Солунска епархија

Солунска епархија Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης
Епархија
Митрополитскиот храм „Св. Григориј Палама“
Место
Земја	Егејска Македонија, Грција
Седиште	Солун
Информации
Катедрала	„Св. Софија“ (катедрална) „Св. Григориј Палама“ (митрополска)
Матична црква	Цариградска патријаршија (под управа на Грчката православна црква)
Мрежно место
imth.gr

Посета на солунскиот митрополит за време на бајрам (пред 28 ноември 1904 г).

Солунска епархија (грчки: Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης) — епархија на Цариградската патријаршија, управувана од Грчката православна црква, со седиште во градот Солун, Егејска Македонија. Титулата на челникот е митрополит солунски, ипертим и егзарх на цела Тесалија.^[1]

Митрополити

Писмо на солунскиот митрополит Јоасаф, XVI век

Писмо на солунскиот митрополит Јоаким, во кое му дозволува на манастирот Каракал собирање на помош во Солунската епархија, 1730 г.

„Благовещение“, икона на анонимен зограф од Црковниот музеј на Солунската митрополија, 1825 г.

Крштелница од парохијата „Рождество на пресв. Богородица“, 1887 г.

Крштелница свидетелство на Ташо, син на Никола Стојанов, потпишана од свештеникот Константин Хаџинаков и архијерејскиот намесник, иконом Григориј Попдимитров, од егзархиската црковна општина во Полјанин, Солунска епархија, 17 јануари 1910 г.

Документ на Солунската митрополија за грчкото училиште во Епаноми со потпис на митрополитот Александар

Крштелно свидетелство на Панче Панов од Солунската егзархиска епархија, 19 август 1912 г., потпишано од свештеникотХристо Шумаров

Епархијата/митрополијата ја возглавувале следниве владици:^[2][3]

Име	Грчки	Белешка	Години
Гај	Γάιος	светец
Никола I	Νικόλαος Α΄	светец	160
Артемиј	Ἀρτέμιος	светец
Александар I	Ἀλέξανδρος Α΄	светец	305 – 335
Јован I	Ἰωάννης Α΄
Аециј	Ἀέτιος		342 – 347
Ириниј	Εἰρήνιος		355
Павлин	Παυλῖνος
Ахолиј или Асхолиј	Ἀχόλιος, Ἀσχόλιος	светец	379 – 384
Анисиј	Ἀνύσιος	светец	384 – 407
Руф	Ῥοῦφος	светец	407 – 434
Анастасиј I	Ἀναστάσιος Α΄	светец	434 – 451
Евкситеј, Авкситеј, Евдоксиј	Ευξιθεος, Αὐξίθεος, Εὐδόξιος	светец	451 – ?
Андреј	Ἀνδρέας	светец	по 474 – по 497
Доротеј I	Δωρόθεος Α΄	светец	по 497 – 520
Аристид	Ἀριστείδης		520 – 535
Илија	Ἠλίας	светец	553
Талалеј	Θαλαλεὺς
Теодосиј I	Θεοδόσιος Α΄		585
Евсевиј	Εὐσέβιος		585 – 603
Јован II	Ἰωάννης Β΄	светец	603 – 610
Плотин	Πλωτῖνος		616
Јоан II	Ἰωάννης Β΄	светец	617 – 626
Павел I	Παῦλος Α΄		649
Јоан III	Ἰωάννης Γ΄		680
Сергиј	Σέργιος		690
Константин I	Κωνσταντῖνος Α΄
Василиј I	Βασίλειος Α΄		772
Теофил	Θεόφιλος	светец	787
Тома	Θωμᾶς	светец
Јосиф I Студит	Ἰωσὴφ Α΄, ὁ στουδίτης	светец	807 – 809
Непознат			809 – 811
Јосиф I Студит	Ἰωσὴφ Α΄, ὁ στουδίτης	светец	811 – 821
Лав Математик	Λέων, ὁ φιλόσοφος		839 – 840
Антониј Омологит	Ἀντώνιος, ὁ ὁμολογητὴς	светец	843
Василиј II	Βασίλειος Β΄		843 – 865
Теодор	Θεόδωρος		866 – 869
Павел II	Παῦλος Β΄		880 – 882
Григориј I	Γρηγόριος Α΄		882
Методиј	Μεθόδιος		889
Јован IV Тесалиец	Ἰωάννης Δ΄, ὁ Θεσσαλὸς		892 – 904
Василиј III Омологит	Βασίλειος Γ΄, ὁ ὁμολογητὴς	светец	904 – ?
Анатолиј	Ἀνατόλιος
Исидор I	Ἰσίδωρος Α΄		1016
Никита I	Νικήτας Α΄		околу 1020
Георгиј	Γεώργιος[4]
Теофан I	Θεοφάνης Α΄		1031 – 1038
Прометеј	Προμηθεὺς		1038
Непознат			1063
Теодул	Θεόδουλος		1086 – 1107
Константин II	Κωνσταντῖνος Β΄		1110
Михаил I Хумн	Μιχαὴλ Α΄ Χούμνος		1122
Никита II	Νικήτας Β΄		1133
Василиј IV Охридски	Βασίλειος Δ΄, ὁ Ἀχρίδος		1145 – 1168
Евстатиј Катафлор	Εὐστάθιος, ὁ Κατάφλωρος	светец	1175 – 1197 или 1198
Константин III Месопотамит	Κωνσταντῖνος Γ΄,ὁ Μεσοποταμίτης		1198 – 1199
Јоан Хрисант	Χρύσανθος		1199 – 1202
Константин III Месопотамит	Κωνσταντῖνος Γ΄,ὁ Μεσοποταμίτης		1204 – 1227
Никита III	Νικήτας Γ΄
Јосиф II	Ἰωσὴφ Β΄		1232 – 1235
Михаил II Палатан	Μιχαὴλ Β΄, ὁ Παλατάνος		1235
Мануил Опсарас Дисипатос	Μανουὴλ		1235 – 1261[5]
Јоаникиј Кидонски	Ἰωαννίκιος, ὁ Κυδώνης		1261
Димитриј	Δημήτριος		1282 – 1285
Игнатиј I	Ἰγνάτιος Α΄		1285 – ?
Јаков I	Ἰάκωβος Α΄		1295 – 1305/1306[6]
Малахија	Μαλαχία		1305/1306[6] – 1310[7]
Јеремија	Ἱερεμίας		1315 – 1322
Евфимијан	Εὐφημιανὸς		1322
Јован V Калека	Ἰωάννης Ε΄, ὁ Καλέκας		1322 – 1334
Григориј II	Γρηγόριος Β’		1334
Игнатиј Глава	Ἰγνάτιος Γλαβᾶς		1339 – 1340
Макариј I	Μακάριος Α΄		1342 – 1345
Хијацинт	Υάκινθος		1345 – 1346[8]
Григориј IV Палама	Γρηγόριος Γ΄, ὁ Παλαμᾶς	светец	1347 – 1359
Нил Кавасила	Νεῖλος, ὁ Καβάσιλας	светец	1360 – 1361
Никола II Кавасила	Νικόλαος Β΄, ὁ Καβάσιλας	светец	1361 – 1363
Непознат			1363 – 1371
Доротеј II	Δωρόθεος Β΄		1371 – 1379
Исидор II Солунски	Ἰσίδωρος Β΄, ὁ Γλαβᾶς	светец	1380 – 1396
Гавриил I	Γαβριὴλ Α΄	светец	1396 – 1416
Симеон Мистагог	Συμεών, ὁ μυσταγωγός	светец	1410 – 1429
Григориј III	Γρηγόριος Γ΄		1430
Нифонт	Νήφων	светец	1482 – 1484
Максим	Μάξιμος		1486/7 – 1515[9]
Макарих II	Μακάριος Β΄		1517 – 1536
Теона	Θεωνᾶς, ὁ ἀπὸ Ἡγουμένων	светец	1539 - 1565
Теофан II	Θεοφάνης Β΄		1544
Григориј-Давид	Γρηγόριος-Δαβὶδ
Јоасаф I	Ἰωάσαφ Α΄, ὁ Ἀργυρόπουλο		1565 – 1578
Митрофан	Μητροφάνης		1585
Гаврил II	Γαβριὴλ Β΄		1594
Матеј I	Ματθαῖος Α΄		1596
Јоасаф II	Ἰωάσαφ Β΄ς		1596
Софрониј I	Σωφρόνιος Α΄		1606
Зосим	Ζωσιμᾶς		1607
Партениј	Παρθένιος		1611
Атанасиј	Ἀθανάσιος Α΄	светец	1622 – 1634
Дамаскин I	Δαμασκηνὸς Α΄		1634 – 1636
Калиник I	Καλλίνικος Α΄		1636 – 1639
Теоклит	Θεόκλητος		1645 – 1651
Јоаким I	Ἰωακεὶμ Α΄		1651 – 1666
Дионисиј	Διονύσιος		1666 – 1671
Анастасиј II	Ἀναστάσιος Β		1671
Мелетиј I	Μελέτιος Α΄		1672 – 1680
Неофит I	Νεόφυτος Α΄		1680 – 1686
Методиј II	Μεθόδιος		1686 – 1687
Неофит I	Νεόφυτος Α΄		1687 – 1688
Методиј II	Μεθόδιος		1688 – 1696
Игнатиј Лезбоски	Ἰγνάτιος Β΄		1696 – 1712
Јаков II	Ἰάκωβος Β΄		1712
Игнатиј Лезбоски	Ἰγνάτιος Β΄		1723
Ананиј	Ἀνανίας		1728
Јоаким II	Ἰωακεὶμ Β΄		1730 – 1744
Гаврил III	Γαβριὴλ Γ΄		1745 – 1752
Спиридон	Σπυρίδων		1760 – 1761
Неофит II	Νεόφυτος		1767
Теодосиј II	Θεοδόσιος Β΄		1767 – 1769
Дамаскин II	Δαμασκηνὸς Β΄		1769 – 1780
Јаков IV	Ἰάκωβος Γ΄		1780
Герасим	Γεράσιμος		1788 – 1810
Јосиф III	Ἰωσὴφ Γ΄, ὁ Ἱερομάρτυς	светец	1810 – 1821
Матеј II	Ματθαῖος Β΄		1821 – 1824
Макариј III	Μακάριος Γ΄		1824 – 1830
Мелетиј II	Μελέτιος Β΄		1830 – 1841
Јероним	Ἱερώνυμος		1841 – 1853
Калиник II	Καλλίνικος Β΄		1853 – 1858
Неофит III	Νεόφυτος Β΄		1858 – 1874
Јоаким III	Ἰωακεὶμ Γ΄		1874 – 1878
Калиник III	Καλλίνικος Γ΄, ὁ Φωτιάδης		1878 – 1884
Григориј IV	Γρηγόριος Δ΄, ὁ Καλλίδης	светец	1885 – 1889
Софрониј II	Σωφρόνιος Β΄		1889 – 1893
Атанасиј II	Ἀθανάσιος Β΄, ὁ Μεγακλῆς		1893 – 1903
Александар II	Ἀλέξανδρος Β΄, ὁ Ῥηγόπουλος		1903 – 1910
Јоаким IV	Ἰωακεὶμ Δ΄, ὁ Σγουρὸς		1910 – 1912
Генадиј	Γεννάδιος, ὁ Ἀλεξιάδης		1912 – 1951
Пантелејмон I	Παντελεήμων Α΄, ὁ Παπαγεωργίου		1951 – 1968
Леонид	Λεωνίδας, ὁ Παρασκευόπουλος		1968 – 1974
Пантелејмон II	Παντελεήμων Β΄, ὁ Χρυσοφάκης		1974 – 2003
Антим	Ἄνθιμος, ὁ Ῥούσας		2004 - 2023 [10]
Филофей	φιλόθεος		2023- [11]

Храмови и манастири

Парохиски храмови

Црква	Грчки
„Св. Катерина“	Αγία Αικατερίνα
„Св. Анастасија“	Αγία Αναστασία
„Св. Варвара“	Αγία Βαρβάρα
„Св. Недела“	Αγία Κυριακή
„Св. Марина“	Αγία Μαρίνα
„Св. Троица“	Αγία Τριάς
„Св. Бессребреници“	Άγιοι Ανάργυροι
„Св. Апостоли“	Άγιοι Απόστολοι
„Св. Константин и Елена“	Άγιοι Κωνσταντίνος & Ελένη
„Св. Никола и Св. Димитриј“	Άγιοι Νικόλαος & Δημήτριος
„Св. Атанасиј“	Άγιος Αθανάσιος
„Св. Василиј“	Άγιος Βασίλειος
„Св. Ѓорѓи“	Άγιος Γεώργιος Πανοράματος
„Св. Григориј Палама“	Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς
„Св. Елевтериј“	Άγιος Ελευθέριος
„Св Терапонт“	Άγιος Θεράπων
„Св. Јован Златоуст“	Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος
„Св. Мина“	Άγιος Μηνάς
„Св. Пантелејмон“	Άγιος Παντελεήμων Πανοράματος
„Св. Павле“	Άγιος Παύλος
„Св. Илија“	Άγιος Προφήτης Ηλίας Πόλεως
„Св. Илија“	Άγιος Προφήτης Ηλίας Πυλαίας
„Св. Спиридон“	Άγιος Σπυρίδων Τριανδρίας
„Св. Фануриј и Св. Јован Претеча“	Άγιος Φανούριος – Τίμιος Πρόδρομος
„Св. Фотиј“	Άγιος Φώτιος
„Св. Христофор“	Άγιος Χριστοφόρος
„Вознесение Христово“	Ανάληψις του Κυρίου
„Св. Три Јерарси“	Ἀγιοι Τρεις Ιεράρχαι
„Св. Благовештение“	Ευαγγελίστρια
„Успение на пресв. Богородица“	Κοίμησις της Θεοτόκου
„Св. Преображение“	Μεταμόρφωσις του Σωτήρος
„Пресв. Богородица Нова“	Νέα Παναγία
„Св. Ксенија“	Οσία Ξένη
„Св. Архангели“	Παμμέγιστοι Ταξιάρχαι Ακροπόλεως
„Пресв. Богородица Неракотворна“	Παναγία Αχειροποίητος
„Пресв. Богородица Десна“	Παναγία Δεξιά
„Пресв. Богородица Народоводителка“	Παναγία Λαοδηγήτρια
„Пресв. Богородица Пројавена“	Παναγία Φανερωμένη
„Пресв. Богородица Казанџиска“	Παναγία των Χαλκέων
„Рождество на пресв. Богородица“	Παναγούδα
„Св. Јован Претеча“	Τίμιος Πρόδρομος
„Сретение Господово“	Υπαπαντή του Χριστού[12]

Поклонички храмови

Црква	Грчки
„Св. Кирил и Методиј“	Άγιοι Κύριλλος & Μεθόδιος
„Св. Ѓорѓи“ (Ротонда)	Άγιος Γεώργιος
„Св. Димитрија“	Άγιος Δημήτριος
„Св. Софија“	Η του Θεού Σοφία[13]

Параклиси на парохиските храмови

Црква	Грчки
„Св. Анисија“	Αγία Ανυσία
„Св. Гликерија“	Αγία Γλυκερία
„Св. Ефросина“	Αγία Ευφροσύνη
„Св. Соломонија“	Αγία Σολομονή
„Св. Фотина“	Αγία Φωτεινή
„Сите Солунски Светители“	Άγιοι Πάντες οι εν Θεσσαλονίκη
„Св. Сила и Тимотеј“	Άγιοι Σίλας & Τιμόθεος
„Св. Василиј“	Άγιος Βασίλειος
„Св. Елевтериј“	Άγιος Ελευθέριος
„Св. Јован Претеча“	Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος
„Св. Нестор“	Άγιος Νέστωρ
„Св. Никола“	Άγιος Νικόλαος
„Св. Агапија, Ирина и Хионија“	Ἀγιαι Αγάπη, Ειρήνη, Χιονία
„Св. Спас“	Μεταμόρφωσις του Σωτήρος
„Св. Ксенија и Св. Нектариј“	Οσία Ξένη – Άγιος Νεκτάριος
„Пресв. Богородица Вратарница“	Παναγία η Πορταΐτισσα
„Воздвижение на Чесниот Крст“	Τίμιος Σταυρός[14]
„Св. Ѓорѓи“	Άγιος Γεώργιος

Гробишни храмови

Име	Грчки	Гробишта
„Св. Теодор Тирон и Теодор Стратилат“	Άγιοι Θεόδωροι Κοιμητηρίων Πυλαίας	Капуџиларски гробишта
„Св. Павле“	Άγιος Παύλος Κοιμητηρίων Μαλακοπής	Малакопски гробишта
„Воскресение Христово“	Ανάστασις του Κυρίου Νέων Κοιμητηρίων	Нови гробишта[15]

Параклиси во установи

„Св. Преображение“ во Училиштето за слепи

Име	Грчки	Установа
„Покров на пресв. Богородица“	Αγία Σκέπη Νοσοκομείου Γεώργιος Γεννηματάς	Општа болница „Георгиос Гениматас“
„Св. Димитриј“	Άγιος Δημήτριος Νοσοκομείου Άγιος Δημήτριος	Општа болница „Св. Димитриј“
„Св. Лука“	Άγιος Ευαγγελιστής Λουκάς Νοσοκομείου Α.Χ.Ε.Π.Α.	Универзитетска болница АХЕПА
„Св. Пантелејмон“	Άγιος Παντελεήμων Θεαγενείου Αντικαρκινικού Νοσοκομείου	Онколошка болница „Теагениос“
„Св. Пантелејмон“	Άγιος Παντελεήμων Ιπποκρατείου Νοσοκομείου	Општа болница „Хипократ“[16]
„Св. Три Светители“	Τρείς Ιεράρχες	Солунски универзитет[17]
„Св. Нектариј“	Άγιος Νεκτάριος Χαρισείου Γηροκομείου	Старечки дом „Харисиос“
„Св. Стилијан“	Άγιος Στυλιανός βρεφοκομείου Άσυλο του Παιδιού	Јасли „Закрила на детето“
„Св. Преображение“	Μεταμόρφωσις του Σωτήρος Σχολής Τυφλών	Училиште за слепи[18]

Манастири

Име	Грчки	Нас. место	Грчки
„Св. Теодора“	Ιερά Μονή Αγίας Θεοδώρας	Солун	Θεσσαλονίκη	машки
„Успение на пресв. Богородица“	Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου	Арсакли	Πανόραμα	женски

Наводи

1. „Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης“. Εκκλησία της Ελλάδος. Архивирано од изворникот на 2008-09-15. Посетено на 21 мај 2014.
2. „ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ“. Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Архивирано од изворникот на 2016-10-15. Посетено на 12 ноември 2013.
3. „Κατάλογος Προκαθήμενων Θεσσαλονίκης“. Ορθόδοξος Συναξαριστής. Посетено на 12 ноември 2013.
4. „Γεώργιος“. Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Архивирано од изворникот на 2021-06-24. Посетено на 10 јануари 2018.
5. Според некои извори, Мануил е наследен на солунската катедра од Василиј Гликис. Погл. „ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ὁ ΓΛΥΚΥΣ, ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης (μέσα 13ου αἰ.)“. Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Архивирано од изворникот на 2017-08-17. Посетено на 16 август 2017.
6. Νταγιούκλας, Σταύρος (1995–96). „Πολιτική και εκκλησιαστική διοίκηση της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης από το 1300 έως το 1341. Θεσμοί και πρόσωπα“ (PDF). Μακεδονικά. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. стр. 129–130.
7. Τρούπκου, Νικολέτα (2016). Η ελληνική γραφή των εντοίχιων ψηφιδωτών της ύστερης βυζαντινής περιόδου (PDF). Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Σχολή Φιλοσοφική. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Αρχαίας και Βυζαντινής Τέχνης και Πολιτισμού. стр. 56.
8. ΜΑΡΤΖΕΛΟΥ, ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. „ΤΟ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 14Ο ΑΙΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΩΝ ΖΗΛΩΤΩΝ“. Посетено на 5 октомври 2016.
9. „Νικάνωρ, ὅσιος“. Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Архивирано од изворникот на 2017-08-25. Посетено на 5 март 2017.
10. „Παραιτήθηκε ο Γέρων Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Ανθιμος - Εξάψαλμος“ (грчки). 2023-08-08. Посетено на 2023-08-09.
11. „Νέος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης ο Ωρεών Φιλόθεος“. ROMFEA (грчки). Посетено на 2023-10-21.
12. „Ενοριακοί Ναοί“. Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Архивирано од изворникот на 2019-12-10. Посетено на 21 август 2016.
13. „Προσκυνηματικοί Ι.Ν.“. Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Архивирано од изворникот на 2016-10-18. Посетено на 21 август 2016.
14. „Παρεκκλήσια Ενοριακών Ναών“. Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Архивирано од изворникот на 2016-10-18. Посетено на 21 август 2016.
15. „Παρεκκλήσια Κοιμητηρίων“. Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Архивирано од изворникот на 2016-10-15. Посетено на 21 август 2016.
16. „Παρεκκλήσια Νοσοκομείων“. Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Архивирано од изворникот на 2016-10-15. Посетено на 21 август 2016.
17. „Πανεπιστημιακοί Ναοί“. Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Архивирано од изворникот на 2016-10-19. Посетено на 21 август 2016.
18. „Παρεκκλήσια Ιδρυμάτων“. Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Архивирано од изворникот на 2016-10-15. Посетено на 21 август 2016.

Надворешни врски

• Мрежно место на Солунската епархија Архивирано на 20 април 2008 г. (грчки)