Genk er flæmsk borg í Belgíu. Hún er í héraðinu Limburg og eru íbúarnir hollenskumælandi. Genk var lítið annað en landbúnaðarþorp fram á 20. öld og varð ekki að borg fyrr en árið 2000. Íbúar eru 65 þúsund (1. janúar2013).
Lega og lýsing
Gent liggur við Albert-skipaskurðinn er í norðausturhluta Belgíu, aðeins 10 km fyrir vestan hollensku landamærin (hollenska héraðið Limburg). Næstu stærri borgir eru Hasselt til vesturs (10 km), Maastricht í Hollandi til suðausturs (20 km), Liege til suðurs (40 km) og Brussel til suðvesturs (95 km). Gríðarmikill iðnaður er í borginni. Fjölmörg fyrirtæki standa við Albert-skipaskurðinn í suðurhluta borgarinnar, en þar er flutningahöfn. Í norðurhluta borgarinnar eru kolanámur. Þar eru tvö manngerð fjöll sem eru aukajarðvegur kolavinnslunnar. Við austurmörk borgarinnar er Hoge Kempen, eini þjóðgarður Belgíu.
Söguágrip
Yfirgefin kolanáma í Genk. Í bakgrunni sér í tvö manngerð fjöll, en þau eru aukajarðvegur kolanna.
Genk var smáþorp í gegnum aldirnar. Um aldamótin 1900 voru íbúar bæjarins ekki nema 2.500. Þangað flykktust margir listamenn, sér í lagi málarar, til að njóta dvalar í friðsemd umhverfisins og að mála landslagsmyndir. Nokkrum árum síðar fannst gríðarlega mikið magn af kolum í jarðvegi við bæinn. Þetta reyndust vera stærsta kolasvæði Belgíu. Það var þó ekki fyrr en 1914 sem fyrsta kolanáman hóf starfsemi sína. Í kjölfarið flykktust bæði Belgar og útlendingar í bæinn í atvinnuleit. 1930 voru íbúar orðnir 25 þúsund og 1960 45 þúsund. Samfara þessu jókst annar almennur iðnaður í borginni, sem brátt varð að einni mikilvægustu iðnaðarborg Belgíu. Á sjöunda áratugnum staðnaði kolaiðnaðurinn hins vegar og breyttist landslag atvinnuvega talsvert. 1966 var fyrstu af þremur kolanámunni lokað en hinum tveimur var lokað á níunda áratugnum. Síðan þá hefur íbúafjöldi Genk staðið í stað í um 60 – 64 þúsund. Þó er enn mikill iðnaður í Genk. Stærsta fyrirtækið eru Ford-verksmiðjur en þar starfa um 4.500 manns. Alls starfa um 45 þúsund manns við iðnaðinn í borginni. Sökum innflutning erlends vinnuafls eru um þriðjungur borgarbúa í dag af erlendu bergi brotnir. Fjölmennastir eru Ítalir (15 þúsund) og Tyrkir (6 þúsund). Árið 2000 fékk Genk almenn borgarréttindi.
Viðburðir
Genk on Stage er heiti á útitónlistarhátíð í Genk. Hún stendur yfir í þrjá daga síðustu helgi í júní. Hátíðinni var hleypt af stokkunum árið 1982. Hljómsveitir troða upp og spila tónlist úr ýmsum geirum á fimm sviðum. 100 þúsund manns sækja hátíðina heim, sem er mest sóttu tónlistarhátíða Belgíu.
Yohoho (áður Genk on Ice) er vetrarviðburður sem fram fer milli jóla og nýárs. Þá er lögð snjóbraut í miðborginni þar sem hægt er að renna sér á skíðum alla leið í Limburgdalinn. Verslunarmenn setja upp tugi bása fyrir hungraða og þyrsta á leiðinni.
Af öðrum viðburðum má nefna karneval, helgiganga heilags Marteins og jazzhátíðin C-mine Jazz.
Íþróttir
Aðalknattspyrnufélag borgarinnar er KRC Genk (eða bara Racing Genk) sem þrisvar hefur orðið belgískur meistari (1999, 2002, 2011) og fimm sinnum bikarmeistari (síðast 2009). Tveir Íslendingar hafa leikið með félaginu, Þórður Guðjónsson, frá 1997-2000 og Indriði Sigurðsson frá 2003-2006.
Í Genk er ein nýtískulegasta Kart-brautin (Go-Kart) í Evrópu. Þar hafa farið fram keppnir í tengslum við HM.
Vinabæir
Genk viðheldur vinabæjatengslum við eftirfarandi borgir:
Yunus-Emre-moskanKirkja, mylla og gömul bændahús í Bokrijk
Sökum þess að meginhluti Genks myndaðist ekki fyrr en á 20. öld eru fáar gamlar byggingar þar í bæ. Nokkuð er um kirkjur og bænahús frá öðrum menningarheimum vegna stórs hlutfalls útlendiga í borginni. Þar eru til dæmis fimm moskur og nokkrar rétttrúnaðarkirkjur.
Gömlu kolanámurnar eru lokaðar en mannvirkin á yfirborðinu er vitnisburður um liðna tíð. Við norðurmörk borgarinnar má sjá krana og önnur mannvirki sem í dag eru ónýt og tóm.
Bokrijk er smáþorp við Genk og er í dag safn (nokkurs konar Árbæjarsafn). Á 5,5 km2 svæði er gömul hús varðveitt, grasagarður, kirkja og stærsti leikvöllur Belgíu. Hægt er að ganga um allt svæðið og rýna í landbúnaðarþorp og lifnaðarhætti gamla tímans. Safnið opnaði 1958.
