Կիչան

Գյուղ
Կիչան
ԵրկիրԱրցախ Արցախ
ՇրջանՄարտակերտի
ՀամայնքՄարտակերտի շրջան, Աղդամի շրջան (Ադրբեջանական ԽՍՀ) և Մարտակերտի շրջան
ԲԾՄ935 մետր
Պաշտոնական լեզուհայերեն
Բնակչություն168[1] մարդ (2005)
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականունկիչանցի
Ժամային գոտիUTC+4
Կիչան (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն)##
Կիչան (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն)

Կիչան, գյուղ Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջանում`Խաչեն գետի ձախ ափին՝ 950 մետր բարձրության վրա։ Գտնվում է հանրապետության հյուսիս-արևելյան հատվածում, Մարտակերտ շրջկենտրոնից՝ 29 կմ հեռավորության վրա, իսկ մայրաքաղաք Ստեփանակերտից` 41 կմ հեռավորության վրա։

Աշխարհագրություն

Կիչանը գտնվում է Արցախի Հանրապետության հյուսիս–արևելյան հատվածում՝ Խաչեն գետի ձախ ափին։ Գյուղի արևմտյան մասով ձգվում է Մեղրասար լեռնաշղթան։ Գյուղը շրջապատված է անտառներով։ Ի դեպ, 1745 թվականին պահպանված մի փաստաթղթում գյուղը հայտնի էր «Մեղրագետ» անվամբ[2]։

Համայնքը լեռնային է, ունի 680,15 հա տարածք, որից 282,36 հա գյուղատնտեսական նշանակության, 331,79 հա անտառային հողեր։ Կիչան համայնքի սահմանային գոտով հոսում է Խաչեն գետի վտակը։ Համայնքի տարածքում առկա են թվով 3 աղբյուրներ` «Անահիտի», «Գյուղի» և «Միրզին»։

Տեղադրություն

Կիչանը գտնվում է Արցախի Հանրապետության հյուսիս–արևելյան հատվածում՝ Խաչեն գետի ձախ ափին։ Գյուղի արևմտյան մասով ձգվում է Մեղրասար լեռնաշղթան։ Գյուղը շրջապատված է անտառներով։ Ի դեպ, 1745 թվականին պահպանված մի փաստաթղթում գյուղը հայտնի էր «Մեղրագետ» անվամբ[2]։

Պատմություն

Առնվազն 12–րդ դարից, ներկայիս բնակավայրից 1,5 կմ հարավ-արևմուտք, Մեղրասարի ստորոտում էր գտնվում նախկին Կիչանը։ Երևի այդ շրջանում է գյուղը անվանվել Մեղրագետ։ Ուշ միջնադարում` 18–րդ դարում, գյուղը տեղափոխվել է ոչ շատ մեծ հեռավորության վրա գտնվող ավելի հարմարավետ վայր։

Կիչանը, գտնվելով Խաչենի և Թարթառի ձորակներում գտնվող բնակավայրերը իրար կապող հանգուցային կետում լինելով, կարևոր դերակատարություն է ունեցել նաև ազատագրական պայքարի տարիներին[2]։

Փանահ խանի հրոսակների դեմ պայքարում Ջրաբերդի և Խաչենի ուժերը հավաքվում էին Կիչանում։

Բնակավայրը, գտնվելով ռազմական բախումների կետում, բնակչության շատացման տեսանկյունից առանձնակի աճ չի ունեցել։ Օրինակ՝ 1885 թվականին Կիչանում ընդամենը 9 ընտանիք էր ապրում։ Այս բնակավայրի հողերը հիմնականում վանքապատկան էին։ 1873 թվականին գյուղում կառուցվել է Սբ. Աստվածածին եկեղեցին[2]։

Խորհրդային կարգեր հաստատելուց հետո` 1931 թվականին Կիչանում կազմակերպվել է կոլտնտեսություն, որը տնտեսական մեծ ներուժ չի ունեցել։ 1998 թվականին կոլտնտեսությունը լուծարվել է։

Հայրենական մեծ պատերազմին Կիչանից մասնակցել է 62 մարդ, զոհվել է 27 հոգի[2]։

Կիչանը Արցախյան պատերազմում

1990 թվականին Կիչանում կազմավորվել է կամավորական ջոկատ (հրամանատար՝ Կ. Առաքելյան), որը առանձին, իսկ 1992 թ.-ից Մարտակերտի պաշտպանական շրջանի ստորոբաժանումների կազմում մասնակցել է Կիչանի ինքնապաշտպանական, Մարտակերտի, Ասկերանի, Աղդամի և այլ շրջանների ազատագրական մարտերին։ 1991-93 թթ.-ին Կիչանը պարբերաբար ռմբակոծվել է, գրավվել (ավերվել են տները և շինությունները), ապա ազատագրվել։ Կիչանից զոհվել է 11 ազատամարտիկ[3]։

Բնակչություն

Կիչան համայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում է 178 մարդ, կա 44 տնտեսություն։

Բնակավայրի ազգաբնակչության փոփոխությունը[4].

Տարի 2008 2009 2010
Բնակիչ 182 169 171

Տնտեսություն

Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ` անասնապահությամբ և հողագործությամբ։

Պատմամշակութային հուշարձաններ

Գյուղում պահպանվել է Սբ. Աստվածածին եկեղեցին, շրջակայքում՝ Կիչանի վանքը։ Կան պատմամշակութային հուշարձաններ` Սբ. Աստվածածին եկեղեցի (XIX դ.), Անապատ վանք (XII-XVIII դդ.), գերեզմանոց (XII-XVIII դդ.), մատուռ (XVIII դ.), խաչքար (XIII դ.), Անահիտի աղբյուր, հաշվառված են 78 հուշարձաններ։

Գյուղի տարածքում նշանավոր են Անահիտի, Ճգնավորի, Շումոնեկի, Գյուղի, Միրզին աղբյուրները։

Կիչանի հանդամասերն են՝ Գուզլակեն ծորը, Դուզերը, Սաղնաքարը, Թեղեպատը, Գուլութալան, Կաղնախաչը, Դոլին կլոխը, Թեղեն պատը, Երեշենը։

Հասարարակական կառույցներ

2015 թվականին գործում էր գյուղապետարան, բուժկետ, միջնակարգ դպրոց, որտեղ սովորում էին 54 աշակերտներ[5]։

Արցախյան պատերազմից հետո ծավալուն աշխատանքներ են կատարվել գյուղի վերակառուցման համար[2]։

Կիչանով է անցնում Ստեփանակերտ–Վարդենիս–Երևան մայրուղին, որը նպաստում է գյուղի զարգացմանը[2]։

Ծանոթագրություններ

  1. «Population of Nagorno-Karabakh Republic (2005)» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ մարտի 2-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Բալայան, Վահրամ (2020). ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԵՐԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՈՒՐՎԱԳԾԵՐ. Երևան: Զանգակ. էջեր 301–302.
  3. Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ.1988-1994, Ե., ՀՀՀ, 2004, էջ 299։
  4. «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն. Բնակչություն ըստ համայնքների». Վերցված է 2021 Մայիսի 1-ին.
  5. Ղահրամանյան, Հակոբ (2015). Տեղեկաատու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի. Երևան. էջ 163.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Read other articles:

Struktur kristal saluran kalium Kv1.2/2.1 Chimera. Perkiraan batas hidrokarbon lipid dwilapis diindikasikan dengan garis merah dan biru. Protein membran adalah protein yang berinteraksi dengan, atau bagian dari, membran biologis. Protein membran ini memuat protein membran integral yang tertahan secara permanen atau bagian dari membran dan protein membran periferal yang hanya sementara menempel pada lipid dwilapis atau pada protein integral lainnya.[1][2][3] Protein mem...

 

Video-on-demand streaming service This article contains content that is written like an advertisement. Please help improve it by removing promotional content and inappropriate external links, and by adding encyclopedic content written from a neutral point of view. (August 2019) (Learn how and when to remove this template message) This article is about the Spanish electronic commerce and television service. For For video news agency of, see Reuters TV. Rakuten TVLogo used since 2010TypeSubsidi...

 

Presentator Robert ten Brink in de jaren tachtig. Cijfers en Letters is een spelprogramma op televisie. Het programma is een quiz die bestaat uit twee onderdelen, een rekenkundig gedeelte (Cijfers) en een taalkundig gedeelte (Letters). Het programma is van origine Frans en verscheen in 1972 daar voor het eerst op televisie. nadat al vanaf 1965 onder de titel Le mot le plus long de letterronden al op televisie verschenen. In Frankrijk wordt het programma nog steeds uitgezonden onder de naam De...

Sculpture in Portland, Oregon The DreamerThe sculpture in 2015ArtistManuel IzquierdoYear1979 (1979)Type Fountain sculpture MediumMuntz bronzeLocationPortland, Oregon, United StatesCoordinates45°30′39″N 122°40′43″W / 45.51076°N 122.67862°W / 45.51076; -122.67862OwnerCity of Portland and Multnomah County Public Art Collection courtesy of the Regional Arts & Culture Council The Dreamer, or simply Dreamer,[1] is an outdoor 1979 muntz bronze scu...

 

International border Map of the China-Laos border Chinese and Laotian boundary markers The China–Laos border is the international boundary between China and Laos, which runs for 505 km from the tripoint with Myanmar in the west to the tripoint with Vietnam in the east.[1] Description The border starts in the west at the tripoint with Myanmar on the Mekong river, proceeding southwards via a series of irregular overland lines. The border then turns sharply eastward and continues ...

 

この記事には複数の問題があります。改善やノートページでの議論にご協力ください。 広告・宣伝活動的であり、中立的な観点で書き直す必要があります。(2023年6月) あまり重要でない事項が過剰に含まれているおそれがあり、整理が求められています。(2023年6月) 岡山大学 岡山大学筋(市道学南町1号線)大学設置 1949年創立 1870年学校種別 国立設置者 国立大学...

Flag of the Russian republic of Ichkeria Chechen RepublicProportion2:3AdoptedJune 22, 2004; 19 years ago (2004-06-22)DesignA horizontal tricolor of green (representing Islam), white (representing peace or the Caucasus Mountains) and red (representing bloodshed). The national ornament is at the white band at the hoist. UseStandard of the president of the Chechen RepublicAdopted2020 The flag of Chechnya (Chechen: Нохчийчоьнан байракх, romanized: Noxçiy...

 

Stankonia Álbum de estudio de OutKastPublicación 31 de octubre de 2000Grabación 1999-2000Género(s) Hip hop, funk sicodélico, hip hop sureñoDuración 73ː07Discográfica LaFace, AristaProductor(es) Earthtone III Organized Noize Carl Mo Cronología de OutKast Aquemini (1998) Stakonia (2000) Big Boi and Dre Present... Outkast (2001) [editar datos en Wikidata] Stankonia es el cuarto álbum de estudio del dúo estadounidense de rap OutKast,[1]​ lanzado el 31 de octubre de 200...

 

Jordanian politician Khaled ToukanBornKhaled Awni Abdulrahman Toukan1954 (age 68–69)AmmanNationalityJordan Alma materM.I.TOccupationJordan Atomic Energy Commission (Chairman) Khaled Toukan (Arabic: خالد طوقان) is the current chairman of the Jordan Atomic Energy Commission,[1] he served previously as the Minister of Energy for the Hashemite Kingdom of Jordan (2011), Minister of Education (2000-2008), and as Minister of Higher Education and Scientific Research (...

artikel ini perlu dirapikan agar memenuhi standar Wikipedia. Tidak ada alasan yang diberikan. Silakan kembangkan artikel ini semampu Anda. Merapikan artikel dapat dilakukan dengan wikifikasi atau membagi artikel ke paragraf-paragraf. Jika sudah dirapikan, silakan hapus templat ini. (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini) Gelombang otak Gelombang otak adalah pola ritme berulang dari aktivitas saraf di sistem saraf pusat. Adapun definisi lain, gelombang otak adalah i...

 

SyriaCaptainFeras DahbosITF rankingT-75 1ColorsRed, white (green stars) and blackFirst year1986Years played35Ties played (W–L)135 (63 - 72)Years inWorld Group0Most total winsRabi Bouhassoun (34 - 21)Most singles winsRabi Bouhassoun (29 - 8)Most doubles winsLays Salim (11 - 18)Best doubles teamHayan Maarouf & Majdi Salim (5 - 4)Most ties playedLays Salim (43)Most years playedLays Salim (11) The Syria Davis Cup team represents Syria in Davis Cup tennis competition and are g...

 

Patrizia ToiaPatrizia Toia nel 2014 Capodelegazione del Partito Democratico al Parlamento europeoDurata mandato22 luglio 2014 –2 luglio 2019 PredecessoreDavid Sassoli SuccessoreRoberto Gualtieri Ministro per i rapporti con il ParlamentoDurata mandato26 aprile 2000 –11 giugno 2001 PresidenteGiuliano Amato PredecessoreAgazio Loiero SuccessoreCarlo Giovanardi Ministro per le politiche comunitarieDurata mandato22 dicembre 1999 –26 aprile 2000 Presid...

Road and hamlet in the London Borough of Enfield, north London Human settlement in EnglandBulls CrossCottages at Bulls CrossBulls CrossLocation within Greater LondonOS grid referenceTQ342994London boroughEnfieldCeremonial countyGreater LondonRegionLondonCountryEnglandSovereign stateUnited KingdomPost townENFIELDPostcode districtEN1, EN2Post townWALTHAM CROSSPostcode districtEN7Dialling code01992, 020PoliceMetropolitanFireLondonAmbulanceLondon UK...

 

Iranian actor (born 1980) This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Majid Vasheghani – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2022) (Learn how and when to remove this template me...

 

French research institute For other uses, see Institut royal de la culture amazighe. Western façade of the IRCAM building IRCAM (French: Ircam, Institut de recherche et coordination acoustique/musique, English: Institute for Research and Coordination in Acoustics/Music) is a French institute dedicated to the research of music and sound, especially in the fields of avant garde and electro-acoustical art music. It is situated next to, and is organisationally linked with, the Centre Pompidou in...

Satellite galaxy of the Andromeda Galaxy Messier 110[1]Dwarf elliptical galaxy Messier 110 in AndromedaObservation data (J2000 epoch)ConstellationAndromeda[2]Right ascension00h 40m 22.05446s[3]Declination+41° 41′ 07.4963″[3]Redshift−0.000804±0.000010[4]Heliocentric radial velocity−241±3[4]Galactocentric velocity−62±8[4]Distance2,690 ± 90 kly (825 ± 28 kpc)Apparent magnit...

 

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article describes a work or element of fiction in a primarily in-universe style. Please help rewrite it to explain the fiction more clearly and provide non-fictional perspective. (November 2014) (Learn how and when to remove this template message) This article possibly contains original research. Please improve it by verifying the claim...

 

Lithuanian-born Russian philosopher and cultural theorist In this name that follows Eastern Slavic naming conventions, the patronymic is Solomonovich and the family name is Pomerants. Grigory Solomonovich PomerantsГригорий Соломонович ПомеранцPomerants at a talk in 2009Born(1918-03-13)13 March 1918Vilnius, LithuaniaDied16 February 2013(2013-02-16) (aged 94)Moscow, RussiaAlma materMoscow State University (1940)SpouseZinaida MirkinaAwardsOrder of the Pat...

1983 single by Orchestral Manoeuvres in the DarkGenetic EngineeringSingle by Orchestral Manoeuvres in the Darkfrom the album Dazzle Ships B-side4-NEUReleased11 February 1983[1]RecordedThe Manor, Shipton-on-Cherwell, Oxfordshire, EnglandGenreNew waveLength3:375:18 (12)LabelTelegraph (Virgin)Songwriter(s)Andy McCluskey, Paul HumphreysProducer(s)OMD, Rhett DaviesOrchestral Manoeuvres in the Dark singles chronology Maid of Orleans (The Waltz Joan of Arc) (1982) Genetic Engineering (1983) ...

 

Nonprofit organization American Association of University WomenFormation1881; 143 years ago (1881)FoundersEmily Fairbanks Talbot, Marion TalbotEllen Swallow RichardsHeadquartersWashington, D.C., U.S.Key peopleSally Chamberlain (CEO)Websiteaauw.org The American Association of University Women (AAUW), officially founded in 1881,[1] is a non-profit organization that advances equity for women and girls through advocacy, education, and research.[2][3] The ...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!