Յոզեֆ Լադա

Յոզեֆ Լադա չեխ․՝ Josef Lada
Ծնվել է	դեկտեմբերի 17, 1887(1887-12-17)[1][2][3]^[…]
Ծննդավայր	Հրուսիցե, Բոհեմիայի թագավորություն, Ավստրո-Հունգարիա[4][5]
Վախճանվել է	դեկտեմբերի 14, 1957(1957-12-14)[1][2][3]^[…] (69 տարեկան)
Մահվան վայր	Պրահա, Չեխոսլովակիա[6][5][4]
Քաղաքացիություն	Չեխոսլովակիա
Մասնագիտություն	գրող, նկարազարդող, մանկագիր, նկարիչ, վիզուալ արտիստ, ծաղրանկարիչ, բեմանկարիչ և հագուստ ձևագծող
Թեմաներ	գեղանկարչություն, գրականություն[6], պատկերազարդում, Կերպարվեստ[6], գրքի գրաֆիկա[6], թատրոն[6], բեմանկարչություն[6], կոստյումների դիզայն[6] և մանկա-պատանեկան գրականություն[6]
Պարգևներ	ժողովրդական արտիստ [7]
Կայք	joseflada.cz
ստորագրություն
Յոզեֆ Լադա Վիքիդարանում
Josef Lada Վիքիպահեստում

Յոզեֆ Լադա (չեխ․՝ Josef Lada, դեկտեմբերի 17, 1887(1887-12-17)^{[1][2][3][…]}, Հրուսիցե, Բոհեմիայի թագավորություն, Ավստրո-Հունգարիա^[4][5] - դեկտեմբերի 14, 1957(1957-12-14)^{[1][2][3][…]}, Պրահա, Չեխոսլովակիա^[6][5][4]), չեխ նկարիչ և գրող, Չեխոսլովակիայի հանրապետության ժողովրդական նկարիչ (1947)։

Նկարազարդումների, ծաղրանկարների, ինչպես նաև բնանկարների («Չեխական բնանկարով եռապատկեր», 1935, Ազգային պատկերասրահ, Պրահա) հեղինակ է։ Նրա պատվին կոչվել է (17625) Յոզեֆլադա աստերոիդը^[8]։

Կենսագրություն

Յոզեֆ Լադան ծնվել է 1887 թվականի դեկտեմբերի 17-ին չեխական Հրուսիցե քաղաքում։

Մանուկ հասակում Յոզեֆի աչքը վնասվել է հոր դանակից, ինչից հետո նա ամբողջ կյանքում մնացել է մի աչքով կույր։ Այս արատը և պատկերի խորությունն ընկալելու անկարողությունը բնորոշել են նրա գրաֆիկական ոճը^[9]։ 1905 թվականից սովորել է Պրահայի Գեղարվեստաարդյունաբերական դպրոցում։

Ստեղծագործություններ

Լադայի գեղարվեստական ոճին բնորոշ են գրաֆիկական լակոնիկությունը և արտահայտչականությունը, որին նա հասել է ճշգրիտ պարզեցված գծերի օգնությամբ։ Միջազգային ճանաչում նկարչին բերել է Յարոսլավ Հաշեկի «Քաջարի զինվոր Շվեյկի արկածները» ստեղծագործության տուշով կատարված նկարազարդումների շարքը (1924)։

Նշանակալի այլ ստեղծագործություններից են «Չեխական բնանկարով եռապատկեր» (1935, Ազգային պատկերասրահ, Պրահա), «Չարաճճի հեքիաթների» ջրաներկային նկարազարդումները (1946) և սեփական` «Մանկության հիշողություններ» գրքի նկարազարդումները (1953)։

1947 թվականին Լադային շնորհվել է Չեխոսլովակիայի հանրապետության ժողովրդական նկարչի կոչում։ Բացի բազմաթիվ նկարազարդումներից, նկարիչը ստեղծել է բազմաթիվ վառ ծաղրանկարներ և նկարներ մուլտֆիլմերի համար։

Նա հեղինակ է նաև հրուսիցյան կատվի և նրա ընկերների մասին «Միկեշ» մանկական հեքիաթի։ Այն գրել և նկարազարդել է Լադան։ 1992 թվականին հրատարակվել է այդ հեքիաթի ռուսերեն թարգմանությունը^[10]։

Ընտանիք

Լադայի դուստրը` Ալյոնա Լադովան (1925-1992), նկարչուհի էր, գրքերի նկարազարդող, բեմանկարիչ և գրող։

Պատկերասրահ

• 
  Միկեշը ճանապարհային նշանի վրա
• 
  Շվեյկը ռեստորանի վրա

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Lambiek Comiclopedia — Lambiek, 1999.
3. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
4. Regional Database of the Central Bohemian Research Library in Kladno
5. Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
6. Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
7. Čestný titul národní umělec (չեխերեն) — 2015.
8. «HORIZONS System». Վերցված է 2018 Հուլիս 18-ին.
9. «Йозеф Лада в Большой энциклопедии карикатуры». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 18-ին.
10. Йозеф Лада Микеш. — Ленинград: Лениздат, 1992. — 320 с. — ISBN 5-289-01378-4.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 468)։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոզեֆ Լադա» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոզեֆ Լադա» հոդվածին։