Ուտար Պրադեշ

Ուտար Պրադեշ
Զինանշան
Երկիր	Հնդկաստան
Կարգավիճակ	Հնդկաստանի նահանգ
Մտնում է	Հնդկաստան
Վարչկենտրոն	Լաքհնաու
Օրենսդրական մարմին	Uttar Pradesh Legislature?
Պաշտոնական լեզուներ	հինդի և ուրդու
Բնակչություն	▲199 812 341 մարդ (2011)[1]
Տարածք	243 290 կմ²
Հիմնադրված է	հունվարի 26, 1950 թ.
Սահմանակցում է	Դելիի ազգային մայրաքաղաքային տարածք, Հարյանա, Ռաջասթան, Մադհյա Պրադեշ, Չհատիսգարխ, Ջարկխանդ, Բիհար, Seti Zone?, Ուտարկխանդ, Արևմտյան շրջան, Միջին արևմտյան տարածաշրջան և Հիմաչալ-Պրադեշ
ISO 3166-2 կոդ	IN-UP
Ավտոմոբիլային կոդ	UP
Անվանված է	հյուսիս
up.gov.in
Ուտար Պրադեշ Վիքիպահեստում

Ուտար Պրադեշ (հինդի՝ उत्तर प्रदेश. բառացի թարգմանած՝ նշանակում է «Հյուսիսային տարածաշրջան». ուրդու՝ اتر پردیش‎; անգլ.՝ Uttar Pradesh), նահանգ Հնդկաստանի հյուսիսում, Գանգեսի և նրա վտակ Ջամնայի ավազանում։ Տարածությունը 294 հզ․ կմ² է, բնակչությունը՝ 110,9 միլիոն (1981)։ Վարչական կենտրոնը՝ Լաքհնաու։ Նահանգի մակերևույթի մոտ 4/5-ը գրավում է Ինդոս–Գանգեսյան հարթավայրը, մնացած մասը՝ Հիմալայները։ Կլիման արևադարձային է, մուսսոնային։ Հաճախակի են երաշտները, ամառային հեղեղումները։ Ուտար Պրադեշը հողագործական շրջան է։ Գլխավոր ոռոգիչ կառույցներն են Վերինգանգեսյան ու Ստորինգանգեսյան և Սարդայի ջրանցքները։ Մշակում են բրինձ, ցորեն, ընդավորներ, գարի, կորեկազգիներ, կարտոֆիլ, շաքարեղեգ, ձիթաբույսեր, բամբակենի, ջութ։ Արդյունաբերության հիմքը գյուղատնտեսական հումքի վերամշակումն է։ Կարևոր ճյուղերն են սննդի (գլխավորապես շաքարի, տալիս է Հնդկաստանում շաքարեղեգից ստացվող շաքարի ավելի քան 1/2-ը), կաշվի-կոշիկի, տեքստիլ արդյունաբերությունը։ Կան թղթի, ծխախոտի, ճշգրիտ սարքերի, էլեկտրասարքավորումների (կառուցվել է ԽՍՀՄ աջակցությամբ) ձեռնարկություններ, մեխանիկական և երկաթուղային արհեստանոցներ։ Տարածված է տնայնագործական արտադրությունը և գեղարվեստական արհեստագործությունը։ Գանգեսի և Գհագհրայի վրա կա նավարկություն։

Պատմություն

Ուտար Պրադեշը համարվում է հնդկական մշակույթի օրրանը: 8-րդ դարից եղել է մուսուլմանական տիրապետության ներքո: 16-18-րդ դարերում Մեծ մեղոլների կայսրության կենտրոնն էր: 1857 թվականին դարձել է անգլիցի գաղութարարների դեմ բռնկված սիփայական ապստամբության գլխավոր օջախներից մեկը^[2]:

Ծանոթագրություններ

1. 2011 census of India
2. PWN, Nowa encyklopedia powszechna, Warszawa 1995.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուտար Պրադեշ» հոդվածին։