PROFILBARU.COM

Низ историјата, секој народ имал свои соѕвездија, митологија. На овој список асе наведени 88-те соѕзведија што ги признава современата астрономија, кои поточно не се ѕвездени шеми, туку всушност подрачја на небесната сфера).

Основоположници на денешните меѓународни називи на северните соѕвездија се Вавилонците и Старите Грци (според записите на Птоломеј). Исцртувајќи го јужното небо, европските и американските астрономи предлагале имиња новите соѕвездија како и други називи што би ги пополниле празнините помеѓу старите. Не сите предлози биле прифатени, но до решение се дошло во 1922 г. кога Меѓународниот астрономски сојуз (IAU) усвоила современ список од 88 соѕвездија. По ова, белгискиот астроном Ежен Жозеф Делпорт на секое соѕвездие му исцртал точни граници, така што секоја една точка на небото припаѓа на само едно соѕвездие.

На табелава е дадено македонското име на секое соѕвездие, проследено од латинското, неговиот генитивен облик, кратенките во меѓународна употреба^[1]^[2], на која полутопка припаѓа соѕвездието, координати за полна видливост и најсјајната ѕвезда од секое соѕвездие.

Ознаки за полутопките: Ј = јужна, С = северна, СЈ и ЈС = соѕвездието има средиште некаде во небесниот екватор, Сј и Јс = соѕвездието има само мал дел во полутопката означена со мала буква.

Соѕвездие	Латинско име	Генитивно	Кратенки	Полутопка	Полна видливост	Најсјајна ѕвезда
Андромеда	Andromeda	Andromedae	And, Andr	С	90° СШ на 37° ЈШ	Сира
Береникина Коса	Coma Berenices	Comae Berenices	CrA, CorA	С	90° СШ на 56° ЈШ	Бета Береникина Коса
Бик	Taurus	Tauri	Tau, Taur	Сј	90° СШ на 65° ЈШ	Алдебаран
Близнаци	Gemini	Geminorum	Gem, Gemi	С	90° СШ на 60° ЈШ	Полукс
Вага	Libra	Librae	Lib, Libr	Ј	60° СШ на 90° ЈШ	Зубенешамали
Вајар	Sculptor	Sculptoris	Scl, Scul	Ј	50° СШ на 90° ЈШ	Алфа Вајар
Водна Змија	Hydra	Hydrae	Hya, Hyda	Јс	55° СШ на 83° ЈШ	Алфард
Водолија	Aquarius	Aquarii	Aqr, Aqar	Јс	65° СШ на 87° ЈШ	Садалсуд
Волк	Lupus	Lupi	Lup, Lupi	Ј	35° СШ на 90° ЈШ	Алфа Волк
Воловар	Boötes	Boötis	Boo, Boot	С	90° СШ на 50° ЈШ	Арктур
Гавран	Corvus	Corvi	Crv, Corv	Ј	65° СШ на 90° ЈШ	Гиена Гураб
Голема Мечка	Ursa Major	Ursae Majoris	UMa, UMaj	С	90° СШ на 17° ЈШ	Алиот
Големо Куче	Canis Major	Canis Majoris	CMa, CMaj	Ј	57° СШ на 90° ЈШ	Сириус
Гулаб	Columba	Columbae	Col, Colm	Ј	41° СШ на 90° ЈШ	Факт
Гуштер	Lacerta	Lacertae	Lac, Lacr	С	90° СШ на 40° ЈШ	Алфа Гуштер
Девица	Virgo	Virginis	Vir, Virg	Ј С	67° СШ на 76° ЈШ	Спика
Делфин	Delphinus	Delphini	Del, Dlph	С	90° СШ на 70° ЈШ	Ротанев
Длето	Caelum	Caeli	Cae, Cael	Ј	41° СШ на 90° ЈШ	Алфа Длето
Еднорог	Monoceros	Monocerotis	Mon, Mono	Ј С	75° СШ на 85° ЈШ	Бета Еднорог
Едро	Vela	Velorum	Vel, Velr	Ј	33° СШ на 90° ЈШ	Регор
Еридан	Eridanus	Eridani	Eri, Erid	Јс	32° СШ на 89° ЈШ	Ахернар
Ждребе	Equuleus	Equulei	Equ, Equl	С	90° СШ на 77° ЈШ	Киталфа
Жерав	Grus	Gruis	Gru, Grus	Ј	35° СШ на 90° ЈШ	Алнаир
Жирафа	Camelopardalis	Camelopardalis	Cam, Caml	С	90° СШ на 37° ЈШ	Бета Жирафа
Зајак	Lepus	Leporis	Lep, Leps	Ј	60° СШ на 90° ЈШ	Арнеб
Златна Рипка	Dorado	Doradus	Dor, Dora	Ј	20° СШ на 90° ЈШ	Алфа Златна Рипка
Змеј	Draco	Draconis	Dra, Drac	С	90° СШ на 15° ЈШ	Елтанин
Змија^[3]	Serpens	Serpentis	Ser, Serp	С Ј	74° СШ на 64° ЈШ	Унукалхај
Змијоносец	Ophiuchus	Ophiuchi	Oph, Ophi	Ј С	80° СШ на 80° ЈШ	Расалхаг
Индијанец	Indus	Indi	Ind, Indi	Ј	16° СШ на 90° ЈШ	Персиец
Јарец	Capricornus	Capricorni	Cap, Capr	Ј	62° СШ на 90° ЈШ	Денеб Алгеди
Јужен Крст	Crux	Crucis	Cru, Cruc	Ј	25° СШ на 90° ЈШ	Акрукс
Јужен Триаголник	Triangulum Australe	Trianguli Australis	TrA, TrAu	Ј	20° СШ на 90° ЈШ	Атрија
Јужна Круна	Corona Australis	Coronae Australis	CrA, CorA	Ј	44° СШ на 90° ЈШ	Алфека Меридијана
Јужна Риба	Piscis Austrinus	Piscis Austrini	PsA, PscA	Ј	50° СШ на 90° ЈШ	Фомалхаут
Камелеон	Chamaeleon	Chamaeleontis	Cha, Cham	Ј	07° СШ на 90° ЈШ	Алфа Камелеон
Касиопеја	Cassiopeia	Cassiopeiae	Cas, Cass	С	90° СШ на 12° ЈШ	Шедар
Кентаур	Centaurus	Centauri	Cen, Cent	Ј	25° СШ на 90° ЈШ	Алфа Кентаур(и)
Кефеј	Cepheus	Cephei	Cep, Ceph	С	90° СШ на 10° ЈШ	Алдерамин
Кит	Cetus	Ceti	Cet, Ceti	Јс	70° СШ на 90° ЈШ	Денеб Кајтос
Кобилица	Carina	Carinae	Car, Cari	Ј	14° СШ на 90° ЈШ	Канопус
Компас	Pyxis	Pyxidis	Pyx, Pyxi	Ј	53° СШ на 90° ЈШ	Алфа Пиксидис
Кочијаш	Auriga	Aurigae	Aur, Auri	С	90° СШ на 34° ЈШ	Капела
Крма	Puppis	Puppis	Pup, Pupp	Ј	39° СШ на 90° ЈШ	Наос
Лав	Leo	Leonis	Leo, Leon	Сј	83° СШ на 57° ЈШ	Регул
Лебед	Cygnus	Cygni	Cyg, Cygn	С	90° СШ на 29° ЈШ	Денеб
Летечка Риба	Volans	Volantis	Vol, Voln	Ј	14° СШ на 90° ЈШ	Бета Летечка Риба
Лира	Lyra	Lyrae	Lyr, Lyra	С	90° СШ на 29° ЈШ	Вега
Лисица	Vulpecula	Vulpeculae	Vul, Vulp	С	90° СШ на 55° ЈШ	Ансер
Ловечки Кучиња	Canes Venatici	Canum Venaticorum	CVn, CVen	С	90° СШ на 38° ЈШ	Кор Кароли
Мал Лав	Leo Minor	Leonis Minoris	LMi, LMin	С	90° СШ на 48° ЈШ	Прекипуа
Мала Водна Змија	Hydrus	Hydri	Hyi, Hydi	Ј	08° СШ на 90° ЈШ	Бета Мала Водна Змија
Мала Мечка	Ursa Minor	Ursae Minoris	UMi, UMin	С	90° СШ на 10° ЈШ	Северница
Мало Куче	Canis Minor	Canis Minoris	CMi, CMin	Сј	89° СШ на 77° ЈШ	Прокион
Маса	Mensa	Mensae	Men, Mens	Ј	05° СШ на 90° ЈШ	Алфа Маса
Микроскоп	Microscopium	Microscopii	Mic, Micr	Ј	45° СШ на 90° ЈШ	Гама Микроскоп
Мрежичка	Reticulum	Reticuli	Ret, Reti	Ј	23° СШ на 90° ЈШ	Алфа Мрежичка
Мува	Musca	Muscae	Mus, Musc	Ј	10° СШ на 90° ЈШ	Алфа Мува
Овен	Aries	Arietis	Ari, Arie	С	90° СШ на 59° ЈШ	Хамал
Октант	Octans	Octantis	Oct, Octn	Ј	05° СШ на 90° ЈШ	Ни Октант
Олтар	Ara	Arae	Ara, Arae	Ј	25° СШ на 90° ЈШ	Бета Олтар
Орел	Aquila	Aquilae	Aql, Aqil	С Ј	78° СШ на 71° ЈШ	Алтаир
Орион	Orion	Orionis	Ori, Orio	С Ј	85° СШ на 75° ЈШ	Ригел
Паун	Pavo	Pavonis	Pav, Pavo	Ј	15° СШ на 90° ЈШ	Алфа Паун
Пегаз	Pegasus	Pegasi	Peg, Pegs	С	90° СШ на 65° ЈШ	Ениф
Персеј	Perseus	Persei	Per, Pers	С	90° СШ на 35° ЈШ	Мирфак
Пехар	Crater	Crateris	Crt, Crat	Ј	65° СШ на 90° ЈШ	Лабрум
Печка	Fornax	Fornacis	For, Forn	Ј	50° СШ на 90° ЈШ	Алфа Печка
Пумпа	Antlia	Antliae	Ant, Antl	Ј	50° СШ на 90° ЈШ	Алфа Пумпа
Рајска Птица	Apus	Apodis	Aps, Apus	Ј	07° СШ на 90° ЈШ	Алфа Рајска Птица
Рак	Cancer	Cancri	Cnc, Canc	С	90° СШ на 60° ЈШ	Тарф
Рамнило	Norma	Normae	Nor, Norm	Ј	30° СШ на 90° ЈШ	Гама² Рамнило
Риби	Pisces	Piscium	Psc, Pisc	Сј	84° СШ на 56° ЈШ	Кулат Нуну
Рис	Lynx	Lyncis	Lyn, Lync	С	90° СШ на 35° ЈШ	Алфа Рис
Северна Круна	Corona Borealis	Coronae Borealis	CrB, CorB	С	90° СШ на 50° ЈШ	Алфека
Секстант	Sextans	Sextantis	Sex, Sext	Ј С	78° СШ на 83° ЈШ	Алфа Секстант
Скорпија	Scorpius	Scorpii	Sco, Scor	С	44° СШ на 90° ЈШ	Антарес
Сликар	Pictor	Pictoris	Pic, Pict	Ј	25° СШ на 90° ЈШ	Алфа Сликар
Стрела	Sagitta	Sagittae	Sge, Sgte	С	90° СШ на 70° ЈШ	Гама Стрела
Стрелец	Sagittarius	Sagittarii	Sgr, Sgtr	С	55° СШ на 90° ЈШ	Каус Аустралис
Телескоп	Telescopium	Telescopii	Tel, Tele	Ј	33° СШ на 90° ЈШ	Алфа Телескоп
Триаголник	Triangulum	Trianguli	Tri, Tria	С	90° СШ на 50° ЈШ	Бета Триаголник
Тукан	Tucana	Tucanae	Tuc, Tucn	Ј	15° СШ на 90° ЈШ	Алфа Тукан
Феникс	Phoenix	Phoenicis	Phe, Phoe	Ј	32° СШ на 90° ЈШ	Анка
Херкул	Hercules	Herculis	Her, Herc	С	90° СШ на 39° ЈШ	Корнефорос
Часовник	Horologium	Horologii	Hor, Horo	Ј	20° СШ на 90° ЈШ	Алфа Часовник
Шестар	Circinus	Circini	Cir, Circ	Ј	20° СШ на 90° ЈШ	Алфа Шестар
Штит	Scutum	Scuti	Sct, Scut	Ј	74° СШ на 64° ЈШ	Алфа Штит

Поранешни соѕвездија

Дел од некогашните соѕвездија денес не се признаени од Меѓународниот астрономски сојуз, но може да се сретнат во постари ѕвездени карти и други прирачни материјали. Најпознат ваков пример е соѕвездието Бродот Арго (Argo Navis), едно од 48-те Птоломееви соѕвездија.

Астеризми

Во минатото, покрај соѕвездијата постоеле и други ѕвездени шеми кои се нарекуваат „астеризми“. Примери за астеризми се Голема Кола и Северниот Крст.

Некои стари астеризми како Береникина Коса, Змија и делови од Бродот Арго денес се признаени како соѕвездија.

Поврзано

Наводи

↑ Соѕвездија Архивирано на 1 декември 2008 г. - Меѓународен астрономски сојуз (англиски)
↑ Речник на поими во аеро-астронаутиката: Табела V (Соѕвездија) Архивирано на 16 јануари 2009 г. - НАСА (англиски)
↑ Соѕвездието Змија може да се подели на две соѕвездија: Змиска Опашка (Serpens Cauda) и Змиска Глава (Serpens Caput)

Користена литература

Eugène Delporte: Délimitation scientifique des constellations, tables et cartes. IAU. Cambridge University Press, Cambridge 1930.
Eckhard Slawik / Uwe Reichert: Atlas der Sternbilder. Spektrum, Heidelberg 2004. ISBN 3-8274-0268-9
Ian Ridpath: Die großen Sternbilder. Patmos, Düsseldorf 2004,. ISBN 3-491-69112-5 (англиско издание „Star Tales“ [1])
Hermann-Michael Hahn, Gerhard Weiland: Der neue Kosmos Himmelsführer. Franckh, Stuttgart 1998. ISBN 3-440-07485-4.
John Sanford: Der neue Kosmos-Sternatlas. Franckh, Stuttgart 1990. ISBN 3-440-06087-X.

Надворешни врски

Астроучилница: Соѕвездија Архивирано на 24 март 2011 г. - Скопско астрономско друштво (македонски)

[1] Соѕвездија Архивирано на 1 декември 2008 г. - Меѓународен астрономски сојуз (англиски)

[2] Речник на поими во аеро-астронаутиката: Табела V (Соѕвездија) Архивирано на 16 јануари 2009 г. - НАСА (англиски)

[3] Соѕвездието Змија може да се подели на две соѕвездија: Змиска Опашка (Serpens Cauda) и Змиска Глава (Serpens Caput)

[1]

[2]