Republiko Nord-Osetia-Alania (ruseРеспублика Северная Осетия — Алания, oseteРеспубликӕ Цӕгат Ирыстон — Алани) esas un ek la subdividuri di Rusia. Ol subdividesas en 9 distrikti, ed olua chefurbo esas Vladikavkaz. Segun la kontado di 2022, ol havis 688 124 habitanti. Ye 2010 la granda majoritato di la habitanti esas osetiani (66,7 %), e 20,6 % di la habitantaro esas rusi. La republiko jacas en nordal Kaukazia, weste de Ingushetia e norde de Gruzia.
Historio
Monumento di Amikeso.
La teritorio di Nord-Osetia habitesis da nomada populi. L'Alani, populo de origino Iranana, establisis su en la regiono dum la 7ma yarcento, e kreis la Rejio di Alania. Li konvertesis a Kristanismo da misioneri de Bizanco.
En cirkume 1770 Osetia volunte eniris Rusia – pro ol en Vladikavkaz existas monumento di amikeso inter amba landi (kreita en 1967).
En 1918–1920 eventis tri perdita revolti por unigo Sud-Osetia (sub kontrolo di Gruzia) kun Nord-Osetia (en Rusia). Pos 20 000 sud-osetiani devis eskapar ad Rusia, e habitanti sejornita en Sud-Osetia esis akuzita pri kunlaboro kun bolsheviki e kom venjo cirkume 5000 mortigis o perdis vivo pro famino e epidemii (70% farmala animali esis furtita o mortis).
Pro teritoriala konflikto en 1992 esis kurta milito kontre Igushetia. Fakte la enlanda konflikto esis frozinta nur en 2020.
Un de konsequanto di milito en vicinala republiko Chechenia (1994–1995, 1996, 1999–2000) esis inter altri teroristala incidento en Beslana skolo (1ma di septembro 2004), ube bando di Shamil Basayev havis cirkume 1100 gajo-homi. 3ma di septembro 2004 finis tre sangoze: onu mortigis 334 (186 infani).
En 31ma di marto 2022 prezidanto di Nord-Osetia-Alania anonsis se plebicito pri unigo kun Sud-Osetia finis kun "yes" depos esos kapabla unionita Osetia.
Precipua loki
De loki en la republiko super 5 000 habitanti esas:
_-_North_Ossetia_(Alania).svg)
.png){kind=small}
