Sunnismo

Este artigo forma parte da serie:
Islam
Crenzas
Unicidade de Deus  · Profetas Os 99 nomes de Alá  · Libros revelados  · Anxos  · Día da resurrección  · Predestinación
Prácticas
Profesión de fe · Oración Xaxún · Caridade · Peregrinación
Textos
Corán · Sunna (Hadith, Sirah) · Aqidah (credo) · Tafsir (exéxese) · Fiqh (xurisprudencia) · Xaria (lei) · Kalam
Figuras relixiosas
Califa · Imán · Ulema Muftí · Aiatolá · Mulla · Muecín
Historia do islam
Sucesión de Mahoma · Islam clásico · Expansión do islam · Califato omeia Califato Abbásida · Califato fatimí · Imperio Islámico · Cruzadas
Persoeiros do Islam
Mahoma · Abd Allah · Alí Aisha · Fátima · Al-Abbas Abu Bakr · Ibn Khaldun
Lugares sagrados
A Meca · Medina · Xerusalén Najaf · Kerbala · Mesquita
Ramas
Sunnismo · Xiísmo Xariismo · Sufismo · Ibadismo
Aspectos sociopolíticos
Arte · Arquitectura · Hiyab Calendario · Islamismo · Xihad (xihadismo) · Misticismo · Madrasa · Filosofía
Véxase tamén
Índice sobre o islam

O sunnismo^[1] ou islam sunnita (سنّة) é a maior seita do islam, á cal pertencen 85% do total dos musulmáns. Os seguidores do sunnismo son os sunnitas.^[2]

A maioría dos sunnitas acredita que o nome deriva da palabra Sunna que é a forma de conduta do profeta Mahoma.^[3] Algúns afirman porén que Sunnita deriva dunha palabra que significa "un camiño moderado" referíndose á idea de que o Sunnismo toma unha posición máis neutral do que aquela que foi apercibida como máis extrema dos xiítas e dos caridxitas.

As diferenzas entre musulmáns sunnitas e xiítas xurdiron a partir dun desacordo sobre a sucesión de Mahoma e posteriormente adquiriron un significado político máis amplo, así como dimensións teolóxicas e xurídicas.^[4] Segundo as tradicións sunnitas, Mahoma designou a Abu Bakr como o seu sucesor (o primeiro califa).^[5][4] Isto contrasta coa visión xiíta, que sostén que Mahoma anunciou como sucesor o seu xenro e curmán Ali ibn Abi Talib.^[6] As tensións políticas entre sunnitas e xiítas continuaron con intensidade variable ao longo da historia islámica e agraváronse nos últimos tempos polos conflitos étnicos e o ascenso do salafismo e do wahabismo.^[4][7][8]

Os seguidores do islam sunnita chámanse en árabe ahl as-sunnah wa l-jamāʻah00 ("a xente da Sunnah e da comunidade") ou de forma curta ahl as-Sunnah. Ás veces o islam sunnita chámase "Islam ortodoxo",^[9][10][11] aínda que algúns eruditos ven esta tradución como inadecuada.^[12]

O Corán, xunto co hadith (especialmente os recollidos por Kutub al-Sittah) e o consenso xurídico vinculante, constitúen a base de toda a xurisprudencia tradicional dentro do sunnismo. As decisións da xaria derivan destas fontes básicas, xunto co razoamento analóxico, a consideración do benestar público e a discrecionalidade xurística, utilizando os principios de xurisprudencia desenvolvidos polas escolas xurídicas tradicionais. En materia de credo, a tradición sunnita defende os seis piares do imān (fe) e comprende as escolas Ash'ari e Maturidi de Kalam (teoloxía), así como a escola textualista coñecida como teoloxía tradicionalista.

Historia

No islam, o desacordo político manifestouse moitas veces no desacordo relixioso. O exemplo máis antigo disto foi que 30 anos despois da morte de Mahoma, a comunidade islámica mergullou nunha guerra civil que deu orixe a tres seitas. Unha causa próxima desta guerra civil foi que os musulmáns do Iraq e do Exipto resentíranse do poder do terceiro califa e dos seus gobernadores; outra causa foron as rivalidades comerciais entre faccións da aristocracia mercantil.

Despois do asasinato do Califa, a guerra estalou entre grupos diferentes, todos eles loitando polo poder. A guerra rematou coa instauración dunha nova dinastía de califas, que gobernaban desde Damasco.

Un dos grupos que xurdiron desta disputa foi o dos sunnitas. Eles téñense como os seguidores da sunna (práctica) do profeta Mahoma tal como fora relatado polos seus compañeiros (a sahaba). Os sunnitas tamén acreditan que a comunidade islámica (ummah) se manterá unida. Eles desexaban recoñecer a autoridade dos califas, que mantiñan o goberno pola lei por persuasión e pola forza, se fose necesario. Os sunnitas tornáronse a maior seita do islam.

Dous outros grupos máis pequenos xurdiron tamén deste cisma: os xiítas e os caridxitas, tamén coñecidos por "disidentes". Os xiítas acreditaban que o único liderado lexítimo era o que viña da liñaxe do curmán e xenro de Mahoma, Alí. Os xiítas acreditaban que o resto da comunidade cometera un erro grave ao elixiren a Abu Bakr e os seus dous sucesores como líderes.

Seguidores

Países con máis do 95% de poboación musulmá.^[13]      Sunnita      Xiíta      Ibadita

Os sunnitas cren que os compañeiros de Mahoma son transmisores fiables do islam, xa que Deus e Mahoma aceptaron a súa integridade. As fontes medievais mesmo prohiben maldicilos ou vilipendialos.^[14] Esta crenza baséase nas tradicións proféticas como a narrada por Abdalá, fillo de Masud, en que Mahoma dicía: "O mellor da xente é a miña xeración, logo os que veñen detrás deles, despois os que veñen detrás deses". O apoio a esta visión tamén se atopa no Corán, segundo os sunnitas.^[15] Polo tanto, as narracións dos compañeiros tamén se teñen en conta de forma fiable para o coñecemento da fe islámica. Os sunnitas tamén cren que os compañeiros eran verdadeiros crentes, xa que foron os que recibiron a tarefa de compilar o Corán.

O islam sunnita non ten unha xerarquía formal. Os líderes son informais e gañan influencia a través do estudo para converterse nun erudito da lei islámica (sharia) ou da teoloxía islámica (Kalām). Tanto o liderado relixioso como o político están en principio abertos a todos os musulmáns. [79] Segundo o Centro Islámico de Columbia, Carolina do Sur, calquera persoa con intelixencia e vontade pode converterse nun erudito islámico. Durante os servizos da Mesquita do Mediodía os venres, a congregación elixirá unha persoa ben educada para dirixir o servizo, coñecida como Khateeb (quen fala).^[16]

Un estudo realizado polo Pew Research Center en 2010 e publicado en xaneiro de 2011^[17] sinalou que hai 1,62 millóns de musulmáns en todo o mundo e estímase que máis do 85-90% son sunnitas.

Notas

1. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para sunnismo.
2. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para sunnita.
3. John L. Esposito, ed. (2014). "Sunni Islam". The Oxford Dictionary of Islam. Oxford: Oxford University Press. Arquivado dende o orixinal o 28 de outubro de 2010. Consultado o 08 de febreiro de 2021. 
4. Tayeb El-Hibri, Maysam J. al Faruqi (2004). "Sunni Islam". En Philip Mattar. The Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa (Second ed.). MacMillan Reference. 
5. Fitzpatrick, Coeli; Walker, Adam Hani (2014). Muhammad in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Prophet of God [2 volumes]. ABC-CLIO. pp. 2–3. ISBN 978-1-61069-178-9.
6. Jafri, Syed Husain Mohammad (27 August 1976). The Origins and Early Development of Shi'a Islam (Millennium (Series)) (The Millennium (Series).). Karachi, Pakistan: Oxford University Press (First Published By Longman Group Ltd and Librairie du Liban 1979). pp. 19–21. ISBN 9780195793871. 
7. Oliver, Haneef James (2002). The Wahhabi Myth: Dispelling Prevalent Fallacies and the Fictitious Link with Bin Laden (en inglés). Trafford Publishing. ISBN 978-1-55395-397-5. 
8. "Who are Ahl al-Hadeeth? What are their distinguishing features? - Islam Question & Answer". islamqa.info (en inglés). Consultado o 2020-12-19. 
9. Thackrah, John Richard (2013). Dictionary of Terrorism (2, revised ed.). Routledge. p. 252. ISBN 978-1-135-16595-6. 
10. Nasir, Jamal J., ed. (2009). The Status of Women Under Islamic Law and Modern Islamic Legislation (revised ed.). Brill. p. 11. ISBN 9789004172739. 
11. Braswell, George W. (2000). What You Need to Know about Islam & Muslims (illustrated ed.). B&H Publishing Group. p. 62. ISBN 978-0-8054-1829-3. 
12. An Introduction to the Hadith. John Burton. Published by Edinburgh University Press. 1996. p. 201.
13. A fonte é o CIA World Factbook, a distribución xiísmo/sunnismo provén doutras fontes. Os xiítas poden estar infrarrepresentados nalgúns países por non aparecaren nas estatísticas oficiais.
14. Coeli Fitzpatrick Ph.D., Adam Hani Walker Muhammad in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Prophet of God [2 volumes] ABC-CLIO, 25.04.2014 ISBN 9781610691789 p. 106–107
15. Corán, &nAya=100 Sura 9 :100
16. al-Muslimiin, Masjid. "Organizational Structure Of Islam". The Islamic Center of Columbia (South Carolina). Arquivado dende o orixinal o 2008-10-01. Consultado o 7 de decembro de 2013. 
17. "Region: Middle East-North Africa". The Future of the Global Muslim Population – Executive Summary. Pew Research Center. 2011-01-27. Arquivado dende o orixinal o 2013-03-09. Consultado o 3 de abril de 2013. 

Véxase tamén

Bibliografía

• Ahmed, Khaled. Sectarian war: Pakistan's Sunni-Shia violence and its links to the Middle East (Oxford University Press, 2011).
• Charles River Editors. The History of the Sunni and Shia Split: Understanding the Divisions within Islam (2010) 44pp excerpt; brief introduction.
• Farooqi, Mudassir, Sarwar Mehmood Azhar, e Rubeena Tashfeen. "Jihadist Organizations History and Analysis." Journal of Social, Political, and Economic Studies 43.1/2 (2018): 142-151. online
• Gesink, Indira Falk. Islamic reform and conservatism: Al-Azhar and the evolution of modern Sunni Islam (Tauris Academic Studies, 2010)
• Haddad, Fanar. Understanding 'Sectarianism': Sunni-Shi'a Relations in the Modern Arab World (Oxford UP, 2020).
• Haddad, Fanar. "Anti-Sunnism and anti-Shiism: Minorities, majorities and the question of equivalence." Mediterranean Politics (2020): 1-7 online^{[Ligazón morta]}.
• Halverson, Jeffry. Theology and creed in Sunni Islam: the Muslim Brotherhood, Ash'arism, and political Sunnism (Springer, 2010).
• Hazleton, Lesley. After the prophet: the epic story of the Shia-Sunni split in Islam (Anchor, 2010).
• Kamolnick, Paul. The Al-Qaeda Organization and the Islamic State Organization: History, Doctrine, Modus, Operandi, and US Policy to Degrade and Defeat Terrorism Conducted in the Name of Sunni Islam (Strategic Studies Institute, United States Army War College, 2017) online.
• Khaddour, Kheder. Localism, War, and the Fragmentation of Sunni Islam in Syria (Carnegie Endowment for International Peace., 2019) online.
• McHugo, John. A Concise History of Sunnis and Shi'is (2018) excerpt
• Nuruzzaman, Mohammed. "Conflicts in Sunni Political Islam and Their Implications." Strategic Analysis 41.3 (2017): 285-296 online^{[Ligazón morta]}.
• Nydell, Margaret K. Understanding Arabs: A guide for modern times (3rd ed. Hachette UK, 2018).
• Patler, Nicholas (2017). From Mecca to Selma: Malcolm X, Islam, and the Journey Into the American Civil Rights Movement. The Islamic Monthly. Arquivado dende o orixinal o 30 de decembro de 2022. Consultado o 08 de febreiro de 2021. 
• Tezcan, Baki. "The Disenchantment of Sufism, the Rationalization of Sunni Islam, and Early Modernity." Journal of the Ottoman and Turkish Studies Association 7.1 (2020): 67-69 online.
• Wheeler, Branon. Applying the Canon in Islam: The Authorization and Maintenance of Interpretive Reasoning in Ḥanafī Scholarship, SUNY Press, 1996.