Մազի կամուրջ (Ստեփանակերտ)

Մազի կամուրջ
Երկիր	Արցախ
Տեղանք	Ստեփանակերտ
Տեսակ	կամուրջ, մշակութային արժեք և հուշարձան
Թռիչքների քանակ	1
Հատում է	Կարկառ
Կառուցվել է	1825
Ժառանգության կարգավիճակ	անհայտ

Մազի կամուրջ, 19-րդ դարում կառուցված կամուրջ և պատմամշակութային հուշարձան Արցախի Հանրապետության մայրաքաղաք Ստեփանակերտում^[1], նրա հարավ-արևմտյան եզրին` Կարկառ գետի ձախակողմյան վտակի վրա^[2][3]: Կամուրջը՝ Ստեփանակերտը կապում է Շուշի-Բերձոր ճանապարհին^[4]:

Հուշարձանն ընդգրկված է Ստեփանակերտ քաղաքի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում^[1]:

Պատմություն

Համաձայն գետի հոսանքին ընդդեմ ճակատի սրբատաշ կամարի կողպեք քարին փորագրված արձանագրության՝ կառուցվել է 1825 թվականին^[1][4][2][3]: Քանի որ կամրջի արձանագրությունը հայերեն է, հուշարձանագետ Սամվել Կարապետյանը ենթադրում է, որ այն նախագծել է ռուս ռազմական ինժեները, սակայն կամարը՝ տեղական կիսամշակ քարից՝ կրաշաղախով կապել են հայ վարպետները^[4][2][3]:

2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո, մինչև 2023 թվականին տեղի ունեցած Արցախի բնակչության էթնիկ զտումը՝ կամուրջը դարձել էր Արցախի ոստիկանության անցակետը^[4]:

Ճարտարապետություն

Կամուրջը՝ միաթռիչք է, կառուցված անմշակ քարով, կրաշաղախով, իսկ թաղակիր կամարի անկյունաքարերը սրբատաշ քարից են^[2][3]: Թռիչքի երկարությունը 4,13 մ է, անցուղու լայնությունը` 7,68 մ^[2][3]:

Ծանոթագրություններ

1. «Արցախի Հանրապետության Ստեփանակերտ քաղաքի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակ»:
2. Սամվել Կարապետյան (2009). «Արցախի կամուրջները». raa-am.org. էջ 100. Վերցված է 2024 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
3. «Մազի կամուրջ 1825 թ․». armenianarchitecture.org. Վերցված է 2024 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
4. Վահրամ Աթանեսյան (2020 թ. սեպտեմբերի 18). «Մազի կամուրջ». aliqmedia.am. Վերցված է 2024 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.