Reliquia de santa Leticia, Ayerbe.Relicarios de Santo Estebo e San Sebastián, Ayerbe.
Chámaselle relicario[1] á caixa ou estoxo para gardar reliquias ou recordos dos santos e expoñelas á veneración dos fieis.
Relicarios do cristianismo
Estiveron en uso co nome de encólpium xa nos primeiros séculos da Igrexa, aínda que por entón tiñan carácter privado e levábanse pendentes do pescozo en forma de caixiñas ou medallas con figuras e inscricións. Constan exemplares polo menos do século IV e son célebres os que se atopan (século VI) no Tesouro de Monza, regalados por San Gregorio á raíña Teodolina. Entre eles, atópanse certas botelliñas moi comúns naquela época, que só contiñan algodón empapado en aceite bendicido ou tomado das lámpadas que ardían á veira do sepulcro dalgún mártir. Para a veneración pública das reliquias naqueles primeiros sepulcros e altares que as contiñan. Pero dende o século IX comezaron a colocarse ademais sobre o altar relicarios en forma de caixiñas e arquetas.
Esta forma de relicario continuou nos séculos posteriores ata a época de arte oxival sendo preferidas as arquetas máis ou menos capaces e ricas, segundo a magnitude das reliquias e a magnificencia do doante e aproveitándose con frecuencia para o obxecto arquetas de uso profano. Destas, pódense citar:
