Алдыңғы ми

Эмбрион миының бөлімдері

Адамда алдыңғы мидың үлкен ми сыңарлары басқа бөлімдерінен әлдеқайда жақсы дамыған. Алдыңғы миды кейде соңғы ми деп те атайды. Үлкен ми сыңарлары оң жақ және сол жақ сыңарлардан тұрады. Әрбір ми сыңары сұр және ақ заттан құралады. Сыртындағы сұр заты ми қыртысын түзеді. Қыртыста 14 миллиардтан астам нейрондар болады. Қыртыс ми сыңарларының сыртын тұтас жауып тұрады. Ми кыртысының калыңдығы шамамен 2-3 мм, ондағы жүйке жасушаларының пішіндері мен мөлшері әр түрлі. Ми қыртысында мүшелерден козуды қабылдайтын, кимылды реттейтін сезгіш және қозғалтқыш жасушалар болады. Көптеген жасушалар ми қыртысының бөлімдерін өзара және жүйке жүйесінің басқа бөлімдерін бірімен-бірі байланыстырады. Ми қыртысы орталық жүйке жүйесінің ең жоғары бөлімі деп есептелінеді.

Үлкен ми сыңарлары сопақша мидың аз ғана бөлігі мен мишықтан басқа мидың барлық бөлімдерін жауып тұрады. Ми сыңарларының ақ заты ішкі жағында қыртыстың астында болады. Ақ заты жүйке талшықтарынан түзіледі. Ми сыңарларының беті тегіс болмай, жүлгелі, қатпарлы болады. Әсіресе, терең жүлгелер ми сыңарларын жеке бөліктерге бөледі. Жүлгелердің арасы қатпарлы болып келеді. Әрбір ми сыңарында 4 бөлік бар: маңдай, төбе, самай, шүйде. Ми сыңарларында іші ми сұйықтығына толы 2 қуыс (ми қарыншалары) болады. Ол сұйықтық ұсақ қантамырларымен қосылып, жүйке жүйесіндегі зат алмасуды қамтамасыз етеді, жүйке жасушаларын қорғайды.

Үлкен ми сыңарларының аймақтары. Үлкен ми сыңарларының қатпарлары ми қыртысының көлемін ұлғайтады қимыл аймағы маңдай, төбе бөліктерінде орналаскан. Мұнда аяқ, тұлға, кол, мойын, тіл, бет, ерінді қозғалту және сөйлеу орталығы болады. Көру аймағы - шүйде бөлігінде, одан көру жүйкелері арқылы қозу өтеді. Есту аймағы - самай бөлігінде; дәм сезу, иіс сезу аймағы - маңдай бөлігінің ішкі жағында. Артқы орталық қатпарда - тері, буын-бұлшықет, сезу аймағы бар. Денеге ыстық, суықпен әсер еткенде қайтаратын жауабы (қолды тартып алу) осы аймаққа байланысты. Адамдағы психикалық әрекеттер (есте сақтау, сөйлеу, ойлау және т. б.) ми сыңарларының барлық аймақтарымен байланысты. Жүйке ауруларын емдейтін дәрігерді невропатолог (невролог) дейді.

Мидан 12 жұп жүйке тарайды. Оның алдыңғы екеуі үлкен ми сыңарларынан, қалған 10 жұбы мидың басқа бөлімдерінің сұр затынан басталады. Ол жүйкелер - иіс сезу, көру, есту, көзді қозғалту және т. б. деп аталады.

Қазіргі кезде медициналық зерттеу жұмыстарында мидың жұмыс істеу белсенділігін анықтау үшін электроэнцефалография әдісі қолданылады. Мидың жұмысын және ондағы өзгерістердің ырғағын жазып алуды электроэнцефалограмма (ЭЭГ) деп атайды. Оны электроэнцефалограф аспабы арқылы жазып алады. Электроэнцефалограмма жүйке жасушаларының белсенділігін жөне аурудың болу себептерін анықтауға көмектеседі.[1]

Дереккөздер

  1. Әлімқұлова Р., Сәтімбеков Р. Ә 55 Биология: Жалпы білім беретін мектептің 8-сыныбына арналған оқулық. - 2-басылымы, өңделген, толықтырылған. - Алматы: Атамұра, 2008. - 320 бет. ISBN 9965-34-812-Х


Read other articles:

هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (يناير 2014) دليل برجاي لعلم الجراثيم المنهجيمعلومات عامةالمؤلف ديفيد هيندريكس بيرغي اللغة

 

Probability distribution This article is about the mathematics of Student's t-distribution. For its uses in statistics, see Student's t-test. Student's t Probability density function Cumulative distribution functionParameters ν > 0 {\displaystyle \nu >0} degrees of freedom (real)Support x ∈ ( − ∞ , ∞ ) {\displaystyle x\in (-\infty ,\infty )} PDF Γ ( ν + 1 2 ) ν π Γ ( ν 2 ) ( 1 + x 2 ν ) − ν...

 

Secretaría de Obras Públicas, Transporte y Vivienda Siglas SOPTRAVI Nivel de Gobierno Nacional Tipo de Organismo Secretaría de Estado Fundación 1957 Sede Edificio San José, Tegucigalpa, M.D.C. Pertenece al Poder Ejecutivo de Honduras En el cargo Ingeniero Roberto Ordóñez La Secretaría de Obras Públicas, Transporte y Vivienda de la república de Honduras tiene a su cargo todo lo concerniente a la formulación, coordinación, ejecución y evaluación de políticas relacionadas con la v...

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (نوفمبر 2013) في علم الخرائط، يكون الخط المرحلي هو خط يُظهر بعض التبعية الموضعية أو العلاقة بمرور الوقت، مما يغير أحيانًا من مراحل العمليات العسكرية، أو يغير الحدود في ا...

 

Annavaram Satyanarayana TempleSri Veera Venkata Satyanarayana Temple, AnnavaramAgamaAfiliasi agamaHinduDistrikKakinadaDewaLord Veera Venkata Satyanarayana,LokasiLokasiAnnavaramNegara bagianAndhra PradeshNegaraIndiaKoordinat17°16′57″N 82°24′15″E / 17.28250°N 82.40417°E / 17.28250; 82.40417Koordinat: 17°16′57″N 82°24′15″E / 17.28250°N 82.40417°E / 17.28250; 82.40417 Kuil Swamy Sri Veera Venkata Satyanarayana atau Kuil Annav...

 

Sarah Schulz Vôlei de praia Nome completo Sarah Schulz Representante Alemanha Nascimento 19 de agosto de 1999 (24 anos)Nuremberga, Alemanha Nacionalidade alemã Compleição Peso: 75 kg • Altura: 1,83 m Medalhas Competidor do Alemanha Sarah Schulz (Nuremberga, 19 de agosto de 1999) é uma jogadora de vôlei de praia alemã. Carreira Em 2019 disputou a edição do Campeonato Mundial Sub-21 em Udon Thani ao lado de Svenja Müller alcançando as semifinais[1] e terminando na quarta ...

This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: List of tallest buildings in Venezuela – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2018) (Learn how and when to remove this template message) This is a list of the tallest buildings in Venezuela. Parque Central, Caracas. Torre Provincial, Caracas. Torre Sindoni, Maracay...

 

Координати: 50°05′39″ пн. ш. 36°15′44″ сх. д. / 50.09417° пн. ш. 36.26222° сх. д. / 50.09417; 36.26222 Фізико-технічний факультетХНУ ім. В. Н. Каразіна Будівля факультету Основні дані Засновано 1962 Приналежність ХНУ ім. В. Н. Каразіна Контакт Ключові особи

 

الوعي الذاتي هو إحساس حاد بوعي الذات. فهو الانشغال بالذات، وهو مغاير للحالة الفلسفية الوعي بالذات، والتي هي الوعي بالوجود ككائن منفرد؛ بالرغم من أن بعض الكتاب يستخدمون كلا المصطلحين كبديلين أو كمترادفين.[1] قد يحدث شعور غير سار من الوعي الذاتي عندما يحس الفرد أنه يُراقب

Hardware required to use a video game console or to enrich a game's play experience This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Video game accessory – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2011) (Learn how and when to remove this template message) A video game accessory is a distinct piece of...

 

Civil service position in several parliamentary democracies This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Cabinet secretary – news · newspapers · books · schol...

 

2004 single by Nelly Furtado ForçaSingle by Nelly Furtadofrom the album Folklore B-sidePowerless (Say What You Want)Released7 June 2004 (2004-06-07)Studio The Gymnasium (Santa Monica, California) Metalworks (Mississauga, Canada) Length2:59LabelDreamWorksSongwriter(s) Nelly Furtado Gerald Eaton Brian West Producer(s) Track & Field Nelly Furtado Nelly Furtado singles chronology Try (2004) Força (2004) Explode (2004) Força (Portuguese for strength) is a song by Canadian sin...

American enterprise software company This article uses bare URLs, which are uninformative and vulnerable to link rot. Please consider converting them to full citations to ensure the article remains verifiable and maintains a consistent citation style. Several templates and tools are available to assist in formatting, such as reFill (documentation) and Citation bot (documentation). (June 2022) (Learn how and when to remove this template message) BMC Software, Inc.TypePrivateIndustryInformation...

 

Cette liste est une ébauche concernant le chemin de fer et l’Italie. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. La liste de gares en Italie, est une liste non exhaustive de gares ferroviaires du réseau des chemins de fer en Italie. Liste par ordre alphabétique Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. Votre aide est la bienvenue ! Comment faire ? A Gare d'Aoste Aoste A...

 

Libyan convicted of the Lockerbie bombing (1952–2012) Megrahi redirects here. For the politician, see Uthman Megrahi. Abdelbaset al-Megrahial-Megrahi in 1988FBI Ten Most Wanted FugitiveCharges Murder (bombing of Pan Am Flight 103) Conspiracy to murder Breach of the Aviation Security Act 1982 AliasAhmed Khalifa AbdusamadDescriptionBorn(1952-04-01)1 April 1952Tripoli, Kingdom of LibyaDied20 May 2012(2012-05-20) (aged 60)Tripoli, LibyaCause of deathProstate cancerNationalityLibyanGenderMa...

National beauty pageant competition in Sweden Miss Sweden OrganizationCandidates for Miss Sweden 1967 seated on a gymnastic benchFormation1949; 74 years ago (1949)TypeBeauty pageantHeadquartersStockholmLocationSwedenMembership Miss UniverseMiss InternationalMiss SupranationalOfficial language SwedishPresidentJoakim GranbergWebsiteOfficial website The Miss Sweden or Miss Universe Sweden (in Swedish: Fröken Sverige), is the title of the Swedish beauty pageant, qualifying dele...

 

Ferries operated between Britain, Ireland, and France by GWR Great Western Railway(shipping services)The Great Western Railway’s principal routes and docksPredecessorFord and JacksonFounded1871Defunct1948SuccessorBritish RailwaysHeadquartersMilford/Fishguard, WalesParentGreat Western Railway The Great Western Railway's ships operated in connection with the company's trains to provide services to Ireland, the Channel Islands and France.[1] Powers were granted by Act of Parliament for...

 

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Oktober 2022. Artikel ini berisi konten yang ditulis dengan gaya sebuah iklan. Bantulah memperbaiki artikel ini dengan menghapus konten yang dianggap sebagai spam dan pranala luar yang tidak sesuai, dan tambahkan konten ensiklopedis yang ditulis dari sudut pandang n...

For the principal of ecological success following disturbance, see ecological succession. Concept in geology This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Principle of faunal succession – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2009) (Learn how and when to remove this template message) Part o...

 

Century Casino Caruthersville Location Caruthersville, Missouri Address 777 East 3rd StreetOpening dateApril 28, 1995 (1995-04-28)Notable restaurantsOtis & Henry's, The Lone WolfCasino typeRiverboatOwnerVici PropertiesOperating license holderCentury CasinosPrevious namesCasino Aztar CaruthersvilleLady Luck Casino CaruthersvilleCoordinates36°11′25″N 89°39′00″W / 36.19036°N 89.64999°W / 36.19036; -89.64999Websitecnty.com/caruthersville Cent...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!