.

По завршувањето на Балкански војниБалканските војни во 1913 година, линијата ѝ припаднала на Грција освен последните 17 км до Битола кои завршувале во СХСКралството на Србите, Хрватите и Словенците. Грчката влада го купила грчкиот дел на 17 октомври 1925^[8] и тој станал дел од Грчките железници.

Галерија

• 
  Железничка станица Кременица, 1916-1917
• 
  Железничка станица во Вртикоп, 1894
• 
  Железничката станица во Владово
• 
  Железничка станица во Суровичево
• 
  Железничка станица во Лерин

Наводи

1. „OSE - 2017 Network Statement Annexes“. стр. 5. Архивирано од изворникот на 2020-06-11. Посетено на 2021-03-21.
2. „Bitola Station“. Архивирано од изворникот на 2018-01-15. Посетено на 2021-03-21.
3. „Новата пруга од Битола кон Грција зараснува во треви, возови уште нема“. Независен весник. 18 септември 2020. Посетено на 21 март 2021.
4. Gounaris, Basil C. (1989). „Railway Construction and Labour Availability in Macedonia in the Late 19th Century“. Byzantine and Modern Greek Studies. 13: 143ff.
5. Стерјовски, Александар (2020). Градби Битола. Битола: Конзулат на Република Србија во Република Македонија. стр. 469–470. ISBN 978-608-65122-8-6.
6. Georges Young: Corps de droit Ottoman,Oxford Clarendon Press, 1906. See page 118: Chapter C
7. Hertner, Peter (2006). „The Balkan Railways, International Capital and Banking from the End of the 19th Century until the Outbreak of the First World War“. Bulgarian National Bank: 23ff. Архивирано од изворникот на 2022-01-26. Посетено на 2021-03-21.
8. Le Journal des finances, 15 janvier 1926 (на француски)